Het was de laatste dagen feest op de stranden van het Verenigd Koninkrijk. Maar liefst 430 migranten staken op één dag het kanaal over, een droevig record. Er komt sinds Brexit meer en meer illegale migratie naar het land op gang, en de Britse overheid denkt dan ook aan harde maatregelen om het tij te keren.
Britse politici, en zeker de pro-Brexiteers, krabben zich stilaan in het haar. Één van de belangrijkste redenen voor Brexit, het tegenhouden van migratie, draait stilaan compleet omgekeerd uit.
Zowel voor als meteen na het referendum, werd de Brexit-keuze vaak voorgesteld als een afweging tussen de economische kosten en controle over hun migratiebeleid. Vóór Brexit stemmen zou betekenen dat de handel met de Europese Unie een serieuze deuk zou krijgen. Maar tegelijk dat de Britse regering het migratiebeleid eindelijk terug in handen zou krijgen, in plaats van die hopeloze EU-regeltjes te moeten volgen.
Voorlopig blijkt vooral het eerste deel van die vergelijking op te gaan.
Toegegeven, de regering in Londen heeft nu wel degelijk meer zeggenschap over hoe ze legale en illegale migratie aanpakken. Maar wat ben je daarmee als die week na week toeneemt? En dat lijkt wel degelijk aan de hand.
Op maandag waren dus al minstens 430 migranten het Kanaal overgestoken - een record voor één dag. En gisteren waren dat er weer ten minste 287. Het vorige dagrecord was 416, en werd in september vorig jaar gevestigd.
Dit jaar hebben al zeker 8.460 mensen het VK bereikt. Dat is nu al bijna gelijk aan het volledige aantal overstekers in 2020.
Het Australische model
De bedoeling van de Britse regering is om meer naar het Australische model te evolueren.
Dat betekent ten eerste dat er geen vrij verkeer van personen meer is, zoals in de EU. Concreet zien we nu dus dat mensen van binnen en buiten de EU op dezelfde manier worden behandeld.
Je ziet dat trouwens ook in de handelsovereenkomsten die ze met ons afsloten. Daarin staat relatief weinig over arbeidsmobiliteit, omdat daarvoor nog amper aparte afspraken met de EU bestaan.
Tegelijk blijkt uit opiniepeilingen dat kiezers zich sinds de Brexit-campagne minder zorgen zijn gaan maken over immigratie, én positiever staan tegenover de gevolgen ervan.
Combineer dat met Boris Johnson, die eigenlijk een veel liberaler immigratiebeleid voorstaat dan zijn voorganger Theresa May, en je begrijpt dat de prioriteiten nu anders liggen.
Het komt er concreet op neer dat immigratie stilaan makkelijker wordt gemaakt, op voorwaarde dat de Britten vinden dat ze er iets aan hebben. Met andere woorden, wat we hier economische migratie zouden noemen.
De bedoeling is dus verschoven van ‘het verminderen van migratie’, naar ‘het diverser (in geografische zin) en selectiever maken ervan’ (op gebied van opleidingsniveau en werkervaring).
Dat zijn natuurlijk interessante veranderingen. Het maakt het moeilijker voor de ‘gelukszoekers’, en makkelijker voor mensen die meteen iets kunnen toevoegen aan de maatschappij. Het is een soort beleid waar heel wat mensen hier in Vlaanderen meteen voor zouden tekenen.
Maar goede ideeën of niet, dit gaat allemaal over legale migratie. Het probleem van vluchtelingen en migranten die per bootje aanspoelen is een apart verhaal. Dat gaat grotendeels over íllegale migratie. En daar ziet het er dus een pak minder rooskleurig uit.
Harde taal...
En als beleid dreigt te falen, dan weet je dat er harde woorden komen om daarvoor te compenseren. Priti Patel, de Britse minister van Binnenlandse Zaken deinsde daar dan ook niet voor terug.
“Het Britse volk heeft genoeg van open grenzen en ongecontroleerde migratie.
Genoeg van een mislukt asielsysteem dat de belastingbetaler meer dan een miljard pond per jaar kost.
Genoeg van economische migranten die zich voordoen als echte vluchtelingen.
Genoeg van volwassenen die doen alsof ze kinderen zijn om asiel aan te vragen.
Genoeg van mensen die proberen illegaal binnen te komen, in plaats van mensen die zich aan de regels houden.
Genoeg van buitenlandse criminelen - waaronder moordenaars en verkrachters - die onze wetten misbruiken en vervolgens met het systeem spelen zodat we ze niet kunnen verwijderen.”
Laten we eerlijk zijn, als Donald Trump zulke dingen zegt in een speech is er meteen internationale commotie. Politici struikelen over elkaar om erop te wijzen hoe onmenselijk hij is. En Björn Soenens kan in het nieuws komen vertellen hoe ‘gevaarlijk die man is voor de internationale mensenrechten’.
En het lijkt niet enkel bij harde woorden te blijven.
https://twitter.com/pritipatel/status/1401992444451987457
… en harde wetten
Het plan is dus om een nieuwe wet te laten stemmen, die een pak strenger is voor illegale migranten: de Nationality and Borders Bill.
Daarin wordt een soort asielbeleid op twee snelheden gecreëerd.
De ‘goede’ vluchtelingen zijn degenen die op de legale manier het land binnen geraken, bijvoorbeeld via een VN-hervestiging.
En aan de andere kant heb je de ‘slechten’. Dat zijn vluchtelingen en migranten die op ‘onregelmatige’ (lees: illegale) wijze het land binnenkomen. Die zouden daarvan op lange termijn nadelen en beperkingen ondervinden. Zélfs als ze officieel worden erkend als vluchteling.
Langs de ene kant is daar iets voor te zeggen; de regels zijn er immers voor een reden. Aan de andere kant… vluchtelingen die snel snel uit oorlogsgebied moeten vertrekken hebben uiteraard niet de tijd om braaf de procedures van de VN te volgen. Die hebben weinig andere keuze dan het illegale traject te volgen.
De VN zelf kan er in ieder geval niet mee lachen. Zij stuurden al een officiële persmededeling uit, waarin stond dat zo’n “discriminerend tweeledig systeem” in strijd zou zijn met het Vluchtelingenverdrag van de VN.
Vooral de Fransen
Strenger beleid of niet, er zal sowieso één belangrijk probleem moeten worden opgelost voor er iets ten gronde verandert: de vele vluchtelingen in noordwest Frankrijk.
Daar - vooral rond Calais - zitten nog altijd erg grote aantallen migranten, zonder enig perspectief. Een groot deel van hen zijn transmigranten, die gewoon tot aan de overkant van het kanaal willen geraken.
En met het beleid dat Frankrijk momenteel voert zullen die mensen ook niet bepaald van gedachte veranderen natuurlijk. De kampen rond Calais worden telkens door de Franse autoriteiten afgebroken, zonder dat er alternatieven worden voorzien.
Gisteren kwamen de Britse en Franse ministers van Binnenlandse Zaken, Priti Patel en Gerald Darmanin, dan toch overeen om “de samenwerking te versterken”. Het komt erop neer dat de Britse belastingbetaler zo’n 62 miljoen euro aan Frankrijk zal betalen voor een hardere aanpak van de bootjes.
Door die nieuwe steun zou Frankrijk “meer veiligheidstroepen langs de kust kunnen stationeren, en in heel Noord-Frankrijk de modernste bewakingsapparatuur kunnen installeren en gebruiken”, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Trek uw plan
Het Brexit verhaal is dus zeker geen onverdeeld succes. Zowel economisch als op het gebied van vluchtelingen is er nog heel wat werk aan de winkel.
En ondanks het feit dat er nu dan wel een samenwerkingsverdrag met Frankrijk is afgesproken, is het duidelijk dat de EU-lidstaten niet staan te springen om constructief mee te werken aan het Britse migratieprobleem. Er heerst in de hoofdsteden op het Europese vasteland toch vooral een gevoel van: ‘je wou eruit, trek er dan nu maar je plan mee ook’.
Afwachten dus of de stijging van het aantal bootvluchtelingen zich doorzet. Of hun nieuwe migratiewet de toets met de internationale verdragen doorstaat. En of ze erin slagen om de illegale migratie om te buigen naar nuttige, economische migratie.
