Een plus een is meer dan twee.
De stoutste droom van Guy D’haeseleer van het Vlaams Belang (VB) is een absolute meerderheid binnenhalen. Niet zomaar een meerderheid dus, nee, een die hem zonder hulp van andere partijen naar de burgemeesterssjerp brengt. Hij krijgt daarbij – geloof het of niet – een onzichtbaar helpend handje van een wiskundig systeem, bedacht door een vooroorlogse edelman met de naam Pierre Imperiali.
Imperiali’s methode wordt al sinds 1921 gebruikt bij lokale verkiezingen in België, en zorgt ervoor dat de grootste partij een flinke bonus krijgt bij de zetelverdeling. Terwijl de bekende D’Hondt-methode, die wordt gebruikt bij Vlaamse en federale verkiezingen, de zetels proportioneel verdeelt, doet Imperiali dat net iets anders. Zelfs als een partij minder dan de helft van de stemmen haalt, kan ze toch met meer dan de helft van de zetels gaan lopen. En precies dat maakt van Imperiali een geheim wapen voor D’haeseleer.
Een mathematisch cadeau
In 109 Vlaamse gemeenten heeft vandaag één partij de meerderheid van de zetels, terwijl minder dan de helft van de kiezers op die partij stemde. Hoe dat kan? Simpel: de methode-Imperiali. Een derde van die absolute meerderheden is op die manier ontstaan.”
Berlare en Mechelen als lichtend voorbeeld.
Burgemeester Katja Gabriëls van Open Vld haalde de vorige keer slechts 38 procent van de stemmen, maar had toch de helft van de zetels in handen, zo lezen we in ‘De Morgen’. Of kijk naar Mechelen, waar de stadslijst van Bart Somers dankzij dezelfde methode al jaren het politieke landschap domineert. In Ninove, waar D’haeseleer mikt op de ultieme macht, lijkt het wiskundige spel van Imperiali weleens de sleutel te kunnen zijn.
De hoop van radicaalrechts
Op zijn website vertelde D’haeseleer lange tijd dat zijn Forza Ninove maar 650 stemmen extra nodig had voor een absolute meerderheid. Moons rekende echter na dat het cijfer niet helemaal klopt. “Eigenlijk heeft hij nog 1.328 stemmen meer nodig, bovenop de 10.890 stemmen die hij de vorige keer binnenhaalde. Daarmee zou hij op 44,9 procent van de stemmen zitten. Maar vanwege de afschaffing van de opkomstplicht kan dat aantal natuurlijk wat lager uitvallen.”
Een achterhaald systeem
Terwijl D’haeseleer hoopt op een wiskundige mirakeloplossing, woedt in de Wetstraat al jaren een debat over de relevantie van de methode-Imperiali. Het systeem werd ooit bedacht om te zorgen dat de honderden vooroorlogse minigemeenten bestuurbaar bleven. Maar sinds de grote gemeentelijke fusies van 1977, is die logica volgens velen achterhaald. Kleine partijen zoals Groen en cdH (nu Les Engagés) hebben dan ook meermaals geprobeerd het systeem ter discussie te stellen.
De methode-D’Hondt wordt wereldwijd gebruikt en is een soort vergeten Belgisch exportproduct. Imperiali daarentegen is enkel in Ecuador en Tsjechië getest en heeft nooit echt voet aan de grond gekregen. Het systeem zweeft ergens tussen een proportioneel kiessysteem en een winner-takes-all systeem zoals in het Verenigd Koninkrijk. Dat maakt het een beetje een vreemde eend in de bijt.
Interessant genoeg werd de methode-Imperiali bij de oprichting van de Antwerpse districten in 2000 bewust links gelaten. Er was namelijk angst dat extreemrechts er te veel voordeel uit zou halen. In de Duitstalige Gemeenschap is Imperiali zelfs helemaal afgeschaft.
In Ninove, zo lijkt het, houdt een oude wiskundige truc misschien wel de sleutel in handen voor Guy D’haeseleers politieke ambities.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
