Stakingen brengen de socialisten in een ongemakkelijke spreidstand.
Toen de dieren nog spraken waren de socialistische vakbond en de socialistische partij één en ondeelbaar. Maar nu is het ruzie in de rode familie. Terwijl de vakbonden alles platleggen om hun onvrede te uiten over de hervormingen van de Arizona-regering, probeert Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zich met een politiek huzarenstukje staande te houden tussen loyaliteit aan de basis en regeringsverantwoordelijkheid. "Wij hebben de vakbonden gered, maar ze dreigen nu hun eigen draagvlak te laten wegsmelten", riep Rousseau maandagochtend op Radio 1.
De staking is een forse tik op de neus van de regering, maar volgens Rousseau raakt ze vooral de mensen die de bonden zeggen te verdedigen. "Ik begrijp dat er onzekerheid is, dat er vragen zijn. Maar we moeten ook eerlijk zijn: stakingen zijn een krachtig wapen, maar als je het te vaak inzet, loop je het risico dat niemand nog luistert. Vooral jongeren haken af", waarschuwt hij.
Toch is het opvallend hoe snel Rousseau in dezelfde adem claimt dat Vooruit de vakbonden tijdens de onderhandelingen van de ondergang heeft gered. "Men wou hen afschaffen. Wij hebben dat tegengehouden. We hebben heel wat sociaal bloedvergieten vermeden", klinkt het triomfantelijk. Maar dat neemt niet weg dat Vooruit wél instemde met het beleid waar de bonden nu tegen revolteren.
De lastige spagaat van Vooruit
Het socialistische ABVV voert al weken de druk op, samen met het ACV. Maar terwijl de vakbonden de regering de duimschroeven willen aanleggen, zit Vooruit als regeringspartij net in het kamp dat compromissen moet verdedigen. En dat leidt tot een ongemakkelijke spreidstand.
Enerzijds verdedigt Rousseau het sociale vangnet dat overeind is gebleven, zoals de automatische loonindexering – iets wat N-VA in een ideale wereld liever had gesloopt. Anderzijds steunt hij de miljardeninjectie in Defensie, want: "It’s getting crazy out there. We moeten ons versterken, of het gaat allemaal veel erger worden."
Bij het ABVV hebben ze intussen hun eigen lezing van de situatie. "Vooruit heeft misschien hier en daar hun voet tussen de deur gekregen, maar er staan nog genoeg zaken in het regeerakkoord waar wij ons onmogelijk bij kunnen neerleggen", aldus algemeen secretaris Bert Engelaar. “We hebben elk onze rol te spelen. En dat draagvlak? Dat blijft nog wel een tijdje overeind.”
Grote hervormingen of sociale afbraak?
De staking heeft dus wel degelijk effect, meent Engelaar. "Kijk maar naar de aanpassingen aan de werkloosheidsuitkeringen, de erkenning van knelpuntberoepen of het kunstenaarsstatuut. Er beweegt iets, dat is duidelijk. Maar dat betekent niet dat wij nu tevreden achteroverleunen."
Aan de andere kant van het politieke spectrum wordt de staking met lede ogen bekeken. "We zijn een hervormingsregering, en hervormen doet altijd pijn", reageerde vicepremier en minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA) laconiek. "Als we het nu niet doen, zijn we binnen vijf of tien jaar tot veel hardere maatregelen gedwongen."
En bij coalitiepartner CD&V klinkt het al helemaal scherp. "Op een half jaar tijd worden er 65 stakingsdagen georganiseerd. Dat is één op de drie dagen. Hoe hard kun je het stakingsrecht uithollen?", foetert voorzitter Sammy Mahdi. "We zitten met een schuldenberg van 500 miljard euro. Onze kleinkinderen zullen daar nog generaties lang voor opdraaien. Stop met staken en zet u aan tafel."
Of de bonden gehoor geven aan die oproep? De kans is klein. Maar met de groeiende frustratie onder de bevolking zou het zomaar eens kunnen dat deze sociaal-economische veldslag nog een lange nasleep zal hebben.
(Foto: PD)
