Het wetgevings- en werkprogramma voor 2021 van de Europese Commissie werd onlangs in De Kamer voorgesteld door Willem van de Voorde en Pierre Cartuyvels, respectievelijk permanent en adjunct-permanent vertegenwoordiger van België bij de Europese Unie (EU).
Volgens Van de Voorde moest het asiel- en migratiebeleid van de EU wel aan de huidige uitdagingen worden aangepast, vandaar dat de Europese Commissie in september 2020 haar nieuwe migratiepact heeft voorgesteld. Van de Voorde: “De besprekingen hierover werden onder het Duitse voorzitterschap van de Raad van de EU aangevat, maar zullen in 2021 waarschijnlijk nog niet tot grote doorbraken leiden. In mei 2021 zal de Europese Commissie een aantal voorstellen presenteren over de werking van Schengen.”
In de Schengenverordening is voorzien in een tijdelijke invoering van gerichte grenscontroles in geval van concrete dreiging. Van de Voorde: “Een aantal lidstaten voert evenwel al sinds de migratiecrisis dergelijke controles uit. Ook de coronacrisis gaf daartoe aanleiding. De Commissie is er daarom toe gebracht om de Schengenregels up-to-date te brengen.” Sommige lidstaten willen de mogelijkheid behouden om gedurende langere tijd grenscontroles in te voeren. Andere, waaronder België, vinden dat interne controles op het nationale grondgebied uitzonderingen moeten blijven, maar dat stelt wel als voorwaarde dat de buitengrenzen goed beschermd zijn.
Kamerlid André Flahaut (PS) is ontgoocheld. Het nieuwe migratiepact is voor hem ontoereikend en bevat een aantal probleemstellingen. Flahaut: "Het is jammer dat de EU zich wat migratie betreft almaar meer op zichzelf terugplooit, terwijl haar toekomst voor een deel afhangt van haar relaties met de landen aan de andere kant van de Middellandse Zee. Het EU- migratiebeleid is op een dood punt gekomen en zou volledig opnieuw moeten worden gedefinieerd, net als de betrekkingen met Afrika.”