Een vrouwelijk onderonsje.
“De postjes, daar was/is het uiteindelijk om te doen, toch?”, we hoorden het meermaals in de rij bij de beenhouwer. Maar hoeveel posten zullen de waarschijnlijke coalitiepartners – N-VA, Vooruit en CD&V – op federaal en Vlaams niveau krijgen? De volgende Vlaamse regering zou weleens een zeer vrouwelijk onderonsje kunnen worden
Er is een tijd van komen en van gaan
Als de huidige gesprekken goed aflopen, worden de negen Vlaamse ministersposten proportioneel verdeeld onder de drie coalitiepartners: N-VA (4), Vooruit (3) en CD&V (2). N-VA krijgt daar de parlementsvoorzitter bij, bijvoorbeeld oudgedienden Liesbeth Homans of Jan Peumans. Voor de vier ministersposten liggen er vijf op vinkenslag: Jan Jambon, Zuhal Demir, Ben Weyts, Matthias Diependaele én Sander Loones. Minstens één iemand zal politiek moeten worden geëuthanaseerd – wellicht Jambon of Loones, die in het verleden al federaal minister waren.
Allez Vooruit
Bij Vooruit staan Caroline Gennez en Melissa Depraetere op de eerste rij voor een Vlaamse ministerspost, al kan een van hen doorschuiven naar een federale functie. Vlaams Parlementslid Hannes Anaf uit Turnhout zou voor zijn uitstekend parlementair werk beloond kunnen worden, al heeft hij het nadeel dat hij net als Gennez uit de provincie Antwerpen komt. In Vlaams-Brabant gooide de relatief onbekende Bieke Verlinden hoge ogen: zij is schepen in Leuven en heeft een groot hart voor de zorg- en welzijnssector.
In de naam van de vader
Bij CD&V is Jo Brouns met liefst 46.700 voorkeurstemmen een certitude. Ook Hilde Crevits blijft overeind als raspoliticus, al heeft ze qua stemmen stevig moeten inboeten (van 131.000 naar 77.500). De twee zijn als hoofdonderhandelaars opgenomen in het CD&V-team. Bijgevolg mag de 56-jarige Crevits zich waarschijnlijk opmaken voor een nieuwe termijn, al blijft het gerucht gaan dat ze op 1 oktober 2026 de pensioengerechtigde gouverneur Carl Decaluwé zou opvolgen. Dat zou een nieuw gezicht de kans geven om in te stappen. Nicole de Moor bleef onder de verwachtingen steken (28.000 stemmen), ondanks haar verhuizing naar Oost-Vlaanderen.
De kans op witte konijnen is kleiner
De gemakkelijkste weg naar de Vlaamse regering loopt via Brussel, want er moet altijd verplicht één Brusselaar in. Als Benjamin Dalle (CD&V) wegens plaatsgebrek niet meer terugkeert, dan zijn Hannelore Goeman (Vooruit) en Cieltje Van Achter (N-VA) mogelijke kandidaten. Dat maakt dat de nieuwe Vlaamse regering een zeer vrouwelijke ploeg zou kunnen worden. Aangezien de politieke fracties uiteindelijk de Vlaamse ministersposten moeten goedkeuren, is hier de kans op witte konijnen kleiner.
Compleet onbekende vrouwen
Federaal schrijft de grondwet minstens 14 volwaardige ministersposten voor, proportioneel te verdelen onder N-VA (4), MR (3), Les Engagés (3), Vooruit (2) en CD&V (2) – als het tot die coalitie komt. Om het verplichte taalevenwicht te respecteren, krijgen MR en Les Engagés er elk één staatssecretaris bij. In dit scenario heeft N-VA recht op de Kamervoorzitter (bijvoorbeeld Peter De Roover). Het is mogelijk dat de Senaat wordt opgedoekt. Als die voorzittersstoel toch wordt ingevuld, dan gebeurt dat in dit scenario door Vooruit of CD&V. Ook de post van EU-commissaris moet nog verdeeld worden (wellicht MR, bijvoorbeeld Sophie Wilmès).
De macht van het getal
CD&V-voorzitter Sammy Mahdi kan niet om de hoge score van Annelies Verlinden (65.000 voorkeurstemmen) heen. Ook Vincent Van Peteghem (52.800) loste de verwachtingen in – zij lijken zeker. De Limburgse CD&V-politica Nawal Farih werd al vaak genoemd als rijzende ster binnen de partij, maar presteerde in Limburg onder de verwachtingen (22.000): ze behaalde minder dan de helft van het aantal voorkeurstemmen van haar partijgenoot Brouns.
Vooruit kan schuiven met Depraetere of Gennez, aangevuld met Frank Vandenbroucke. Alles wat daarbij komt is winst. Wat is de partij nog van plan met Jinnih Beels, die haar afscheid in 2029 al heeft aangekondigd?
Nu of nooit voor De Wever
N-VA heeft met Bart De Wever een unieke kans op het premierschap. Loones of Jambon kunnen bijschuiven, terwijl Theo Francken droomt van Defensie. Maar N-VA moet ook de toekomst voorbereiden: met wie wil de partij binnen vijf jaar uitpakken? Er werden meer dan een handvol compleet onbekende jonge vrouwen in hun fractie verkozen. Onder de ietwat ‘bekende’ namen hebben Els Van Doesburg en Anneleen Van Bossuyt het voordeel dat ze uit de ‘juiste’ provincie komen. Van Doesburg verschijnt als Antwerps schepen voor Wonen en Gezondsheidszorg geregeld in de media. Van Bossuyt woont in de regio Gent en deed ervaring op in de Kamer en het Europees Parlement.
