De lange tenen zijn gevoelig, de oplossingen creatief.
De tijd dat er mannen en vrouwen waren, is voorbij. Het kan namelijk zijn dat je als man wordt geboren en als vrouw sterft. Sterker nog, dat je geen van beide bent. Een gevoelig onderwerp. Voor je het weet krijgen we boze mailtjes in de bus.
In de nieuwe ontwaakte maatschappij van azijnpissers is het van belang het juist woord te kiezen. Voor je het weet, praat je iemand een valiumverslaving aan omdat je woorden gebruikt die als discriminerend, denigrerend of vooringenomen kunnen worden ervaren doordat ze impliceren dat één bepaald gender of één bepaalde sekse de norm is.
De Nederlandse Taalunie heeft dinsdag op de website Taaladvies.net nog maar eens een nieuwe set adviesteksten gepubliceerd over genderbewust taalgebruik. "Die helpen je om weloverwogen taalkundige keuzes te maken als je wilt dat een specifiek persoon, een groep of iedereen zich kan herkennen in een formulering", luidt het in een persbericht.
De meest aanpassingen ken je wel. De truc is simpel, ben je niet zeker of iemand voor spleetje of fluit wil uitkomen, kies dan woorden die voor beiden opgaan. Bijvoorbeeld: "Iedereen moet doen waar zij, hij of die goed in is." kan je net zo goed vervangen door woorden waarin alle genders zich kunnen herkennen: "Iedereen moet doen waar die goed in is."
Je kan ook bewust kiezen voor meervoudsvormen ("beste collega's") of de tweede persoon ("je, jij, u") in plaats van de derde persoon. Als je over een specifiek persoon schrijft of spreekt, kun je de persoonsnaam (politievrouw, loodgieter, verpleegkundige,...), het voornaamwoord (zij, hij, die,...) en de aanspreekvorm (mevrouw, meneer, voornaam,...) gebruiken die de persoon in kwestie zelf verkiest. De andere adviesteksten gaan in op specifieke kwesties en situaties, zoals het aanduiden van beroepen (leerkracht/leraar/lerares), rollen (reizende/reizigster/reiziger), en functies (bewindsman/bewindsvrouw/bewindspersoon), in het bijzonder in personeelsadvertenties.
Makkelijk, niet?
Maar er is iets nieuw: ‘Hen’! Hen is niet langer alleen de vrouwelijke versie van de haan, maar kan nu ook gebruikt worden ter vervanging van ‘die’. Een voorbeeld: "Vanavond ontvangen we Bo Lelieveld. Die is hier vandaag voor het eerst" wordt "Vanavond ontvangen we Bo Lelieveld. Hen is hier vandaag voor het eerst."
Je zou dus – als we het goed begrijpen – kunnen zeggen. We horen de haan kraaien. Hen slaapt slaapt hier voor het eerst in 'het' nieuwe hok.”
Logisch?
