Blue Origin, het ruimtevaartbedrijf van techmiljardair Jeff Bezos, gaat een van de ruimtevaartuigen bouwen waarin astronauten over een paar jaar op de maan zouden willen landen. Dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gisteren bekendgemaakt. De lander is bedoeld voor de Artemis V-maanmissie, nu gepland voor ten vroegste september 2029. Gezien de technische uitdagingen zal dat eerder in de loop van de jaren 30 zijn.
Dus hoe gaat Blue Origin dat doen? John Couluris, programmamanager van het Human Landing System van het bedrijf, deelde vrijdag enkele belangrijke details over die Blue Moon-lander.
Het tuig zal liefst 16 meter hoog zijn en een droge massa van 16 ton hebben. Volledig gevoed met vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof drijfgassen, zal de massa meer dan 45 ton zijn. De lander is ontworpen om te passen binnen de kuip van de New Glenn-raket van het bedrijf, die de maanlander in een baan om de maan zou moeten brengen.
Er is een apart onderdeel, een tankvoertuig, dat in een lage baan om de aarde met drijfgas wordt geladen. Na een reis naar de maan zal dit tuig drijfgas overbrengen naar de Blue Moon-lander.
De lander bestaat volgens Blue Origin uit antennes aan de bovenkant voor communicatie terug naar de aarde, en de grote tank aan de bovenkant van het voertuig is voor vloeibare waterstof. De panelen aan de zijkant zijn thermische radiatoren. De kleinere tank daaronder is voor vloeibare zuurstof. (zie onder)
Ten slotte is er de bemanningsmodule aan de onderkant, die vier astronauten tot 30 dagen op de maan zal moeten ondersteunen. Links van de twee vensters wordt een dockingadapter getoond.
Blue Origin heeft al vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van de BE-7 raketmotor die het voertuig zal aandrijven en ontwikkelt de rest van het ruimtevaartuig met een "National Team" dat Lockheed Martin, Draper, Boeing, Astrobotic en Honeybee Robotics omvat.
De gehele lander, evenals het drijfgastrekkervoertuig, zijn ontworpen voor volledige herbruikbaarheid. Blue Origin is van plan om een demonstratie van de "Mark 2" -versie van de Blue Moon-lander naar de maan te vliegen en terug naar de maanbaan voor de bemande Artemis V-missie.
Het is hiermee wel al de tweede maanlander die voor NASA's nieuwe maanproject wordt ontwikkeld. Het ruimteschip voor de eerste twee landingen in het programma (Artemis III en IV - zie helemaal onder) was immers al in 2021 geselecteerd. Tijdens die missies zullen astronauten proberen af te dalen op de maan in een variant van Starship van SpaceX. Waarom NASA twee verschillende maanlanders laat bouwen, is voor een buitenstaander overigens moeilijk te begrijpen.
Dat er twee maanlanders komen heeft volgens de NOS te maken met protesten van andere ruimtevaartbedrijven tegen de keuze voor Starship. NOS: “Blue Origin en Dynetics vonden dat NASA hun voorstellen niet goed had beoordeeld.”
Die protesten werden afgewezen door de Amerikaanse rekenkamer GAO en een federale rechtbank, maar door een amendement van de senator voor de staat Washington (waar Blue Origin is gevestigd) kreeg NASA toch de opdracht om de competitie te heropenen en een tweede lander te selecteren. Daarvoor zijn miljarden dollars extra uitgetrokken.
NOS: “Daar was kritiek op, van onder anderen de Democratische senator Bernie Sanders, die het amendement een "miljarden-afkoopsom voor Bezos" noemde.”
Ter vergelijking: de Lunar module of LM, ook bekend onder de aanvankelijke naam Lunar Excursion Module of LEM, was de maanlander of maansloep van het Apolloprogramma. De LM was het onderdeel dat gemaakt was om de eigenlijke maanlanding uit te voeren. Hij werd gebouwd door Grumman Aerospace.
NOS: “Er was voor de nieuwe strijd een andere kandidaat: een consortium geleid door Northrop Grumman, het bedrijf dat in de jaren 60 de maanlander voor de Apollo-missies bouwde. NASA lichtte op de persconferentie niet toe waarom voor Blue Origin is gekozen en verwees naar documenten die binnenkort worden gepubliceerd.” Dan niét voor Northrop Grumman gekozen werd, wekt bij kenners eveneens grote verbazing.
Blue Origin werkt bij de ontwikkeling van zijn Blue Moon Lunar Lander dus samen met andere bedrijven: Lockheed Martin, Draper, Boeing, Astrobotic en Honeybee Robotics.
Lockheed Martin en Draper waren ook al betrokken bij een eerder ontwerp dat een consortium met Blue Origin maakte, maar dat in 2021 de selectie niet haalde.
Er komen volgens het bedrijf twee versies van de Blue Moon Lunar Lander. De eerste kan astronauten volgens een woordvoerder "naar iedere plek op de maan" brengen. Een tweede versie kan 20 tot 30 ton vracht vervoeren.
NOS tot slot: “De landers van Blue Origin gebruiken LOx-LH2 als brandstof (vloeibare zuurstof en vloeibare waterstof). Die brandstof is efficiënter dan alternatieven die bijvoorbeeld voor de Apollo-missies en de nieuwe Orion-module worden gebruikt, maar moeilijker om voor langere tijd op te slaan. Een van de uitdagingen voor het bedrijf van Bezos wordt dus om daar de komende jaren een werkbare oplossing voor te vinden.”
Artemis III is de voorgenomen derde missie van NASA’s Artemisprogramma die in de planning uit 2019 in 2024 zou moeten plaatsvinden. In februari 2021 werd dat doeljaar door NASA intern reeds als onhaalbaar bestempeld en in november 2021 werd de missie officieel minstens een jaar uitgesteld. Het is de tweede bemande vlucht van een SLS-Orion en moet Amerikaanse ruimtevaarders naar het maanoppervlak bewerkstelligen. De vlucht moet tevens de eerste vrouw en de eerste persoon met een donkerder huidskleur op de Maan zetten.
foto: Blue Origin - artist's concept of Blue Origin's Blue Moon lunar lander
