Weg internationaal recht om humanitaire hulp door te laten.
Het Israëlische parlement heeft met overweldigende meerderheid een wet aangenomen die de activiteiten van de VN-organisatie UNRWA, verantwoordelijk voor Palestijnse vluchtelingenhulp, volledig verbiedt in Israël en Oost-Jeruzalem vanaf 2025. Het wetsvoorstel werd met een verpletterende 92 tegen 10 stemmen goedgekeurd. De wet zou UNRWA verbieden op elk Israëlisch grondgebied, waarmee het agentschap effectief monddood wordt gemaakt in de regio.
Humanitaire verontwaardiging en VN-waarschuwingen
De VN, onder leiding van Secretaris-Generaal António Guterres, reageerde scherp en spreekt van “een ongekende escalatie die humanitaire rampzaligheid kan veroorzaken.” Volgens hem vormt het verbod op UNRWA in Israël een nieuwe brandstof voor het al reeds smeulende conflict, omdat het niet alleen de middelen en verzorging van Palestijnen in Oost-Jeruzalem treft, maar ook doorwerkt in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Met deze wet kan Israël namelijk alle hulpinterventies controleren via haar grensovergangen. De VN benadrukt dat UNRWA al jarenlang onmisbare steun levert aan miljoenen Palestijnen, vooral in Gaza waar na de recente oorlog de humanitaire nood nijpend is. “Dit zou een catastrofe zijn in wat reeds een totale ramp is,” waarschuwde Guterres.
Internationale kritiek: België en Duitsland spreken zich uit
België en Duitsland zijn niet mals voor deze drastische stap van Israël. De Belgische FOD Buitenlandse Zaken waarschuwt voor “een precedent dat de kernwaarden van het multilaterale systeem bedreigt.” In een officieel communiqué noemt België het VN-agentschap essentieel voor het overleven van miljoenen Palestijnse vluchtelingen, en wijst het Israël op zijn verplichting om volgens het internationaal recht humanitaire hulp door te laten. Duitsland deed er nog een schep bovenop: “Dit besluit verstoort de levensnoodzakelijke humanitaire hulp voor miljoenen Palestijnen, inclusief toegang tot onderwijs, medische zorg en voedsel,” stelde Luise Amtsberg, de Duitse commissaris voor mensenrechten.
Israëlisch verzet tegen UNRWA’s mandaat: beschuldigingen van steun aan terrorisme
Israël is al langer kritisch over UNRWA, vooral na de recente escalatie in Gaza. Premier Netanyahu beschuldigt UNRWA-medewerkers van betrokkenheid bij terreuractiviteiten en bestempelt het agentschap als een obstakel voor stabiliteit in de regio. Netanyahu gaf aan dat humanitaire hulp wél beschikbaar moet blijven voor Gaza, maar via andere kanalen die hij als veiliger beschouwt. Dit officiële verbod weerspiegelt het diepgaande wantrouwen van Israël in de structuren van UNRWA, en Netanyahu dringt erop aan dat alternatieve, ‘betrouwbaardere’ vormen van hulpverlening de plaats van UNRWA moeten innemen.
Wat betekent dit voor UNRWA’s toekomst?
Het sluiten van UNRWA in Israël betekent niet alleen een bedreiging voor humanitaire operaties, maar plaatst de organisatie in een juridisch niemandsland. Experts waarschuwen voor mogelijke repercussies binnen de VN-structuren zelf. Israël riskeert volgens sommigen zelfs een schorsing uit de Verenigde Naties, ware het niet dat de Verenigde Staten hun veto in de Veiligheidsraad kunnen inzetten om Israël in de VN te houden.
De beslissing laat de fragiele verhoudingen tussen Israël en de Palestijnse gebieden verder ontsporen, en het drama toont aan hoe ver Israël bereid is te gaan om zijn nationale veiligheid boven internationale verplichtingen te stellen. Met de toekomst van UNRWA in de waagschaal wordt de vraag steeds urgenter of er überhaupt nog ruimte is voor een neutrale partij in het broeierige conflict, of dat alle kanalen uiteindelijk politiek besmet worden.
(Foto: Shutterstock)
