Een zweem van fatalisme over de Belgische politiek.
Koning Filip heeft Maxime Prévot, kopstuk van Les Engagés, belast met de schier onmogelijke taak om de brokken te lijmen in de federale onderhandelingen. Zijn opdracht: alle partijen opnieuw rond de tafel krijgen na een desastreus mislukte formatiepoging. In de wandelgangen van de Wetstraat wordt echter niet bepaald gewed op zijn slagen. Een enkele sprankel van hoop lijkt alles wat de voormalige burgemeester van Namen kan koesteren, en zelfs die schijnt uitgedoofd te worden door politieke realiteit.
De camera’s vertellen een ander verhaal
Wanneer de camera’s draaien, durven sommige onderhandelaars nog wat optimisme serveren. Zij die zich laten verleiden tot een quote, althans. Zo probeert N-VA-kopstuk Jan Jambon het met een luchtige toon: "Er is één punt dat nog moeilijk ligt in een uitgebreid document. We gaan dat proberen uit te klaren." CD&V-voorzitter Sammy Mahdi proveert het met een tjevenopmerking “hoop voor een ernstige herstelregering” en spreekt de wens uit dat Bart De Wever (N-VA) snel zijn formatieopdracht weer kan oppakken.
Maar wie tussen de lijnen leest en kijkt, weet dat het gekletter van de voorbije dagen diepe wonden heeft geslagen. En die lijken voorlopig niet te helen. Prévot begon zijn bemiddelingsronde met bilaterale gesprekken in de statige salons van de Kamervoorzitter, waar hij alle onderhandelende partijen – N-VA, Vooruit, CD&V en MR – afzonderlijk ontving. Zijn opdracht? Peilen hoe ernstig de schade is en wat er nodig is om iedereen weer aan tafel te krijgen. Maar achter gesloten deuren wordt het al snel duidelijk: de schade is immens. Arizona lijkt palliatief.
Politieke hoop in ruïnes
De puinhoop waarin Prévot zich bevindt, is vooral te danken aan de escalerende crisis van de afgelopen dagen. De onderhandelingen implodeerden, de politieke steekspelletjes werden schaamteloos uitgevochten in de media, en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gooide olie op het vuur met venijnige uithalen. Alsof dat nog niet genoeg was, lekte ook nog eens de zogenaamde "supernota" uit, compleet met gedetailleerde begrotingstabellen die vooral de linkse partijen als een gifpil ervoeren.
N-VA zit daarbij in een heuse impasse. Bart De Wever dacht dat twee maanden dag en nacht hard werken, genoeg was om onbestuurbaar België te mogen leiden. Niet dus. Hij werd - zoals De Wever dat zo mooi zegt - van de baan gereden. De partij eist een krachtig signaal van Bouchez, een signaal dat gezien diens reputatie en stijl waarschijnlijk nooit zal komen. Bij Vooruit zit de kater diep. De uitgelekte begrotingstabel schuurt pijnlijk rechts en raakte de progressieve achterban zwaar. Gewoonweg opnieuw aan tafel gaan om verder te onderhandelen, lijkt voor hen haast ondenkbaar.
Prévot: krediet maar zonder troeven
Ondanks de sombere sfeer heeft Maxime Prévot nog één troef in handen: hij geniet krediet bij alle partijen. Zijn status als relatief neutrale bemiddelaar geeft hem enige speelruimte, al lijkt die als sneeuw voor de zon te verdwijnen. De discretie waarmee hij werkt, wordt hem door sommigen toegejuicht. Hij houdt zijn kaarten strak tegen de borst en laat weinig los over zijn volgende stappen. Zelfs een helder plan van aanpak lijkt voorlopig zoek.
Het werk van Prévot dreigt vooral een oefening in nutteloosheid te worden. Want wat heeft het voor zin om alle partijen bijeen te brengen als de conclusie enkel kan zijn dat de verschillen onoverbrugbaar zijn? De inhoudelijke tegenstellingen zijn inmiddels torenhoog, en het wederzijdse vertrouwen ligt aan diggelen. En daar zit je dan als bemiddelaar, in een kamer vol gebroken beloftes en onuitgesproken rancune.
Uitstel van executie?
Er zijn in de Wetstraat genoeg stemmen die voorspellen dat er pas na de gemeenteraadsverkiezingen opnieuw serieuze vooruitgang mogelijk is. Voorlopig lijkt Maxime Prévot vooral het onmogelijke na te jagen: een verzoeningspoging die gedoemd is om te mislukken, tenzij een politiek mirakel zich aandient. In een klimaat waar cynisme en wantrouwen de boventoon voeren, wordt hij echter niet de man die het wonder brengt.
Voor nu hangt er een zweem van fatalisme over de Belgische politiek. De vraag is niet meer of, maar wanneer het kaartenhuis volledig instort.
(Foto: Didier Lebrun/Photo News)
