"We 'schaffen' het niet meer."
De Duitse regering wil de teugels rond migratie strakker aan te trekken, naar aanleiding van een schokkende steekpartij die het leven kostte van een politieagent in Mannheim. Bondskanselier Olaf Scholz kondigde aan dat Duitsland voortaan een harder beleid zal voeren tegen migranten die criminele feiten plegen. Onder het nieuwe plan zouden ook vreemdelingen die in onveilige landen als Syrië en Afghanistan vandaan komen, sneller uitgezet kunnen worden.
Een steekpartij teveel
Deze verschuiving in het Duitse migratiebeleid komt er niet uit het niets. Het steekincident van vorige week, waarbij een 25-jarige Afghaanse man meerdere mensen aanviel tijdens een bijeenkomst van de anti-islamorganisatie Pax Europa, heeft een nationale discussie aangewakkerd over veiligheid en integratie. Eén van de slachtoffers was een 29-jarige politieagent, die kort na het incident bezweek aan zijn verwondingen. Het feit dat de dader uit radicaalislamitische motieven handelde, gaf de zaak een extra grimmige dimensie, en riep vragen op over de aanwezigheid van radicalisme onder bepaalde migrantengroepen.
13.844 aanvallen met een mes in één jaar tijd
De Duitse kranten brachten het nieuws, met cijfers over ‘Messerangriffe’, zoals dit soort gewelddaden worden gecatalogeerd. De ‘Berliner Zeitung’ meldt dat tussen 2014 en 2023 zo’n 212.628 zwaargewonden na messteken in Duitse klinieken werden verzorgd. De incidenten nemen toe. In 2023 werden 13.844 mesaanvallen geregistreerd, 12 procent meer dan in 2022 en 37 procent meer dan in 2021.
Scholz: “Verheerlijking van geweld reden genoeg voor uitzetting”
Bondskanselier Scholz staat voor een stevig dilemma: enerzijds wil hij Duitsland veilig houden, anderzijds stuit het uitzetten van migranten naar landen in conflict op morele en juridische bezwaren. Desondanks pleit hij ervoor om in bepaalde gevallen uitzetting niet langer te schuwen, ook niet wanneer dit betekent dat migranten teruggestuurd worden naar onveilige gebieden zoals Syrië of Afghanistan. Wat de discussie extra complex maakt, is Scholz' voorstel om ook het verheerlijken van geweld te beschouwen als voldoende grond voor uitzetting. Dit betekent dat niet alleen criminelen zelf, maar ook mensen die zich op welke manier dan ook verbonden tonen met gewelddadige ideologieën, een aanzienlijk risico lopen om Duitsland uitgezet te worden.
Uitzettingen naar Afghanistan: een heikel punt
Sinds de overname van de Taliban in 2021 hebben uitzettingen naar Afghanistan stilgelegen. Het vertrek van de laatste Amerikaanse troepen heeft een machtsvacuüm achtergelaten dat de situatie in het land fragiel en onvoorspelbaar maakt. De Duitse overheid heeft dan ook niet zomaar de vrijheid om Afghanen naar hun thuisland terug te sturen zonder aanzienlijke risico's te nemen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is echter al in gesprek met buurlanden van Afghanistan om tot een werkbare oplossing te komen voor de terugkeer van bepaalde migranten. Maar of deze landen bereid zijn om Afghanen op te nemen die Duitsland als 'ongewenst' beschouwt, blijft voorlopig een open vraag.
Mannheim: de katalysator voor verregaande hervormingen
Het bloedbad in Mannheim lijkt echter een breekpunt te zijn in de Duitse tolerantie voor crimineel gedrag binnen migrantengemeenschappen. De verdachte in kwestie, een 25-jarige Afghaan, wordt verdacht van het neersteken van meerdere mensen tijdens de Pax Europa-bijeenkomst. De radicaalislamitische achtergrond van de dader zette de politieke gemoederen verder onder druk. Justitieminister Marco Buschmann verklaarde eerder al dat er "duidelijk bewijs" is voor de religieus-extremistische motieven van de dader. De shock die dit incident teweegbracht, heeft Duitsland in een staat van verhoogde waakzaamheid gebracht en het debat over integratie en veiligheid nog meer gepolariseerd.
Het dilemma van een strenger migratiebeleid
De roep om strengere regels en een versnelde uitzettingsprocedure klinkt steeds luider in Duitsland. Toch roept het voorstel van Scholz ook bezorgdheid op bij mensenrechtenorganisaties en juridische experts. De uitzetting van migranten naar conflictgebieden zoals Syrië en Afghanistan wordt gezien als inhumaan en tegenstrijdig met internationale verplichtingen. Er zijn ernstige zorgen over de veiligheid van de mensen die teruggestuurd worden, gezien de instabiele politieke situaties in deze landen. Tegelijkertijd hebben veel Duitsers geen oor meer naar deze bezwaren, gedreven door angst en de groeiende druk om radicalisering in te dammen. Het lijkt erop dat de Duitsers het niet echt meer “schaffen".
