De begrafenis van Nahel Merzouk (17) volgens de islamitische ritus is volgens de (afwezige) media in een “serene maar gespannen sfeer” verlopen.
Elders in Frankrijk is die sfeer minder sereen. Na slechts vier nachten van zware botsingen en rellen suggereert de intensiteit van het geweld volgens Le Parisien nu al een veel hogere tol dan tijdens de rellen van 2005.
POLITICI
Opmerkelijk is ook het openlijk geruzie en gekrakeel tussen politici van links en rechts. Een boodschap van Sandrine Rousseau (EELV) vandaag is zeer controversieel.
Sandrine Rousseau (Maisons-Alfort, 8 maart 1972) is een Franse econoom, eco-feminist en politicus van de Europe Écologie-Les Verts (EELV). Rousseau deed in 2021 mee aan de voorrondes van de EELV om de kandidaat vast te stellen die zal meedoen met de Franse presidentsverkiezingen van 2022.
In een bericht probeert Rousseau de redenen te analyseren waarom veel plunderingen zijn gepleegd door relschoppers tijdens de nachten van stedelijk geweld die Frankrijk hebben geschokt sinds de dood dinsdag van een tiener gedood door een politieagent.
"Wat als de plunderingen te maken hebben met armoede?” schreef Rousseau, verwijzend naar de vermeende sociale toestand van personen die zich bezighielden met plunderingen in veel bedrijven, waaronder merkkledingwinkels.
De burgemeester van Franconville reageerde heftig door te twitteren: "Maar hou je verdomde mond en kom in onze gemeentehuizen kijken hoe het gaat. Arm meisje." Le Parisien: "Hij beledigt haar op Twitter". De zenuwen staan strak gespannen.
LEGER GEVRAAGD
In een brief gericht aan de president van de Republiek, vraagt Guy Lefrand, burgemeester van Evreux (Eure) dan weer bijstand van soldaten. Lefrand: "Al te veel dagen heeft de wanorde zich gevestigd in onze gemeenten. Bij onze inwoners is er nu elke nacht chaos", schreef hij.
Emmanuel Macron wordt gevraagd alle mogelijke maatregelen te nemen: "Je hebt de soevereine macht in handen die je in staat stelt om een einde te maken aan deze wanorde in de republiek", onder meer door "in te grijpen bij de politie" of "in te grijpen in het leger".
De burgemeester vreest dat "burgers, inwoners van onze gemeenten" zich uiteindelijk zullen "bewapenen en zich zullen voorbereiden om zichzelf te verdedigen".
MACRON
Die Franse president Emmanuel Macron zegt het geplande staatsbezoek aan Duitsland af. De noodsituatie in zijn land krijgt voorrang. Macron had normaal morgenavond moeten aankomen in Stuttgart. Maandag en dinsdag waren bezoeken aan Ludwigsburg, Berlijn en Dresden gepland. Het geeft aan hoe ernstig de toestand in ons buurland is.
De regering onder Macron organiseerde zaterdagochtend ook een nieuwe bijeenkomst van de interministeriële crisiscel (CIC) om de balans op te maken na een vierde nacht van stedelijk geweld, zei Matignon zaterdag.
ITALIANEN
In het buitenland wordt met verbazing en afschuw gekeken. Gevraagd naar de rellen in Frankrijk op Radio 1, betreurde de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Antonio Tajani zaterdag de "duidelijke malaise" die heerst in de Franse buitenwijken.
De Italiaanse linkse krant Il Manifesto kopt dan weer in het Frans: "Douce France". En met als ondertitel: "Duizenden agenten en gepantserde voertuigen op straat, honderden arrestaties. En nog eens twee doden. Geplaagd door de rellen die uitbraken na de moord op Nahel, gleed Frankrijk af naar een noodtoestand zonder die uit te roepen. Over de politie zegt de VN: 'Er is racisme.'"
Volgens een anonieme politiebron in de Franse media is de moeilijke uitdaging nu om elke dynamiek van escalatie te vermijden, dat wil zeggen "elke inflatoire dynamiek van mimetisch (nabootsend) geweld".
Een strategie van de-escalatie daarentegen legt een reactie op die altijd een fractie lager is dan het geweld dat ertegenover wordt gepleegd. Die bron: “Operationeel is het uiterst complex. Maar de overheid heeft geen keus. Stel je voor dat een jongere wordt gedood in repressie, of zelfs gewond? Dan zijn we weer voor twee weken vertrokken.” Het is het omgekeerde van wat sommige Fransen willen: de harde hand of de noodtoestand.
Zeker is dat de politie nu al infiltreert tussen de relschoppers. Op sociale media zijn beelden te zien van “relschoppers” die eigenlijk undercover agenten zijn. Het is een klassieke methode die ook elders gebruikt wordt. Voorlopig zonder al te veel resultaat. De eerste gevatte plunderaars worden wel al berecht via snelrecht.
VAKBONDEN
Het meest opvallende van de laatste dagen is wel de extreem agressieve en zelfs opruiende taal van de politievakbonden: du jamais vu. Via een persbericht zeggen Alliance Police en UNSA Police dat ze “in oorlog” zijn tegen “ongedierte”, “chaos” (“chienlit”) en “wilde hordes”. Met, tot slot, een waarschuwing rechtstreeks gericht aan de uitvoerende macht: “Alliance Police en UNSA Police zullen hun verantwoordelijkheid nemen en de regering waarschuwen dat we aan het einde in actie zullen komen”. Dat is verrassend aangezien politieman Florian allicht een fout gemaakt heeft. Stel dat 'Florian' van Algerijnse afkomst zou zijn en hij een blanke man van de middenklasse neergeschoten zou hebben...
VUURWAPENS
Die vakbonden hebben wel natuurlijk wel zicht op die relschoppers. Op sociale media zijn diverse beelden van relschoppers met vuurwapens. (zie onder) Het is onmogelijk om vast te stellen of het om echte wapens gaat.
De Franse ordediensten hebben zaterdagavond dan ook opnieuw 45.000 manschappen gemobiliseerd om op te treden tegen rellen. Dat zei minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin. Bij die ordediensten zijn er wel al signalen van uitputting te horen. Opmerkelijk is ook dat heel wat journalisten bedreigd of zelfs aangevallen worden. Er is nu zelfs een hulplijn voor hen.
Sinds de dood van de 17-jarige Merzouk bij een politiecontrole op dinsdag, vonden er al elke nacht onlusten plaats in Frankrijk. In Marseille en Lyon, waar de rellen vrijdagavond het zwaarst waren, zullen de ordediensten "aanzienlijke" versterking krijgen, zei Darmanin. Ook particuliere beveiligers worden deze zaterdagavond opgeroepen om de winkels in het centrum van Lyon te beschermen.
Het eerste vuurwerk en traangas werden rond 20 uur vanavond al afgevuurd in Marseille, meldt France Bleu Provence. Er hangt een helikopter boven de stad en pantserwagens staan paraat. Voor het eerst zijn ook speciale eenheden van de ‘gendarmerie’ ingezet.
MINDERJARIGEN
Bij de relschoppers zijn veel minderjarigen. Correspondente Jolien De Bouw van VRT merkt in Rijsel vooral de jonge leeftijd van de oproerstokers op. "De jongens die ik hier zie lopen, zijn soms 14 jaar. Bij de aanhoudingen zitten ook soms jongens van 12. Dat is piepjong. Het slachtoffer Nahel was zelf 17. Die jongeren kunnen zich makkelijk identificeren met hem. En sociale media spelen ook een grote rol", zegt De Bouw in "De ochtend" (Radio 1).
"Ouders die geen interesse hebben in hun kinderen en ze 's nachts laten rondhangen, wetende dat ze keet gaan schoppen, riskeren twee jaar gevangenisstraf en een boete van 30.000 euro", zegt de minister van Justitie. “Het is niet aan de overheid om kinderen op te voeden. De staat kan de ouders helpen, maar kan ze niet vervangen”, voegde de minister eraan toe.
SOCIALE MEDIA
Die minister van Justitie gaf de schuld aan het gebruik van sociale media door jongeren tijdens de rellen van de afgelopen vier nachten. "Als je dingen op Snapchat gooit, word je gevonden en gesanctioneerd", fulmineert de minister van Justitie, zonder zich volgens de linkse krant Libération zorgen te maken “over de technische haalbaarheid of belachelijkheid van zijn opmerkingen”.
Feit is dat de tieners zeer goed georganiseerd zijn. Ze trekken op in groepjes van twintig tot dertig relschopppers nadat er concrete afspraken gemaakt werden via gecodeerde berichten op Telegram.
LINKS vs RECHTS
Die rellen lokken uiteraard zeer heftige reacties uit bij burgers en politici, ook in ons land. Opvallend is de politieke recuperatie. Zo wordt verwezen naar een inzamelactie voor de moeder van Nahel en de politieman Florian die allicht het dodelijke schot loste. Er werd al meer geld ingezameld voor de politieman, wat tevredenheid bij rechts teweegbrengt. De origine van Nahel is uiteraard een belangrijk element bij rechts. De klassieker: grenzen toe.
Die inzamelingsactie werd geopend om de familie van Nahel financieel te ondersteunen. En sindsdien is er een "tegenactie" geopend door een voormalige supporter van Eric Zemmour "ter ondersteuning van de familie van de Nanterre-politieman" die de 17-jarige doodde. Resultaat? Vanavond bracht de actie van de Nanterre-politieagent 325.751 euro op en die ter ondersteuning van de familie van Nahel toont 64.178 euro. De Franse media: “Dat is 261.573 euro meer voor de politieagent van Nanterre.”
SPORT
En dan is er de sport. De organisatoren van de Olympische Spelen van Parijs 2024 moeten "kalm en gefocust blijven" ondanks de rellen die Frankrijk een jaar voor het evenement door elkaar schudden, adviseert Hugh Robertson, voormalig Brits minister van Sport belast met de Spelen van Londen 2012 in een interview met AFP.
Het 60-jarige voormalige Conservatieve parlementslid herinnert eraan dat rellen in 2011 ook Londen en andere stedelijke gebieden in Engeland troffen na de dood van een jonge man, Mark Duggan, gedood door de politie. Bij de onrust vielen in augustus 2011 5 doden.
De Franse voetbalster Kylian Mbappé, die een rolmodel is omdat hij in de buitenwijken van Parijs opgroeide, roept nu op Twitter op tot kalmte. Hij wil dat het geweld plaats maakt voor "rouw, dialoog en wederopbouw". Eerder was zijn boodschap wel iets agressiever.
En dan is er nog de Tour de France. Daar wordt de situatie door de organisatie opgevolgd. Grote verliezer is zeker de toeristische sector. Toeristen annuleren massaal.
foto's: sociale media RV
