“Was het Vooruit, of achteruit?” Melissa Depraetere kiest voor achteruit.
Zin in een lesje hypocrisie? Vorige week kondigde bevoegd energieminister Melissa Depraetere (Vooruit) met veel tromgeroffel aan dat ze goed nieuws had voor wie zijn woning energiezuiniger wil maken. Met een triomfantelijke stem – die nog altijd even irritant hoog klinkt – kwam de voorzitter-depanneur van Vooruit ons vertellen dat de EPC-labelpremie zou stijgen van 5.000 naar 7.000 euro voor wie zijn woning naar een beter energieprestatiecertificaat brengt.
Maar de vrouw die zich tijdens de verkiezingscampagne profileerde als iemand die weet waar mensen van wakker liggen, strooide die mensen zand in de ogen. Enkele dagen laten vernemen we dat de subsidies en premies die renoveerders de afgelopen jaren uit het slop trokken, worden afgebouwd of zelfs volledig geschrapt. Een optelsom leert dat de gemiddelde Vlaming straks duizenden euro’s minder steun krijgt. Niet meer, maar minder dus. Het wordt nog pijnlijker voor het geweten van de socialisten als je weet dat de laagste inkomensklasse het grootste slachtoffer wordt.
Premies: van een duwtje in de rug naar een slag in het gezicht
We moetsen en zouden elektrificeren, renoveren en verduurzamen. Het klimaatnarratief werd ons opgelepeld gelijk ganzen wiens lever wordt vetgemest. Energiebesparing en klimaatdoelstellingen staan al jaren centraal in het Vlaamse beleid. Maar met de nieuwe maatregelen lijkt dat engagement niet meer dan een vrome wens. Steunmaatregelen onder het populaire Mijn VerbouwPremie-programma worden namelijk fors afgebouwd. Wie momenteel steun aanvraagt voor isolatie, nieuwe ramen, een efficiëntere verwarmingsinstallatie of een warmtepomp, kan rekenen op stevige bijdragen, afhankelijk van zijn of haar inkomenscategorie. Vanaf 2025 worden die bijdragen echter fors teruggeschroefd. Vooral de laagste inkomensklasse is het slachtoffer: de maximale steun daalt daar met maar liefst 7.500 euro.
De eisen worden strenger: alleenstaanden mogen nog maximaal 42.340 euro bruto verdienen om in aanmerking te komen voor de laagste inkomenscategorie. Voor koppels ligt de grens op 59.270 euro, aangevuld met een schamele 4.320 euro per extra gezinslid.
“De klok tikt, maar de steun verdwijnt”
Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) trekt aan de alarmbel: “Het renovatieritme moet verdrievoudigen om onze klimaatdoelstellingen te halen, maar deze maatregelen schieten dat in de voeten. We verliezen kostbare tijd én het vertrouwen van de Vlaming.”
Bothuyne pleit voor een snelle bijsturing van het premiestelsel. Hij stelt voor om de inkomenscategorieën uit te breiden van drie naar vijf, zodat de allerlaagste inkomens meer ondersteuning krijgen. Maar ook voor de middenklasse, die vaak nét buiten de boot valt, moet er een oplossing komen. “We kunnen ons niet veroorloven dat mensen renovaties uitstellen omdat ze hopen op betere steunmaatregelen in de toekomst,” benadrukt hij.
Verdwijnende voordelen: registratierechten en grondlasten de dupe
Wie hoopte dat de registratierechten bij aankoop van een energieverslindende woning zouden blijven dalen, heeft pech. Tot nu toe genoten kopers van een verlaagd tarief van 1 procent als ze hun pand binnen vijf jaar ingrijpend renoveerden. Dat voordeel wordt vanaf 2025 afgeschaft en vervangen door het reguliere tarief van 2 procent. Voor een woning van 350.000 euro betekent dat een meerkost van 3.500 euro.
De vrijstelling op de onroerende voorheffing – in de volksmond bekend als de grondlastenkorting – wordt vanaf oktober 2025 eveneens naar de prullenmand verwezen. Deze korting leverde tot nu toe jaarlijks gemiddeld 590 euro op voor eigenaars die een ingrijpende energetische renovatie uitvoerden. Over vijf jaar betekent dat een verlies van bijna 3.000 euro per dossier.
“Dit is een stap achteruit”
Energie-expert Stefan Goemaere van Saamo, de vroegere vzw Samenlevingsopbouw, laat zich in ‘Het Laatste Nieuws’ niet onbetuigd. “We staan voor een gigantische uitdaging: onze woningen moeten duurzamer worden, en dat geldt voor élke inkomensklasse. Maar deze plannen ontmoedigen renovaties juist.”
Volgens Goemaere worden ook de meest kwetsbare groepen vergeten. “Huurders zitten vaak in de slechtste woningen, maar zij hebben geen toegang tot de meeste renovatiepremies. De eigenaars van die panden worden zelden gestimuleerd om hun huurwoningen op te waarderen.”
Pittig detail: Minister Depraetere verdedigt de plannen als een noodzakelijke “herstructurering” van het premiestelsel. Doch, haar kabinet wenste niet te reageren op de heisa rond de aangekondigde besparingen.
