Stel je voor: je verzint een belasting waarvan de naam doet vermoeden dat ze je gezondheid beschermt. Je verkoopt het als een maatregel tegen zwaarlijvigheid, diabetes en hartziekten. Je haalt er stiekem 1,3 miljard euro mee op. En dan… doe je er gewoon níéts mee. Welkom in België, waar de suikertaks een lege doos blijkt, gevuld met loze beloftes, light cola en politieke bullshit.
De suikertaks, ingevoerd om zogezegd de volksgezondheid te verbeteren, blijkt vooral een extra belasting op frisdrank. Punt. Geen taks op koekjes, geen taks op chocolade, geen taks op mierzoete ontbijtgranen of suikerbommetjes in kinderporties. En ja hoor, ook Cola Light en Cola Zero worden even zwaar belast als de originele suikerversie. Alsof de overheid in de war is geraakt door haar eigen Nutri-Score.
De taks leverde ondertussen 1,3 miljard euro op. Maar wat werd daarmee gedaan? Gezondheidscampagnes? Lagere btw op groenten en fruit? Acties om kinderen bewust te maken van gezonde voeding? Nope. Het geld verdween in de federale pot, waar het samen met je laatste hoop op doordacht beleid verdampte.
En dat terwijl minder suiker eten letterlijk mensenlevens redt. Een studie van de UGent (onder begeleiding van Sciensano) berekende: 5% minder toegevoegde suikers per dag = 420 tot 450 minder overlijdens per jaar. 10% minder = tot 880 levens gered. Elk jaar opnieuw. Maar in plaats van daar iets mee te doen, duwt men het probleem richting industrie en consument. “De Nutri-Score is beschikbaar,” klinkt het dan vergoelijkend. Alsof een groen label op een pak havermout plots fastfood minder aantrekkelijk maakt.
Volgens artsen en experts leven we in een culinair moeras. Overal waar je kijkt: ongezonde troep. Je vindt makkelijker een hamburger dan een appel. Reclame voor frisdrank en vettigheid is overal: bushokjes, TikTok, voetbalstadions, zelfs op scholen. Het aanbod van rotzooi is quasi onbeperkt, en de overheid kijkt toe alsof het haar allemaal niets aangaat. “We werken op vrijwillige basis samen met de industrie,” zegt minister Frank Vandenbroucke in Het Nieuwsblad.
De echte reden waarom alles zo traag verandert? Lobby’s. De voedingsindustrie heeft diepe zakken, lange tentakels en een giftige invloed op het beleid. De Nutri-Score verplicht maken in Europa? Weggelobbyd. Strengere reclamebeperkingen? Afgezwakt. Beter toezicht op toegevoegde suikers? Te gevoelig. Zolang winst vooropstaat, blijven we suikerslikkend in de val zitten.
Vergeet even wat de overheid zegt. De suikertaks is géén gezondheidsmaatregel. Het is een cashcow, verstopt in een witte schort. Wie denkt dat de regering wakker ligt van je bloedsuikerspiegel, vergist zich. Als puntje bij paaltje komt, is het eenvoudiger en vooral lucratiever om je suikerverslaving te belasten dan om ze echt te bestrijden.
Dus: als je wil afkicken van toegevoegde suikers, reken dan vooral niet op de politiek. Die zit liever met de vingers in de suikerspin dan aan het roer van een écht gezondheidsbeleid.
