Xi Jinping trekt de geldkraan open en pompt 50 miljard dollar in Afrika.
De Chinese president Xi Jinping heeft zijn ambitie om de banden met Afrika fors aan te halen, kracht bijgezet met een financiële injectie van maar liefst 50 miljard dollar. Tijdens de top met meer dan vijftig Afrikaanse leiders in Peking, kondigde Xi een grootschalig pakket aan dat de komende drie jaar het continent moet voorzien van kredieten, investeringen en hulp. Ook op het gebied van infrastructuur, handel en militaire samenwerking werd een nieuwe stap gezet richting diepere samenwerking.
Een financieel cadeau met een agenda
In een toespraak die weinig aan de verbeelding overliet, schilderde Xi zijn visie voor de toekomst van China-Afrika-relaties. “China is bereid om de samenwerking met Afrikaanse landen op het gebied van industrie, landbouw, infrastructuur, handel en investeringen te verdiepen,” sprak de Chinese leider vol zelfvertrouwen. Het was duidelijk dat Xi van plan is zijn invloed op het Afrikaanse continent stevig te verankeren.
Een miljoen nieuwe jobs
Meer dan de helft van de toegezegde 50 miljard dollar komt in de vorm van kredieten, waarmee Xi's financiële strategie een subtiele greep legt op Afrikaanse economieën. Daarnaast voorziet het plan 11 miljard dollar voor “verschillende vormen van hulp” en een extra 10 miljard dollar om Chinese bedrijven te stimuleren te investeren in Afrika. Xi wil bovendien dat deze injecties leiden tot een nieuwe werkgelegenheidsexplosie: minstens een miljoen banen op Afrikaanse bodem.
Importtarieven en militaire steun
Een andere opvallende zet is de afschaffing van importtarieven op producten uit 33 van de armste Afrikaanse landen. Hiermee wil China niet alleen goede sier maken, maar ook de toegang van Afrikaanse producten tot de gigantische Chinese markt drastisch verruimen. Dit gebaar van economische goodwill is een directe poging om Afrikaanse landen nog sterker aan zich te binden en hun afhankelijkheid van de Westerse economieën te verminderen.
Miltair cadeautje
En het financiële hulppakket blijft niet beperkt tot economische prikkels. Xi zette ook in op militaire samenwerking, met een donatie van 1 miljard yuan (ongeveer 140 miljoen dollar) aan militaire hulp. Deze som is bedoeld om maar liefst 6000 militairen en 1000 politieagenten en wetshandhavers op te leiden, waarmee China zijn invloed op het veiligheids- en defensiebeleid van Afrikaanse landen verder wil uitbouwen.
Groeiende afhankelijkheid van China
De beloftes van Xi klinken als een wondermiddel voor veel Afrikaanse leiders, die worstelen met economische uitdagingen en een gebrek aan infrastructuur. Maar de vraag blijft hoeveel van deze ‘hulp’ daadwerkelijk ten goede komt aan het Afrikaanse continent. Een groot deel van de financiële steun bestaat immers uit leningen die de schuldenlast van de toch al wankelende economieën kunnen vergroten. Critici beweren dat China Afrikaanse landen in een positie van afhankelijkheid manoeuvreert, waarbij leningen worden omgezet in politieke en economische invloed.
Geld zonder lastige vragen en voorwaarden
Deze kritiek doet echter weinig af aan de warme ontvangst die Xi krijgt van veel Afrikaanse leiders. Voor hen is de steun van China een welkom alternatief voor de vaak strenge voorwaarden van Westerse financiële instellingen zoals het IMF en de Wereldbank. De steun van China komt zonder inmenging in interne aangelegenheden zoals mensenrechten of democratische hervormingen, iets wat veel regeringen in Afrika aantrekkelijk vinden.
China's greep op Afrika
Het is geen geheim dat China al geruime tijd werkt aan het vergroten van zijn invloed in Afrika. De Belt and Road Initiative, het prestigieuze infrastructurele megaproject van Xi, loopt dwars door het continent en heeft al geleid tot de bouw van wegen, spoorlijnen, havens en vliegvelden. Voor China is Afrika van strategisch belang: het biedt niet alleen toegang tot grondstoffen zoals olie en mineralen, maar ook een groeiende afzetmarkt voor Chinese producten. Voor de Afrikaanse leiders is uitdaging om ervoor te zorgen dat deze financiële vloedgolf niet leidt tot een nieuwe vorm van afhankelijkheid. Maar of ze zich van bewust zijn, of wat van aantrekken is een ander vraag. Hoe dan ook: China blijft onverminderd de touwtjes in handen nemen, en zet de toekomst van Afrika steeds meer naar zijn hand zet.
