Op 7 oktober 1841 wordt de nv Compagnie Belge de Colonisation (de Belgische Maatschappij van Volksinplanting) via een KB opgericht. Het was een privaat bedrijf van graaf de Hompesch en Félix de Mérode. Deze laatste is de voorzitter van de raad van bestuur. Hompesch is ondervoorzitter.
Theophil von Hompesch, geboren als Théophile Antoine Guillaume de Hompesch, (Hückelhoven, 11 maart 1800 - Clichy, 31 maart 1853) was een Belgisch ondernemer en graaf afkomstig uit de Duitse adellijke familie Hompesch (Pruisen).
Parallel met zijn ondernemingen tot het bouwen van het Nicaraguakanaal probeerde Hompesch als vicevoorzitter van die Compagnie Belge de Colonisation samen met politicus Félix de Mérode een Belgische kolonie in Guatemala te beginnen, namelijk in Santo Tomás de Castilla.
In feite heeft het bedrijf een concessie van 404.666 hectare grond in het district Santo Tomás de Castilla (departement Vera-Paz) van Guatemala, verleend door het jonge en autoritaire regime van Rafael Carrera. De Belgische Staat kende haar een grote subsidie toe.
Met het doel de arme bevolking naar het gebied te lokken werd het gebied in België door de regering actief gepropagandeerd als het beloofde land "Verapaz", compleet met valse brieven van zogenaamde migranten uit dit Verapaz, die het land bejubelden en exotische gravures, waarop Guatemala werd afgebeeld als het beloofde land. Deze werden door die Belgische Maatschappij van Volkplanting verspreid op markten in Belgische plaatsen in de hoop mensen enthousiast te maken. Daarnaast werd een liedje bedacht:
Wie goat er mee noar Verapas?
Doar moete wij niet wirke
Eten en drenke op eu gemak,
Sloape gelijk een virke.
Van 1843 tot 1844 werden honderden Belgen met boten naar de kolonie gebracht. Door de weinig realistische aanpak, de grootheidswaanzin en hebzucht van de leiding draaide het project op een fiasco uit.
Elke Borghs in De Standaard: “Al begin 1844 werd duidelijk dat de Belgische kolonie geen enkele kans van slagen had. Vele kolonisten lieten het leven als gevolg van miserabele levensomstandigheden, ondervoeding en uitputting.”
De kolonie werd slecht beheerd en het hele project zat snel financieel aan de grond. Borghs: “In 1847 ging de Compagnie failliet. Op 30 juni 1851 werd de voorlopige balans gemaakt. In Santo Tomas stierven 350 van de 1.117 Europeanen, 182 van de 542 Belgen. Pas in 1858 werd de Belgische kolonie definitief opgedoekt. Van de geplande koloniale projecten werd zo goed als niets gerealiseerd. Een derde van de kolonisten werd er begraven, een derde keerde teleurgesteld terug en een derde bleef ter plaatse, in Guatemala Stad of buurland Honduras.”
Graaf de Hompesch werd in 1848 wegens fouten in het beheer veroordeeld door de Belgische rechtbank. In 1850 bevestigde Cassatie het vonnis. In 1851 werden de bezittingen van de graaf openbaar verkocht. In 1852 werd hij in de gevangenis opgesloten. Hompesch verloor zijn hele fortuin en stierf uiteindelijk in die gevangenis. Na deze mislukte poging zou het meer dan 25 jaar duren voor België een tweede kolonisatie in Congo zou ondernemen.
Zijn echtgenote, barones Johanne (Jeannette) von Overschie-Wisbeck, vocht tot het eind van haar leven in 1859 tevergeefs voor eerherstel van haar man.
