“Zolang de leeuw zal klauwen.”
Tiens, niemand heeft de vuilzakken buitengezet? Het is toch donderdag? Juist, het is vandaag het feest van de Vlaamse gemeenschap. De guldensporenslag van 1302, weet je wel. Nee, dat is geen officiële feestdag. Wel een dag van speeches à la Flamande.
Op die manier kwam Jan Jambon, de ontslagnemend Vlaams minister-president, met een duidelijk statement. Hij pleit voor een confederale omslag waarbij zoveel mogelijk bevoegdheden naar de deelstaten gaan. Tijdens zijn toespraak op de Guldensporenviering in Kortrijk, haalde Jambon fors uit naar het huidige federale systeem.
"Vlaanderen: Een parel in de wereld"
Jambon begon zijn toespraak met lof voor Vlaanderen. Volgens hem is het een van de meest welvarende regio's ter wereld. "Onze werkzaamheidsgraad van 77 procent en de miljardeninvesteringen in onderzoek en ontwikkeling zijn het bewijs dat we op de goede weg zijn," aldus Jambon. Maar, waarschuwde hij, dit succes wordt afgeremd door de versnippering van bevoegdheden.
"De architectuur van dit land klopt niet"
Jambon klaagde dat Vlaanderen vaak niet het beleid kan voeren waar het recht op heeft, omdat belangrijke bevoegdheden verdeeld zijn tussen verschillende regeringsniveaus. "Vlaanderen staat in de top drie van Europa qua uitrol van zonnepanelen en windmolens. Maar als het gaat om windmolens op zee of kerncentrales, hebben wij niks te zeggen."
De Grote oplossing: confederale omslag
Zijn oplossing? Een confederale omslag waarbij zoveel mogelijk bevoegdheden naar de deelstaten gaan. "Zelfbestuur is de beste kuur," riep Jambon uit. Met N-VA-voorzitter Bart De Wever als formateur hoopt Jambon dat de N-VA haar communautaire dromen kan waarmaken.
"De unieke kans voor welvarend Vlaanderen en Wallonië"
Volgens Jambon biedt de huidige politieke situatie een unieke kans. De verkiezingsuitslag aan Franstalige kant is betekenisvol en biedt een mogelijkheid om zowel Vlaanderen als Wallonië te laten floreren. "Zelfbestuur is de beste kuur voor een welvarend Vlaanderen en 'une Wallonie prospère'."
Politieke vooruitzichten: voorbereiden op tegenwind
Jambon is echter niet blind voor de uitdagingen. "We gaan naar stevige dagen en weken met forse tegenwind, en misschien zelfs storm," waarschuwde hij.
Onderwijs: "De tanker aan het keren"
Niet iedereen is overtuigd van Jambons pleidooi voor meer autonomie. Critici wijzen op de problemen in het Vlaamse onderwijs, zoals de dalende kwaliteit en het lerarentekort. Jambon erkende de problemen, maar beweerde dat er hard wordt gewerkt aan oplossingen. Hij gaf ook een sneer naar de onderwijskoepels, die volgens hem verantwoordelijk zijn voor het tekort aan leerkrachten, ondanks het recordaantal mensen dat vandaag in het onderwijs werkt.
Conclusie
Jambon heeft zijn kaarten op tafel gelegd. Hij wil een confederale omslag om Vlaanderen nog meer autonomie te geven. Met de politieke situatie aan beide kanten van de taalgrens ziet hij een unieke kans. Maar hij weet dat de weg bezaaid zal zijn met obstakels. Het wordt een hete zomer in de Belgische politiek.
(Foto: screenshot VRT Live)
