Tinne Van der Straeten koppelt meteen haar groene agenda aan het probleem.
Europa heeft wellicht nog nooit zo verenigd opgetreden als met de huidige crisis in Oekraïne tegen Rusland. De Europese Commissie onderhandelt met de lidstaten over een zesde sanctiepakket. Daarin zitten drie belangrijke sancties die Rusland – en Europa zelf – pijn zullen doen.
De Skerbank – een belangrijke Russische bank – zal worden losgekoppeld van het internationaal betalingssysteem Swift. Er komt een controle op de export van van chemicaliën die zouden kunnen misbruikt worden voor de aanmaak van chemische wapens. En tot slot – de belangrijkste maatregel – een olieboycot van Russische olie. Ergens eind dit jaar moet er een verbod zijn op de import van Russische olie naar Europa.
Om een olieboycot maximaal effect te geven, moeten in principe alle EU-landen meedoen. Alleen doet zo'n boycot sommige landen meer pijn dan anderen. Om die tegenstribbelende landen toch over de streep te trekken, krijgen ze vaak iets extra's, zoals extra geld of meer tijd.
Een voorbeeld is Hongarije, dat al heeft gezegd dat het niet meewerkt aan de olieboycot. Het land is bang dat zijn economie te veel beschadigd raakt door de boycot. Of Italië, dat liever een maximumprijs voor de aankoop van Russische olie wil, of desnoods een hoog invoertarief. Duitsland kan leven met een uitdoving van de import van Russische olie tegen eind dit jaar. Slovakije en Hongarije kunnen uitstel krijgen. Toch dreigt Boedapest met zijn veto.
De Commissie pleegt al weken overleg met de 27 lidstaten om eensgezindheid te bereiken over een zesde sanctiepakket. Lidstaten als Hongarije, Oostenrijk, Tsjechië, Slovakije en Bulgarije zijn daardoor koele minnaars van een Russisch olie-embargo. Dat zijn niet toevallig Centraal- en Oost-Europese landen, die vaak op knooppunten liggen van Russische oliepijpleidingen. Bovendien hebben ze, op Bulgarije na, geen rechtstreekse verbinding met de zee, waardoor ze veel minder gemakkelijk olie kunnen importeren uit de rest van de wereld.
België is iets minder afhankelijk van Russische olie dan het Europese gemiddelde. Volgens Eurostat komt 22,2 procent van de totale import uit Rusland.
Belangrijke overwinning in de onderhandelingen is dat nu ook Duitsland gewonnen is voor een olie-stop. Het land haalt 35 procent van zijn olie uit Rusland, 9 procent meer dan het Europese gemiddelde, en heeft enkele belangrijke olieraffinaderijen die speciaal ontworpen zijn om te werken met Russische olie.
Onze minister van Energie Tinne Van der Straeten heeft laten weten dat ons land niet gekant is tegen een embargo op Russische olie en dat België ook niet tegen de uitzonderingen is voor landen die afhankelijker zijn van de Russische invoer. Ze ziet ook geen probleem in de bevoorrading. “De oliemarkt is een wereldwijde markt, dus we kunnen ons elders gaan bevoorraden”, aldus Van der Straeten in ‘Het Nieuwsblad’. Doch, ze kan het niet laten om de deuren van haar groene winkel open te zetten. “Maar het allerbelangrijkste is natuurlijk dat we structureel onafhankelijk worden. Dat wil bijvoorbeeld zeggen geen olie meer in wagens, maar wel elektrische wagens, die dan bijvoorbeeld kunnen rijden op Belgische zon en wind.” Dan is de vraag natuurlijk waar Tinne de elektriciteit vandaan gaat halen.
Bijzondere energieraad vandaag.
We moeten Russische olie bannen en Russisch gas sneller vervangen door meer hernieuwbare energie. Dat is de snelste weg naar meer energieonafhankelijkheid en goedkopere prijzen voor gezinnen en bedrijven. pic.twitter.com/DNFYwgDp9a— Tinne Van der Straeten (@TinneVdS) May 2, 2022