Van zon, zee en zand... naar rollators en reuma.
De Vlaamse kust heeft altijd al een onweerstaanbare aantrekkingskracht gehad. Op de vraag waarom, kunnen de meesten onder ons geen antwoord geven. De Belgische kust is nu eenmaal geen voorbeeld van goede smaak. Nu goed, voor vele gepensioneerden die hun laatste jaren willen slijten met zicht op de Noordzee, is het droom. Die trend neemt extreme proporties aan, zo blijkt uit een alarmerend rapport van de provincie West-Vlaanderen. Sinds 2010 steeg het aantal 65-plussers aan de kust met bijna 30 procent. Het aantal jongeren en werkenden nam fors af. Koksijde is ondertussen bijna een rusthuis op zich, en Knokke-Heist scoort het hoogst qua 80-plussers.
De vraag is niet langer of de kust één groot bejaardenoord wordt, maar wanneer dat definitief het geval zal zijn.
Grijze tsunami overspoelt de kust
Op dit moment is gemiddeld bijna één op de drie kustbewoners met pensioen. Ter vergelijking: in de rest van Vlaanderen ligt dat cijfer op 20 procent. En het einde is nog lang niet in zicht. Tegen 2040 zullen de kustgemeenten maar liefst 150.000 senioren tellen, waarvan 50.000 tachtigplussers.
Je moet geen expert zijn, om te beseffen dat dat een zware druk legt op de ouderenzorg, terwijl er een tekort is aan jonge, werkende mensen. De provincie waarschuwt dat de kustgebieden dramatisch tekortschieten op vlak van woonzorgcentra. Tegen 2028 zouden er minstens 3.600 extra rusthuisbedden nodig zijn. Oostende en Blankenberge bouwen al bij, Koksijde loopthopeloos achterop.
"Met die stijgende ouderenpopulatie komt een stijgende vraag naar kwalitatieve woonzorg," waarschuwt het Departement Zorg. Maar of die er effectief zal komen, is een andere vraag.
Waar is de werkende bevolking?
Terwijl de gemiddelde leeftijd aan de kust steeds verder stijgt, verdwijnt de actieve bevolking zienderogen. Sinds 2010 daalde het aantal jongeren (0-17 jaar) met 6,9 procent en het aantal volwassenen in werkende leeftijd (18-64 jaar) met 5,4 procent.
Het gevolg laat zich raden: bedrijven krijgen hun vacatures niet meer ingevuld. Vooral in de zorg en het toerisme – twee sectoren waar de kust het van moet hebben – stapelen de personeelstekorten zich op. Het toerisme in de kustgemeenten tekent jaarlijks een omzet op van bijna 3,6 miljard euro en biedt werk aan meer dan 41.000 mensen. Doch, zonder jonge werknemers stort dat economische succesverhaal in mekaar.
Voka West-Vlaanderen trekt aan de alarmbel: "Werkgevers aan de kust vinden amper nog personeel. Wie moet hier straks nog de cafés, winkels en hotels openhouden?"
Armoede en werkloosheid: de schaduwkant van de kust
Wie denkt dat de kust een aards paradijs is waar bejaarden in luxe hun oude dag slijten, heeft het mis. Een kwart van de kustbevolking woont in een kansarme buurt. In totaal telt de kust 61 kansarme buurten, met Oostende als uitschieter. Daar leven 22,5 equivalent leefloners per 1.000 inwoners – bijna drie keer zoveel als het West-Vlaamse gemiddelde.
Ook de werkgelegenheid groeit nergens zo traag als aan de kust. Terwijl in de rest van Vlaanderen het aantal werkenden tussen 2006 en 2022 met 15 procent steeg, bleef de groei in de kustgemeenten steken op amper 5 procent.
Provinciegedeputeerde Jean De Bethune (CD&V) is dan ook duidelijk: "We staan voor enorme uitdagingen, en de provincie heeft niet de miljarden om dit alleen op te lossen. De federale en Vlaamse overheid zullen moeten bijspringen."
Zeezicht en seniorenflat of jong bloed aan de kust?
De Vlaamse kust is aan het vergrijzen aan een tempo dat nergens anders in het land wordt geëvenaard. Maar wat doe je eraan? Een bejaardenstop invoeren? Zonnecrème gratis voor wie onder de 30 is? Of wordt de kust definitief een walhalla voor senioren, met elke zomer een gevecht om de beste plek op de dijk voor de rollatorparkeerplaats?
(Foto: Pixabay)
