Het klinkt als het plot van een scifi-thriller. Suchir Balaji, een 26-jarige voormalige onderzoeker van OpenAI en klokkenluider, is eind november dood aangetroffen in een appartement in San Francisco. Volgens de lijkschouwer gaat het om zelfdoding, zonder aanwijzingen voor een misdrijf. Balaji kwam recent in het nieuws vanwege zijn openlijke kritiek op de werkwijzen van het AI-bedrijf.
Balaji, die computerwetenschappen studeerde, begon vier jaar geleden aan een veelbelovende carrière bij OpenAI, het bedrijf dat de populaire AI-chatbot ChatGPT ontwikkelt. Zijn reputatie als getalenteerde onderzoeker kreeg een schaduwkant toen hij in oktober publiekelijk kritiek uitte op de methoden van OpenAI. Hij beschuldigde het bedrijf van het onwettig gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal om zijn AI-modellen te trainen, wat volgens hem het internet schade berokkent.
OpenAI onder vuur
OpenAI bevindt zich in het middelpunt van een reeks juridische geschillen. Verschillende auteurs, artiesten en uitgevers, waaronder The New York Times en bestsellerauteurs zoals John Grisham, spanden rechtszaken aan tegen het bedrijf. Ze stellen dat OpenAI illegaal auteursrechtelijk beschermde teksten en kunstwerken gebruikt als trainingsdata voor ChatGPT en andere AI-modellen. Deze rechtszaken eisen miljarden dollars aan schadevergoeding, wat de druk op OpenAI en zijn hoofdsponsor Microsoft aanzienlijk vergroot.
OpenAI heeft altijd verdedigd dat het zijn modellen traint op openbaar beschikbare data, maar kritische stemmen zoals die van Balaji haalden die bewering onderuit. Zijn vertrek in augustus werd alom gezien als een statement tegen de praktijken van het bedrijf.
Zelfdoding?
We hebben allemaal te veel films gezien om hersenloos te geloven dat dit echt een zelfdoding was. Mensen die hun mond open doen, durven al weleens betrokken raken in een accident. Hoewel er geen bewijs is dat zijn klokkenluidersrol verband houdt met zijn dood, geeft het in ieder geval wel inzicht in de immense druk waarmee individuen in controversiële sectoren zoals AI worden geconfronteerd.
De woordvoerder van OpenAI noemde het nieuws diep bedroevend en betuigde medeleven met de nabestaanden van Balaji. Toch blijven vragen rond de ethiek en transparantie van OpenAI hangen. Balaji’s uitspraken en de juridische geschillen waar OpenAI in verwikkeld is, tonen wederom aan hoe Amerikaanse bedrijven innoveren en gebruikmaken van het gebrek aan regulatie. Ze doen eerst en dan vragen ze toestemming.