Na meer dan een jaar van onderzoek en zes betrokken landen, volgden onderzoekers het spoor van het geld. Opmerkelijk: het netwerk zou volgens diverse bronnen meer dan 60 europarlementariërs omvatten, voornamelijk behorend tot de politieke families van de socialisten en democraten, de Europese Volkspartij en andere linkse partijen.
Qatargate was initieel een internationale spionageoperatie die een jaar duurde, met de betrokkenheid van minstens zes landen om de zware infiltratie van Qatar en Marokko in de instellingen van Brussel te verijdelen.
Het inlichtingenapparaat verzamelde en deelde informatie op basis van een vermoedelijke dreiging voor de veiligheid van staten met "inmenging in besluitvormingsprocessen" gegarandeerd door de corruptie van leden en ambtenaren van het Europees Parlement.
Pas later declassificeerde de VSSE het dossier en stelde ze de info ter beschikking van het Federaal Parket voor de lancering van een "grootschalig onderzoek".
In totaal zouden zo'n zestig Europarlementariërs betrokken zijn, meestal behorend tot de politieke families van de Socialisten &Democraten, de Europese Volkspartij en andere linkse partijen.
'Qatargate' heeft een hoofdrolspeler: de DGED, de Marokkaanse geheime dienst.
De stroomversnelling kwam in de zomer van 2022. De VSSE, bijgestaan door andere Europese diensten, verneemt dat er een netwerk is dat 'namens' Marokko en Qatar werkt.
De achtergrond is de rol van Rabat in de Westelijke Sahara en migratiestromen. Marokko wil dat de EU de bezetting van dat stukje Afrika niet in de weg staat en wil zo min mogelijk problemen hebben vanuit het oogpunt van migrantenstromen. Dat is de echte bedoeling van Marokko.
De Socialistische Fractie van de S&D zou het meest betrokken zijn in deze zaak. Via een soort kliek bestaande uit drie Italianen: Pier Antonio Panzeri, Andrea Cozzolino (parlementslid) en Francesco Giorgi (Eva Kaili's partner). Binnen het Europees Parlement zouden in totaal dus zo'n zestig namen betrokken zijn bij de corruptie.
De meest actieve in het zoeken naar invloed is zeker de staat Marokko. Vergaderingen, gesprekken, diners met de hoogste leiders van de geheime diensten van Rabat zijn een constante van dit systeem. De groep werd eerst gestuurd door een DGED-officier die in Rabat was gestationeerd. Dit is Mohammed Belharace, die ook kon rekenen op de bemiddeling van de Marokkaanse ambassadeur uit Warschau: Abderrahim Atmoun. Alle informatie werd in eerste instantie verzameld door de geheime dienst van België.
De rol van de Rabat-diplomaat die zich langs de as Warschau-Brussel beweegt, staat centraal. Maar er is één schakel die nog belangrijker is in deze keten: Mansour Yassine, directeur-generaal van de DGED. De drie ontmoetten hem. Cozzolino heeft het bijvoorbeeld meerdere keren gedaan en minstens één keer zou hij naar Marokko zijn gegaan, in 2019. Volgens de reconstructie van de Belgische aanklagers boekte een Marokkaanse inlichtingenofficier namelijk twee vliegtickets op de vlucht Alitalia Casablanca-Rome van 2 november 2019 en op de daaropvolgende route Rome-Napels. De VSSE weet niet zeker of Cozzolino daadwerkelijk in het vliegtuig is gestapt. Panzeri vloog ook naar de Maghreb-staat om Mansour in juli 2021 opnieuw te ontmoeten.
De motivatie voor dit gesprek is om de "strategie" van het Europees Parlement te bespreken. De Belgische spionnen zijn voorzichtig: ze bevestigen niet dat het interview daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Maar dat het georganiseerd was: ja. Niccolo Figà Talamanca, het hoofd van de ngo "No Peace Without Justice", zou ook deel hebben uitgemaakt van het netwerk.
Gianluca Eramo, directeur operaties en secretaris van het Internationale Comité van de NGO No Peace Without Justice (NPWJ), opgericht door Emma Bonino, nam de functies over van die eerder gearresteerde en onlangs op vrije voeten gestelde man met de verplichting om een elektronische armband te dragen in het kader van het Belgische onderzoek naar vermeende corruptie door Qatar voor invloed uitoefenen op de besluiten van het Europees Parlement.
Het kantoor van Atmoun in Warschau was de verzamelplaats voor de leden. Panzeri, Cozzolino en ook Giuseppe Meroni, ooit assistent van een voormalige Europarlementariër en nu beschikbaar voor de nieuw verkozene van Forza Italia, Lara Comi, kwamen daar om de beurt op bezoek. Op vrijdag werd ook het kantoor van Donatella Rostagno, assistent van een andere S&D-europarlementariër, de Italiaans-Belgische Marie Arena, voorzitter van de mensenrechtencommissie, verzegeld. En dan is er nog de onduidelijke rol van Marc Tarabella.
In dit kader werd Francesco Giorgi geïdentificeerd als een soort "agent" van Panzeri. De Marokkaanse diensten gebruikten hem in ieder geval op die manier. Maar het zouden Cozzolino en Panzeri zijn geweest die het akkoord tot stand brachten om "de inmenging van Marokko" toe te staan.
Het systeem van Qatar veranderde niet veel. De regels waren uiteindelijk hetzelfde. En soortgelijke doelstellingen. In dit geval is het de bedoeling om de door Doha vastgestelde procedures voor werknemers aanvaardbaar te maken. In het bijzonder degenen die zich bezighouden met de bouw van de structuren van het WK.
De Qatarese autoriteiten zouden nog directer zijn geweest dan de Marokkaanse. Ze zouden geen spionnen gebruiken zoals Marokko en rechtstreeks hun toevlucht nemen tot de regering. De ontmoetingen worden in feite gemaakt met de minister van Arbeid, Bin Samikh al Marri. En alles zou – volgens het arrestatiebevel – zijn gebeurd met de hulp van een mysterieus personage genaamd Bettahar en bijgenaamd "de Algerijn".
De speurders twijfelen er niet aan: Panzeri en Giorgi verdeelden het grootste deel. En de rest was voor Figà Talamanca. De groep ontving betalingen voor haar activiteiten op twee manieren toen ze naar Doha kwamen: via de rekeningen van de NGO "Fight Impunity", in contanten of met een gift. Toen de financier Rabat was, was het minder subtiel: het geld werd in enkele enveloppen of zakken overgemaakt via de diplomaat die in Polen was gestationeerd.
Volgens de Belgische justitie werden die bedragen gebruikt om alle kosten te betalen die duidden op "een levensstandaard die zijn mogelijkheden overschreed". En dan om de 'leden van het netwerk' te betalen die binnen de Europese instellingen werden gemanipuleerd.
In het huis van de ouders van Francesco Giorgi in Abbiategrasso vonden speurders de sleutel van een kluis. Op de bank vonden ze nog eens 20.000 euro. Voor het geld dat in Brussel in beslag werd genomen, vond de politie een spoor: de band rond de biljetten: die laat hen toe om de zichtrekeningen en de bank te traceren waarvan ze werden opgenomen. En dit zou het keerpunt van het onderzoek kunnen zijn.
Ondertussen blijft Eva Kaili zeggen dat ze onschuldig is, en beweert ze niets te weten over geld en corruptieovereenkomsten en geeft ze haar partner de schuld. Die, schrijft Repubblica, aan de speurders zou hebben bevestigd dat hij de vrouw in het ongewisse had gelaten over de operatie. "Ik zal al het mogelijke doen zodat mijn partner vrij is en voor onze 22 maanden oude dochter kan zorgen", vertelde hij aan de onderzoekers.
