De een zijn dood, de ander zijn brood (dat veel te duur is).
De prijs van voeding nam vorig jaar met maar liefst 12,7 procent toe. Maar de gestegen prijzen in de supermarkten toeschrijven aan de energiecrisis, de oorlog in Oekraïne en klimaatproblemen lijkt maar een deel van het verhaal te zijn, aldus econoom Olivier. Na een diepgaande analyse van de jaarrekeningen van duizenden Belgische bedrijven ontdekte Malay dat de voedingssector in ons land in 2022 uitzonderlijk hoge winsten boekte, ondanks de algemene inflatie.
Algemene prijsstijgingen en recordwinsten
Net zoals veel Belgen verbaasde econoom Olivier Malay zich over de stijgende prijzen aan de kassa van de supermarkt. Hij dook in opdracht van de denktank Minerva in de financiële gegevens van duizenden bedrijven en ontdekte dat de perceptie dat supermarkten de hoofdprijs binnenhaalden niet helemaal klopt. Hoewel er onderlinge verschillen waren, boekten supermarkten over het algemeen minder winst in 2022 dan in voorgaande jaren. Het waren juist de grote voedingsbedrijven die flink profiteerden van de algemene prijsstijgingen en recordwinsten behaalden.
Graaiflatie
Volgens Malay speelden de oorlog in Oekraïne, klimaatproblemen en de energiecrisis zeker een rol in de gestegen prijzen, maar lijkt het er sterk op dat de grote voedingsbedrijven in ons land onder het mom van prijsstijgingen nog een extra graantje meepikten. In 2022 boekten voedingsbedrijven maar liefst 662 miljoen euro meer winst dan het jaar ervoor, een stijging van 33,2 procent. Vooral de grote bedrijven met 200 werknemers of meer namen het leeuwendeel van deze winsten voor hun rekening, waarbij winsten soms met een factor 4 tot 5 vermenigvuldigden.
De “magnificant seven”
Malay beschrijft in ons land zeven topbedrijven in de voedingssector die net in het jaar 2022 recordwinsten optekenden. Het gaat om het internationale voedingsgrondstoffenbedrijf Cargill, zetmeelproducent Tereos, pastamaker Soubry, de Tiense Suikerraffinaderij en aardappelverwerkers Clarebout, Agristo en Lutosa. Zij zagen — op de Tiense Suikerraffinaderij na — hun winsten in één jaar tijd vermenigvuldigen met soms wel een factor 4 tot 5. Clarebout ging zelfs van 1,3 miljoen euro gemiddelde winst in de vier voorafgaande jaren naar 167 miljoen in 2022.
Malay benadrukt echter dat hij voorzichtig is met het labelen van deze praktijk als "graaien", maar wijst wel op het feit dat sommige grote voedingsbedrijven aanzienlijke winsten uitkeren aan aandeelhouders, wat vragen oproept over de eerlijkheid van deze winstaccumulatie. Hij suggereert dat de overheid zou kunnen ingrijpen met een overwinstbelasting, vergelijkbaar met die voor banken en grote energiebedrijven, om bij te dragen aan de energietransitie voor boeren of om de staatsschuld te verlichten.
Gegevens: denktank Minerva/Oliver Malay
foto: screenshot Youtube/Kassa
Bedrijfsresultaten 7 voedingsbedrijven met recordwinsten in 2022
in miljoen euro.
