Fiscale hervorming: grote beloftes, kleine daden en heel wat frustratie.
De “grote” fiscale hervorming die België eindelijk uit het slop moest halen, lijkt opnieuw een schim van zichzelf te worden. Bart De Wever (N-VA) mikte aanvankelijk op een ambitieuze lastenverschuiving van 10 miljard euro, maar die lat zou nu gehalveerd worden tot een magere 5 miljard. Dat nieuws is niet alleen een koude douche voor de werkende Belg, maar ook voor politici die hier hun breekpunt van maakten.
Ambitie of een lege doos?
Toen Bart De Wever begin 2023 zijn plannen ontvouwde, klonk het als een nieuw begin: de grootste fiscale hervorming sinds mensenheugenis, een verschuiving die werken meer zou belonen en de loonkosten voor bedrijven zou drukken. Maar die droom begint stilaan op een fata morgana te lijken.
Het bedrag van 10 miljard euro, dat als een ferme vuist richting de belastingdruk werd gepresenteerd, is nu niet meer dan een losse polsbeweging. Volgens insiders van de onderhandelingen zou slechts 5 miljard overblijven, waarvan amper 2,5 miljard zou dienen om de lasten op arbeid te verlagen.
“Als dit klopt, dan is dat om te huilen. Gedeeld door 4,3 miljoen loontrekkenden is dat amper 48 euro extra per maand. Daarmee komen we niet eens in de buurt van het op één na slechtste land binnen de OESO", aldus Professor Stijn Baert (UGent) in ‘Het Nieuwsblad’. België blijft de koploper als het gaat om de belastingdruk op arbeid. Die trieste trofee staat symbool voor een economische realiteit die de werkende klasse uitperst en bedrijven afschrikt. Maar zelfs met de huidige plannen lijkt daar weinig aan te veranderen.
Politieke loopgravenoorlog
Het dossier fiscaliteit is een het kerkhof van ambitieuze beloftes. Tijdens de Vivaldi-regering mikte premier Alexander De Croo (Open VLD) ook op een hervorming van 6 miljard euro. Uiteindelijk bleef daar nauwelijks iets van over, tot grote frustratie van CD&V, die hier hun vlaggen op hadden geplant.
De geschiedenis herhaalt zich. Het ene kamp beschouwt fiscaliteit als dé hefboom om werken aantrekkelijker te maken, terwijl het andere alleen huivert bij het idee van lastenverschuivingen. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez wrijft er bij CD&V-voorzitter Sammy Mahdi graag zout in de wonde: “Een taxshift betekent dat je belastingen verlaagt voor de ene, maar verhoogt voor de andere. Voor ons moet fiscaliteit een echte belastingverlaging zijn, geen verschuiving.”
CD&V blijft evenwel strijdvaardig: “Elke partij heeft in haar campagne beloofd om werken meer te belonen. Dat kan alleen met een échte fiscale hervorming.”
De vraag is alleen: wie is bereid daarvoor te betalen? Met 20 miljard euro aan besparingen op tafel én bijkomende investeringen voor pensioenen en de arbeidsmarkt is fiscaliteit een hete aardappel die van tafel wordt geschoven.
Het compromis dat niemand wil
Van compromis dat in de maak is, wordt niemand vrolijk. De Wever schaakt ondertussen politiek verder. Hij schuift de meest gevoelige knopen door naar werkgroepen met vicepremiers en experts, in de hoop dat zij de onmogelijke puzzel kunnen leggen. Maar insiders weten beter: de echte beslissingen worden genomen door de partijvoorzitters en die staan met getrokken messen tegenover elkaar.
“Fiscaliteit is verschrikkelijk ingewikkeld,” zegt een onderhandelaar. “De technische details begrijpen is belangrijk, maar uiteindelijk gaat het hier over politieke keuzes.” Maar wat kopen met die opmerking?
Grote hervormingen op een klein budget
De realiteit is dat De Wever niet alleen worstelt met fiscaliteit. Het saneren van de Belgische begroting (20 miljard euro) en de hervormingen van de arbeidsmarkt en pensioenen slokken alle marges op. Die uitdagingen zijn al titanenwerk op zich, en dus wordt de fiscaliteit het slachtoffer van politieke prioriteiten. En zo blijft België een land waar de lasten op loon een rem vormen op groei, innovatie en koopkracht.
(Foto: Bert Van Den Broucke / Photonews)
