De Nederlandse journalist en columnist Jan Blokker wist het fantastisch te verwoorden: "Geschiedenis is niet wat er gebeurd is, geschiedenis is wat de mensen zich herinneren.".
Helaas is het erg gesteld het langetermijngeheugen van de meest gefotografeerde generatie ooit. Dat bewijst dit straatinterview van de jongens van Kurkdroog maar al te goed. Geen enkel belletje dat gaat rinkelen bij de jeugd wanneer men spreekt over Adolf Hitler (en zijn broers Bdolf en CDolf).
Aan ons de educatieve taak om aan te tonen dat geschiedenis niet zo saai is als het klinkt. Dit door telkens te speuren naar historische, maar zelden geziene zwart-witfoto's met een zeer interessante achtergrond.
1. Fritz Langs Metropolis uit 1927 geldt als een van de belangrijkste films aller tijden. Die schildert een beeld van een gigantische stad in het jaar 2026. De bewoners zijn opgedeeld in ‘denkers’ die in luxe leven, en de ‘werkers’ die zwoegen in de mijnen en opstandig worden. Eén vrouw onder de denkers komt voor hen op, maar de burgemeester van de stad sluit haar op. Hij laat een robot bouwen die als twee druppels water op haar lijkt. Deze robot zaait onrust onder de werkers, wat leidt tot een grote chaos die de hele stad bedreigt.
De film had veel invloed op latere futuristische stedenfilms als Star Wars, Blade Runner, Robocop, The Matrix en Starship Troopers. De Maschinenmensch-robot werd gespeeld door actrice Brigitte Helm. Ze moest tijdens de opnames constant afgekoeld worden met een blazer en vloeistof. Harde tante!
2. Racisme was diep geworteld in het honkbal aan het begin van vorige eeuw. Afro-Amerikaanse spelers werden verbannen uit de Major Leagues en de grootste ster van het honkbal, Ty Cobb, was een uitgesproken racist. Zijn collega Babe Ruth had echter een houding die atypisch was aan die van veel van zijn teamgenoten. Terwijl hij zich nooit rechtstreeks uitsprak tegen racisme, speelde hij oefenwedstrijden tegen Afro-Amerikanen en woonde hij fondsenwervers bij om zwarte kerken te helpen. De zwarte gemeenschap poseerde maar al te graag naast hun idool.
3. Een 1928 Chrysler Imperial 75 Roadster verkopen, zou je spaarboekje vandaag een spontaan orgasme bezorgen. Maar in 1929 kon je ze voor een prikje komen. Toen stortte namelijk de beurs op Wallstreet in New York volledig in. Als gevolg daarvan bezweken de banken en ontstond er een economische crisis op wereldschaal. Huisvaders waren genoodzaakt hun dure bezittingen goedkoop te verpatsen om voor brood op de tafel te zorgen.
4. Grootmeester en voormalig wereldkampioen schaken Anatoli Karpov aan het werk zien? Dat was in 1978 voor de Komsomol - een communistische jongerenorganisatie in de Sovjet-Unie - even spannend als een weekendje Tomorrowland.
5. Wanneer we roekeloze revolverhelden uit Wilde Westen zeggen, denk je meteen aan Billy the Kid. Maar hij had ook een vrouwelijke evenknie die even gevreesd was. Martha Jane Cannary, beter bekend onder de naam Calamity Jane, was zeer bedreven in het neerknallen van indianen. Ze was steeds gekleed in mannenkleren, kon vloeken als een matroos en dronk whisky als water. Jouw schoonmoeder is er niets tegen. In films en strips wordt ze meestal voorgesteld als een sexy slanke roodharige vamp. Niets is minder waar.
6. Spring Break is het moment voor alle Amerikaanse studenten om de 'knal' in 'knaldrang' te zetten. Een vakantie waar dronkenschap, seksualiteit en openbaar nudisme meer de norm is dan de uitzondering. Een Belgische premier is er nog nooit gespot, maar als je denkt dat deze traditie nog niet zo lang bestaat, ben je mis (natte) poes! Spring Break ontstond vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
7. Op 27 september 1907 meerde er in New York een schip aan met maar liefst 1000 single dames uit allerlei Baltische staten. Blijkbaar ging er een gerucht rond dat Amerikaanse mannen moeite hadden om een vrouw te vinden. Toen The Washington Post een artikel schreef dat deze meiden op komst waren, stond de baai in New York in geen tijd vol met hitsige venten.
8. Zwarte soldaten in de Vietnam-oorlog. Schokkende oorlogservaringen oplopen in de rijstvelden van Vietnam, 16.000 kilometer verwijderd van de hartverscheurende Amerikaanse armoede, discriminatie en onrechtvaardigheid die op hen wachtte. De Vietcong wist handig in te spelen op dit gewetensconflict door onderstaande boodschappen achter te laten: "Jullie voeren dezelfde misdaden tegen ons uit zoals de KKK deed tegen jullie familie." Psychologische oorlogsvoering op zijn best.
9. Watertherapie kan echt genezend werken, maar mentaal gestoorde patiënten in het Engeland van begin twintigste eeuw eeuw hadden weinig keuze. Om ze te kalmeren werden ze 'opgesloten' in stoomcabines of baden totdat ze terug de rust zelve waren.
10. Je hebt vergeven en je hebt vergeven. Mehmet Ali Agca schoot paus Johannes Paulus II in 1981 neer tijdens een algemene audiëntie op het Sint-Pietersplein in Rome. Nadat de paus herstelde bracht hij zijn aanvaller een bezoek in de gevangenis voor een diep gesprek. Het wonder en geheim van vergevingsgezindheid, want in 2008 keerde Ali Agca de islam de rug toe.
