De Jom Kipoer-oorlog of Oktoberoorlog, ook bekend als de Ramadanoorlog was een militair conflict tussen Israël en een coalitie gevormd door Egypte en Syrië, tussen 6 oktober 1973 en 22 of 25 oktober afhankelijk van het oorlogsfront. Ook Marokko, Irak, Algerije, Koeweit en Saoedi-Arabië zouden via expeditiemachten aan de strijd deelnemen.
Die oorlog verliep voor Israël initieel niet goed. Op 7 oktober werd de stemming van het kabinet steeds somberder. Men begreep wel dat Egypte en Syrië officieel een beperkt oorlogsdoel hadden maar Golda Meïr meende: "als de Arabieren eenmaal bloed geroken hebben, zullen ze niet stoppen".
Verschillende auteurs, de bekendste Seymour Hersh, hebben op grond van mondelinge getuigenissen beweerd dat het kabinet in deze ondergangsstemming de inzet van kernwapens overwogen heeft, wat dan buiten de officiële notulen gehouden zou zijn. Minister van Defensie Moshe Dayan zou het initiatief hiertoe genomen hebben, terwijl Meïr terughoudend was.
Zijn ster rees vooral na de Zesdaagse Oorlog in juni 1967, toen Dayan inmiddels minister van Defensie was. In zes dagen werden Egypte en Syrië verslagen. Dayan arriveerde als een van de eerste Joden bij de sinds 1948 voor Joden onbereikbaar geworden Klaagmuur en verklaarde dat Israël deze heilige plaats nooit meer zou afstaan. Het Israëlische zelfvertrouwen steeg tijdens en vlak na de oorlog tot ongekende hoogte. Dat leidde evenwel tot de latere onderschatting van de Arabische vijanden. In 1973 werd Israël dan ook verrast door een uitstekend gecoördineerde aanval van Egypte en Syrië.
Hoewel het Israëlische leger uiteindelijk de overhand kreeg, wordt de oorlog zowel aan Arabische als aan Israëlische kant meestal als een militaire nederlaag voor Israël gevoeld. De oorlog was immers met een overwinning voor Egypte begonnen, hetgeen had aangetoond dat Israël beslist niet onkwetsbaar was.
Direct na die Jom-kipoeroorlog kwam in Israël een protestbeweging op gang, die onafhankelijk onderzoek eiste naar de vraag hoe de verrassingsaanval mogelijk was. Nog vlak na de oorlog won de Arbeidspartij onder leiding van premier Golda Meïr de verkiezingen; dat was de laatste keer tot 1999 dat de socialisten een overtuigende verkiezingsoverwinning binnen zouden slepen.
De protesten bleven toenemen. Uiteindelijk werd de juridische commissie-Agranat opgericht. In 1974, nadat de tussenresultaten van de commissie-Agranat gepubliceerd werden, traden premier Golda Meïr en de minister van Defensie Mosjee Dajan af. (hier op foto)
Weliswaar waren de onderzoeksresultaten van de commissie niet nadelig voor hen, maar de protesten in het land namen alleen maar toe. Yitzhak Rabin en Shimon Peres, die minder belangrijke posten hadden bezet in de impopulaire regering van Meïr, werden respectievelijk minister-president en minister van Defensie. Opperbevelhebber David ("Dado") El'azar werd gedwongen om af te treden.
foto CIA
