Versoepeling renovatieplicht en lagere registratierechten.
Betaalbaar en kwaliteitsvol wonen is volgens het nieuwe Vlaamse regeerakkoord een topprioriteit. Met de talrijke veranderingen die de Vlaamse regering doorvoert, wordt de vastgoedmarkt opnieuw hertekend. Of je nu op zoek bent naar een nieuwe woning, plannen hebt om te renoveren, of een woning wil huren—er staat heel wat op til dat een impact kan hebben op jouw portemonnee én je toekomstplannen.
Kopen wordt goedkoper, of toch niet?
Voor wie droomt van een eigen woning lijkt het Vlaamse beleid rooskleurige vooruitzichten te bieden. Vanaf 1 januari 2025 dalen de registratierechten van 3 naar 2 procent. Een procentje minder lijkt op het eerste gezicht niet veel, maar het kan toch een aardig bedrag schelen. Bij de aankoop van een huis aan de mediaanprijs van 328.800 euro, zouden de registratierechten onder het nieuwe tarief zakken naar 6.576 euro—een besparing van bijna 3.300 euro ten opzichte van het huidige regime.
Maar wacht even. Het verleden leert ons dat dergelijke verlagingen een tweesnijdend zwaard kunnen zijn. Onderzoek van de Nationale Bank toont aan dat de vorige daling van 6 naar 3 procent de woningprijzen met gemiddeld 3 procent deed stijgen. Dat betekent dat je misschien minder belastingen betaalt, maar meer neertelt voor de aankoop zelf. Het blijft dus koffiedik kijken hoe de markt op deze maatregel zal reageren.
Toch is de boodschap van de regering duidelijk: eigenaarschap moet behouden blijven, en vastgoed moet toegankelijk zijn voor iedereen. Maar let op, deze gunstmaatregel geldt enkel voor je enige woning. Ben je een beroepsverkoper of bezit je meerdere panden? Dan stijgen de registratierechten juist naar 6 procent.
Voordelig lenen voor de kleine portemonnee
Het Vlaamse beleid richt zich ook op de kwetsbaarste kopers. Voor mensen met beperkte middelen komt er een extra financiële ondersteuning via de Vlaamse woonwaarborg en de Vlaamse woonlening. Deze leningen, die voordeliger zijn dan klassieke bankleningen, worden aangepast op basis van je inkomen en gezinstoestand. In de komende begroting zal duidelijk worden hoeveel de Vlaamse regering hiervoor extra uittrekt.
Renovatie: plicht of toch eerder een optie?
Het regeerakkoord schommelt tussen ambitie en realisme als het gaat om renovatie. Waar er eerst strengere eisen in het verschiet lagen voor energieverslindende woningen, gaat de Vlaamse regering nu voor een verzachting van de renovatieplicht. Tot voor kort moest iedereen die een huis of appartement kocht met een EPC-score van E of F binnen de vijf jaar verbouwen naar minstens label D. Nu wordt die termijn opgerekt naar zes jaar.
De grote bom? De strengere eisen voor de toekomst worden volledig afgeblazen. Geen verplichte upgrades meer naar label C in 2028, label B in 2035, of label A in 2045. Dit betekent dat de langetermijndoelen voor energie-efficiëntie nu veel minder dwingend zijn, tot grote teleurstelling van experts die vrezen dat deze versoepeling zal leiden tot halfslachtige renovaties. Veel Vlamingen zullen zich wellicht beperken tot het minimale label D, in plaats van echt werk te maken van een duurzame toekomst.
Duurzaam bouwen: een duwtje in de rug, geen verplichting
Hoewel de renovatieplicht is versoepeld, hoopt de regering dat burgers toch kiezen voor diepgaande energierenovaties. Via de ‘Mijn VerbouwPremie’ en ‘Mijn VerbouwLening’ kunnen eigenaars een duwtje in de rug krijgen om verder te gaan dan het absolute minimum. Voor de laagste inkomens onderzoekt men zelfs de mogelijkheid om de rente op zulke leningen volledig kwijt te schelden.
Een ander speerpunt is de promotie van warmtepompen als alternatief voor traditionele verwarmingssystemen op gas of olie. Maar de hoge kostprijs van deze energie-efficiënte oplossingen vormt voor velen nog een drempel. Met een belastingverschuiving wil de regering dit aantrekkelijker maken door elektriciteit goedkoper te maken en fossiele brandstoffen duurder.
Huren: kwaliteit versus betaalbaarheid
Op de private huurmarkt, waar één op de vier Vlamingen een woning huurt, wil de regering het aanbod van kwaliteitsvolle en betaalbare huurwoningen verruimen. Hoe ze dat precies willen doen, blijft echter vaag. Een belangrijk punt is wel de uitbreiding van het budgethuur-systeem, dat mensen met een laag inkomen toelaat om onder de markthuurprijs te huren zonder in de sociale huurmarkt te vallen.
Ook de huurwaarborglening, bedoeld voor wie de huurwaarborg niet in één keer kan betalen, krijgt een verlenging van de terugbetalingstermijn van 24 naar 36 maanden. Deze maatregel moet huurders extra ademruimte geven bij de start van een huurcontract.
Vanaf 2028 komen er echter strengere regels rond de energieprestaties van huurwoningen. Verhuurders die hun pand niet voldoende energiezuinig maken, zullen hun huurprijs niet meer mogen indexeren, waardoor ze indirect gedwongen worden om te investeren in betere isolatie of duurzame oplossingen.
Sociale woningen: Meer geld, meer voorwaarden
De Vlaamse regering trekt stevig de beurs open voor sociale woningbouw. Met een beloofde investering van 6 miljard euro aan leningen voor sociale huisvesting willen ze de wachtlijst van bijna 180.000 kandidaten aanpakken. Het probleem is echter niet alleen financieel: veel projecten blijven steken in bureaucratische rompslomp, en duizenden sociale woningen blijven leegstaan.
Naast extra geld komen er ook strengere voorwaarden voor sociale huurders. Huurders zullen een hoger taalniveau Nederlands moeten behalen en moeten bewijzen dat ze werkbereid zijn. Wie werk weigert, ziet zijn huurprijs na twee jaar stijgen tot het niveau van iemand met een minimuminkomen uit arbeid. Werknemers krijgen daarnaast voorrang op de wachtlijst.
Conclusie: Een nieuwe wind, maar wie voelt hem?
De wijzigingen in het Vlaamse woonbeleid balanceren tussen inspanningen om wonen betaalbaarder te maken en de noodzaak om de vastgoedmarkt toekomstbestendig te houden. De verlaging van registratierechten en de uitbreiding van sociale leningen bieden kansen voor nieuwe kopers, terwijl de versoepeling van de renovatieplicht zowel opluchting als zorgen oproept. Maar de vraag blijft of deze maatregelen voldoende zijn om de Vlaamse huizenmarkt écht te hervormen en of ze niet onbedoeld de prijzen verder zullen opdrijven. Eén ding is zeker: in een land waar wonen een van de heetste hangijzers blijft, zullen de komende jaren cruciaal zijn voor wie droomt van een eigen stek of huurzekerheid.
