Big Brother houdt je in de gaten, van bij je thuis, tot op je werk en terug.
Gisteren schreven we in P-magazine over een politieagent uit Antwerpen die dacht slim te zijn en vrolijk met de wagen naar het werk reed terwijl hij ondertussen zijn fietsvergoeding binnenhaalde. Een leugen hier, een nummerplaat daar, en kassa! Maar de sjoemelflik liep tegen de lamp. De collega’s gebruikten ANPR-camera’s om zijn nummerplaat te registreren. Finita la commedia: zijn job kwijt en een stevige trap richting de uitgang. Maar kan dat zomaar. Werd ons bij installeren van de ANPR-camera’s dan niet beloofd dat het Big Brother-spul alleen zou worden ingezet om zware criminelen of verkeersovertreders te pakken. Mogen ANPR-camera’s zomaar gebruikt worden om je aan het kruis te nagelen voor een onterechte vergoeding?
Het digitale oog ziet alles
Dacht je dat de controle op je werk beperkt bleef tot een occasioneel beoordelingsgesprek of een blik op je urenregistratie? Think again. Het digitale oog van de overheid – ANPR-camera’s, die nummerplaten herkennen en registreren – ziet meer dan je denkt. En ja - zoals door critici destijds voorspeld - ANPR-camera’s worden niet alleen gebruikt voor zware criminelen of verkeersboetes, maar ook om kleine overtredingen – zoals een geclaimde fietsvergoeding die niet klopt – aan het licht te brengen.
Hoe werkt het?
ANPR-camera’s (Automatic Number Plate Recognition) zijn overal. Ze registreren dag en nacht de nummerplaten van voorbijrijdende voertuigen, waarna deze gegevens in een centrale databank terechtkomen. Officieel dienen ze om verkeersveiligheid te verbeteren, criminelen op te sporen en alibi’s te controleren bij ernstige misdrijven. Maar het toepassingsgebied is veel breder dan dat.
De gegevens blijven standaard één jaar opgeslagen, wat betekent dat autoriteiten moeiteloos een heel jaar terug in de tijd kunnen om te reconstrueren waar jouw auto zich bevond. De perfecte tool dus voor werkgevers of autoriteiten die vermoeden dat er iets niet pluis is met je vergoedingen, overuren of aanwezigheid.
Kan jouw werkgever je zomaar controleren?
Het korte antwoord: nee. Het lange antwoord? Je werkgever mag niet rechtstreeks toegang vragen tot ANPR-data, maar dat betekent niet dat je veilig bent. Als je werkgever vermoedt dat je de boel bedriegt, kan hij een klacht indienen bij de politie. Die maakt vervolgens een proces-verbaal op en legt de zaak voor aan het parket. Pas dan kunnen de ANPR-beelden worden opgevraagd.
Met andere woorden: zolang je geen aanleiding geeft tot verdenking, hoef je je nergens zorgen over te maken. Maar als er wel aanwijzingen zijn – denk aan verdachte reiskostendeclaraties of onlogische werkuren – dan is het game on.
Waarop kan je gepakt worden?
ANPR-camera’s zijn niet alleen handig om fraude met fietsvergoedingen aan te tonen. Ze worden steeds vaker ingezet om andere vormen van gesjoemel bloot te leggen:
- Overurenfraude: Geef je meer uren op dan je effectief hebt gewerkt? ANPR kan bewijzen dat je al thuis was toen je claimde op kantoor te zitten.
- Ziekteverzuim: Sta je officieel ziek gemeld maar rijd je vrolijk rond naar feestjes of vakantiebestemmingen? Ook dan kan ANPR je in de problemen brengen.
- Onterechte verplaatsingskosten: Claim je reiskosten terwijl je eigenlijk vanuit huis werkt? ANPR kan controleren of je daadwerkelijk naar het werk bent gereden.
De rode draad? Zodra er sprake is van financiële voordelen die niet stroken met de realiteit, bestaat de kans dat je werkgever de zaak aan de politie doorspeelt.
Privacy versus controle: een dunne lijn
Niet iedereen is blij met deze gang van zaken. Voorvechters van de privacy waarschuwen al jaren voor de schijnbaar onbegrensde macht van ANPR-camera’s. “Big Brother is watching you,” klinkt het steeds vaker.
Critici wijzen erop dat de technologie steeds dichter in de buurt komt van de alomvattende surveillancestaat waar China om bekendstaat. Camera’s die elk aspect van je leven monitoren en registreren, of je nu een zware crimineel bent of gewoon iemand die af en toe een loopje neemt met de regels.
Voorstanders hebben een andere visie: fraude is fraude, en wie de regels bewust overtreedt, moet de consequenties dragen. Of het nu om een diefstal van miljoenen gaat of om een paar tientjes aan onterecht ontvangen fietsvergoeding, recht is recht.
De les? Kijk uit wat je doet
Of je nu ambtenaar bent, in de privésector werkt of ondernemer bent: ANPR-camera’s maken geen onderscheid. Hoe klein de overtreding ook lijkt, je kan altijd gepakt worden. En zoals de Antwerpse politieagent inmiddels weet: de boete voor je sjoemelgedrag kan veel zwaarder zijn dan je ooit had gedacht. Big Brother kijkt niet alleen mee, hij registreert alles en schopt je een geweten.
(Foto: Shutterstock)
