De edele kunt van de poenschepperij.
Vlaamse Europarlementsleden hebben in de afgelopen legislatuur gezamenlijk tot 18 nevenmandaten bekleed, zo schrijft ‘De Tijd’. Echter, ondanks deze bijkomende functies, hebben ze nooit belangenconflicten gemeld en soms zelfs niet correct aangegeven. Sommige trips werden zelfs betaald door dubieuze lobbygroepen, wat vragen oproept over de transparantie en ethiek binnen het Europees Parlement.
Ethiek? Hoezo, wat bedoel je?
Hoewel het niet verboden is voor Europarlementsleden om andere banen, mandaten of bijverdiensten te hebben, zijn ze verplicht deze nauwkeurig te rapporteren volgens de Gedragscode van het Europees Parlement. Sinds de invoering van de Gedragscode in 2012, aangescherpt na het Qatargate-schandaal, moeten Europarlementsleden hun nevenactiviteiten en reisvergoedingen transparant melden. Qatargate betrof pogingen van onder meer Qatar en Marokko om de besluitvorming in het Europees Parlement te beïnvloeden door middel van geschenken en geldsommen aan parlementsleden.
Opvallende cijfers
De twaalf Vlaamse Europarlementsleden hadden samen 80 nevenmandaten, gemiddeld meer dan zes per verkozene. Sommige leden, zoals Guy Verhofstadt (Open VLD), hadden tot 18 nevenmandaten. Dit leverde Verhofstadt bijvoorbeeld een extra inkomen van 287.676 euro per jaar op. Verhofstadt en andere leden beweren dat hun stemgedrag nooit beïnvloed is door deze mandaten en benadrukken hun politieke engagement.
Betaalde reizen en belangenconflicten
Een aantal leden heeft reizen gemeld die door externe partijen betaald werden. Dit omvat onder meer trips naar Azerbeidzjan en Qatar, georganiseerd door lokale lobbygroepen. Zulke vergoedingen roepen vragen op over mogelijke belangenconflicten. Europarlementslid Tom Vandenkendelaere (CD&V) nam bijvoorbeeld deel aan een conferentie in Bakoe, betaald door een Azerbeidzjaanse organisatie. Hoewel hij zijn onafhankelijkheid benadrukte, blijven dergelijke vergoedingen controversieel.
Ontbrekende meldingen
Verschillende Vlaamse Europarlementsleden hebben hun nevenmandaten niet altijd tijdig of correct aangegeven. Johan Van Overtveldt (N-VA) gaf bijvoorbeeld pas jaren later zijn mandaat als professor aan de UHasselt aan. Gerolf Annemans (Vlaams Belang) vermeldde sommige van zijn nevenmandaten niet omdat hij die als onbezoldigd beschouwde.
Strengere regels, maar tekortkomingen blijven
Ondanks strengere regels blijft de controle op belangenconflicten beperkt. Sinds de invoering van de verstrengde Gedragscode zijn er weinig meldingen van mogelijke belangenconflicten geweest. De Vlaamse Europarlementsleden pleiten wel voor een strengere, onafhankelijke controle, maar zien een verbod op nevenmandaten niet zitten. Alleen Assita Kanko (N-VA) is voorstander van een dergelijk verbod, omdat zij vindt dat het werk in het parlement voldoende tijd en aandacht vereist.
De noodzaak voor striktere regels en een onafhankelijke controle wordt breed erkend. Europarlementsleden moeten voorkomen dat ze verstrikt raken in de Brusselse bubbel en tegelijkertijd transparantie en ethiek waarborgen om schandalen zoals Qatargate in de toekomst te voorkomen.
(Foto: screenshot YouTube/Guy Verhofstadt)
