Officieel niet, maar in de praktijk wél.
Jarenlang was het taboe, maar nu komt het er toch: een systeem dat veelplegers in het verkeer bij de kraag pakt. Officieel heet het geen ‘rijbewijs met punten’, schrijft ‘De Morgen’, maar wie de regels blijft aan zijn laars lappen, mag zich alvast warmlopen voor een tête-à-tête met de politierechter.
Van ‘boete afkopen’ naar echte sancties
Vandaag kan je in België, als je portemonnee het toelaat, bijna onbeperkt verkeersovertredingen blijven opstapelen. Te snel gereden? Even de boete aftikken. Betrapt met een glas te veel op? Gewoon betalen en opnieuw achter het stuur kruipen. Alleen bij extreme gevallen, zoals dronken rijden met een ongeval tot gevolg, dreigt er echt een rijverbod.
Die aanpak gaat op de schop. De federale regering wil een einde maken aan de praktijk waarbij hardleerse bestuurders hun wangedrag blijven ‘afkopen’. Wie regelmatig de fout ingaat, mag het straks aan de politierechter komen uitleggen. Zonder pardon.
Hoe werkt het nieuwe systeem?
Geen paniek, je krijgt geen nieuw rijbewijs met een puntensysteem zoals in Frankrijk. Je behoudt gewoon je vertrouwde roze papiertje of bankkaartmodel. Maar achter de schermen wordt er wel een nieuw digitaal dossier bijgehouden, waarin je overtredingen netjes worden geklasseerd. Dat dossier zal niet langer in de prullenbak verdwijnen zodra je een boete hebt betaald.
Wat komt er allemaal in?
De ‘veelplegersdatabank’ registreert overtredingen van de derde en vierde graad, zoals door het rood rijden, gevaarlijke inhaalmanoeuvres of overdreven snelheid. Maar ook rijden onder invloed, rijden zonder verzekering, gsm’en achter het stuur en zelfs herhaalde GAS-boetes voor snelheidsovertredingen worden in rekening gebracht.
Dat laatste is een gamechanger. Tot nu toe kon je in sommige gemeenten gewoon ongestraft blijven scheuren. Zo moest je in Genk pas bij zestien (!) GAS-boetes op drie maanden tijd je wagen tijdelijk inleveren. Straks telt álles mee, en dat maakt het voor recidivisten een pak moeilijker om onder de radar te blijven.
Wanneer ben je eraan voor de moeite?
Vergeet het automatisch intrekken van het rijbewijs: dat komt er niet. Maar er wordt wel gewerkt met een systeem waarbij je, afhankelijk van je rijgedrag in de laatste drie jaar, automatisch wordt doorgestuurd naar de politierechtbank. En daar kan de rechter wél je rijbewijs intrekken.
De vier ‘gevarenzones’ zijn:
- Acht zware snelheidsovertredingen, waarbij je minstens 20 km/u te snel rijdt binnen de bebouwde kom of 40 km/u te snel op de snelweg.
- Twee keer betrapt worden op rijden onder invloed, vanaf 0,5 promille.
- Drie keer betrapt worden op gsm-gebruik achter het stuur.
- Een combinatie van vijf snelheidsovertredingen en minstens één derdegraads overtreding, zoals door het rood rijden.
Wie een van deze grenzen overschrijdt, krijgt onherroepelijk een uitnodiging om zich bij de politierechter te komen verantwoorden.
Hoe raak je van dat etiket van ‘veelpleger’ af?
De enige manier om uit de gevarenzone te blijven, is jezelf heropvoeden. Wie een waarschuwing krijgt, kan een verkeersveiligheidscursus volgen om de vier oudste overtredingen te laten schrappen. Maar dat trucje werkt slechts één keer én alleen als je het daaropvolgende jaar een proper rijblad behoudt.
In sommige gevallen is er echter geen ontsnappen aan. Wie in drie jaar tijd twee keer met zware alcoholintoxicatie (boven 0,8 promille) wordt betrapt, krijgt automatisch een alcoholslot in de wagen. En bestuurders die onder invloed van drugs rijden, moeten hun rijbewijs standaard een maand inleveren, tenzij de rechter anders beslist.
Gaat dit het verkeer echt veiliger maken?
De meningen zijn verdeeld. Enerzijds ligt de lat om voor de politierechter te komen relatief hoog: occasionele snelheidsovertreders zullen hier niet meteen last van hebben. Anderzijds wordt een hardnekkige blinde vlek wél weggewerkt.
Vandaag weten rechters vaak niet wat een chauffeur allemaal op zijn kerfstok heeft. Een overtreder die al twintig boetes op een jaar tijd verzamelde, kon zich nog makkelijk uit de slag praten met het excuus van ‘een eenmalige vergissing’. Dat wordt nu onmogelijk: het dossier is transparant. Wie systematisch over de schreef gaat, moet daar de gevolgen van te dragen.
