Pjotr Olegovitsj Tolstoj (Moskou, 20 juni 1969) mocht deze ochtend het standpunt van Rusland vertolken over de crisis bij de RTBF. Tolstoj is een Russisch journalist, producent, presentator en politicus. Hij is sinds 2016 vice-voorzitter van de Doema en sinds 28 januari 2020 vicevoorzitter van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa. Hij is de achter-achterkleinzoon van Leo Tolstoj. De auteur is bekend van Oorlog en vrede, een roman die gaat over de oorlogen tussen Rusland en Frankrijk onder Napoleon (1805-1814).
In 2015 verklaarde Tolstoj nog dat "Oekraïne geen soevereine staat is” in zijn eigen talkshow. "Kiev praat over het oplossen van de crisis met politieke middelen, maar bedient zich intussen van de tactiek de bevolking van Donbass uit te moorden", oreert zijn collega Vladimir Solovjov recht in de camera. In 2017 sprak Frauke Petry in Moskou met Tolstoj. Deze raakte net daarvoor nog in opspraak wegens antisemitische uitlatingen. Tussen 2015 en 2017 was Petry politiek leider van Alternative für Deutschland (AfD).
Vandaag mocht Tolstoj de lijn van Poetin verdedigen. Propaganda? Zeker, maar het geeft toch opnieuw aan hoe sommige Russen daar denken over het conflict. Niet elke Rus denkt uiteraard zo.
Volgens Tolstoj is Oekraïne een “neo-nazistaat” waar de grondwet in 2014 opzij werd geschoven. Interessant is dan weer dat Tolstoj stelt dat economische sancties minder pijn doen dat het Westen denkt. Hij verwijst impliciet naar het grote eergevoel van de Russen. Het is natuurlijk makkelijk om dat te stellen als je zelf in luxe baadt. De modale Rus denkt daar misschien anders over, maar het is een aspect dat effectief verwaarloosd wordt in het debat. “We hebben ook lak aan die sancties”, stelde Tolstoj. Rusland neemt overigens ook tegenmaatregelen. De contracten inzake energie worden wel nageleefd. Tolstoj: “Europa profiteert hiervan.”
De reden voor de erkenning van de Donbass-regio is “om de Russen te redden.” En een invasie in Oekraïne komt er als Oekraïne hiertoe reden geeft. Interessant is dat Tolstoj stelt dat het Westen een illusie over Rusland heeft, in tegenstelling tot andere landen. Tolstoj gaf geen voorbeelden hiervan, maar misschien heeft hij het over China.
Misschien wel de kern van de zaak is dat het Westen volgens de voormalige journalist denkt de koude oorlog gewonnen te hebben. Daar heeft de Rus wel een punt. De koude oorlog is immers nooit echt gestopt. “Het Westen luistert niet naar ons”, stelt Tolstoj. Hiermee vertolkt hij de stem van zijn meester (Poetin) die eerder net hetzelfde zei. De stelling is overigens niet noodzakelijk verkeerd.
“Oekraïne werd van ons afgenomen, net zoals Polen en Tsjechië”, vervolgde de politicus. Opnieuw volgt hij de lijn van Poetin. De vergelijking met Polen en Tjechië is wel niet correct. Volgens Tolstoj hangt het verdere verloop van de crisis deels af van de situatie in de Donbass. Als die situatie daar voor de Russen onder controle is, stopt het daar volgens hem. Of Tolstoj hiermee de waarheid vertelt, is niet zeker. Of hij ook de militaire strategie kent, is evenmin zeker.
Interessant is ook dat Tolstoj verwijst naar de eerdere uitlatingen van Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian over de veiligheidssituatie in Europa. Volgens Le Drian is er geen veiligheidssysteem in Europa. Volgens Tolstoj hangt het verloop van de crisis helemaal af van Oekraïne. En hij besluit dat we ons geen zorgen hoeven te maken. “Tout ira bien!” Dat zullen we nog moeten zien.
