Al 175 boeren sluiten hun deuren na uitkoopbod.
Maar liefst 175 Vlaamse varkensboeren hebben afgelopen jaar de stekker uit hun activiteiten getrokken na een uitkoopregeling van de Vlaamse regering. Deze regeling – politiek handigheidje in de strijd tegen stikstofuitstoot - heeft ervoor gezorgd dat 182.000 varkens minder deel uitmaken van de Vlaamse veestapel.
Vooral oudere boeren, vaak al dicht tegen hun pensioen aan, hebben besloten om de handdoek in de ring te gooien. De keuze was duidelijk: ofwel zware investeringen in nieuwe stallen om de emissienormen tegen 2030 te halen, ofwel het aanbod van de overheid accepteren en de stallen leegmaken voor een financiële compensatie. Veel boeren kozen voor het laatste, mede omdat het stikstofdecreet vraagt om verregaande en dure aanpassingen vlak voor hun pensioen, een investering die velen niet meer zagen zitten.
Miljoenen uitgetrokken, maar is het genoeg?
De Vlaamse regering trok 200 miljoen euro uit om de sector tegen 2030 fors te laten krimpen. Het doel? De varkensstapel met 30 procent reduceren. Dat lijkt ambitieus, maar volgens minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns is het bedrag voldoende om de huidige uitkoopregeling te financieren. Al blijkt uit de cijfers van Statistiek Vlaanderen dat de uitstoot al voor 14,3 procent verminderd is door de crisis in de sector en het afgenomen aantal bedrijven. Met een pensioengolf in aantocht en de gemiddelde leeftijd van varkenshouders op 57 jaar, kan het aantal boerderijen verder afnemen zonder de noodzaak van nieuwe maatregelen.
Een sector op zijn retour
Het verhaal achter de cijfers is niet enkel een kwestie van uitstoot of stikstof. De Vlaamse varkenssector is al jaren in verval. De jongste generatie lijkt weinig interesse te hebben in het overnemen van de familiebedrijven. Slechts 13 procent van de 50-plussers zegt een opvolger klaar te hebben staan. Tien jaar geleden had Vlaanderen nog meer dan 6 miljoen varkens, nu zijn dat er nog slechts 5 miljoen. De varkensstapel krimpt en zal dat wellicht blijven doen, ook al zullen de betere prijzen in 2024 mogelijk een tijdelijke stijging brengen.
Desondanks lijkt de toekomst van de Vlaamse varkensboeren onzeker. De grotere, gespecialiseerde bedrijven blijven wellicht overeind, maar voor de kleinere spelers wordt het steeds moeilijker. Meer boeren zullen, al dan niet via de uitkoopregeling, het veld ruimen.
(Foto: Shutterstock)
