“We hebben nog niet genoeg ziektes en pandemieën gehad.” Dat moesten deze jongens denken toen ze op jacht gingen naar virussen. Wetenschappers vinden bijna 1.700 oude virussoorten in het gletsjerijs van de Himalaya. Deze vondsten, gepubliceerd in Nature Geoscience, tonen aan hoe virussen zich door de eeuwen aanpassen aan klimaatveranderingen.
De gevonden virussen komen voor in DNA-fragmenten, opgeslagen in ijskernen uit de Guliya-gletsjer op het Tibetaanse Plateau. Omdat ze zo goed bewaard zijn gebleven bieden de ijskernen nieuwe inzichten in de manier waarop virussen zich ontwikkelen tijdens koude en warme periodes in de afgelopen 41.000 jaar.
Onderzoekers analyseren nu het DNA van deze virussen om te begrijpen hoe ze zich aanpassen aan veranderingen in het klimaat. Het best relevant omdat er weinig bekend is over de invloed van klimaatveranderingen op virussen. Volgens onderzoeker ZhiPing Zhong is er nauwelijks eerder onderzoek naar de relatie tussen virussen en grootschalige klimaatveranderingen.
Shutterstock
Waarschuwing voor de toekomst
Wetenschappers vrezen dat smeltende permafrost virussen kan vrijgeven die besmettelijk blijven voor mensen en dieren. De gevonden ijskernen tonen dat virussen verschillende perioden van klimaatverandering doorstaan. Die ontdekkingen kunnen dus waardevolle informatie geven voor toekomstige scenario's.
Professor Jean-Michel Claverie, verbonden aan de universiteit van Aix-Marseille, legt uit dat als virussen miljoenen jaren overleven in permafrost, ze nog altijd mensen of dieren kunnen infecteren. Dit onderstreept de noodzaak om de verspreiding van oude virussen in een veranderend klimaat beter te begrijpen.
De afgelopen eeuw krimpen veel gletsjers in de Himalaya, de Alpen en de Andes aanzienlijk. Volgens een rapport uit 2023 van ICIMOD verdwijnt mogelijk tot 50% van het gletsjervolume van de Himalaya tegen 2100 als de temperatuur blijft stijgen. Het smelten van gletsjers neemt dus toe waardoor het onderzoek naar deze bevroren virussen beperkt wordt. Glaciale ijsmonsters bieden daarmee een belangrijk venster naar het verleden en kunnen helpen om de link tussen virussen en klimaatverandering beter te doorgronden.
