"We gaan de Oekraïners een hart onder de riem steken!"
Geen cameraploegen, geen uitgestreken blikken richting binnenlandse opinie — enkel een kiekje op Instagram als bewijs dat premier Bart De Wever effectief in het vliegtuig zat richting oorlogsgebied. De pers mocht/moest thuisblijven, de cheque van één miljard euro kreeg wel een zitje in businessclass. De eerste buitenlandse missie van de Antwerpse generaal-premier is geen klassiek diplomatiek nummertje geworden, maar een strak geregisseerde daad van strategisch realisme. Of van politieke marketing, afhankelijk van wie het vertelt.
Na amper een maand in het premierschap trekt Bart De Wever naar de plek waar oorlog geen abstract begrip is: Kiev. Daar staat Volodymyr Zelensky hem op te wachten met open armen en vermoedelijk ook open rekeningen. Het bezoek is symbolisch beladen. De Wever wil België positioneren als een trouwe partner in het Europese kamp dat Oekraïne blijft bewapenen, bejubelen en – als het even kan – ook zakelijk verleiden.
Van de Wetstraat naar Boetsja
Maandagavond kwam de Belgische delegatie aan in Polen, waar ze overstapten op de nachttrein richting Oekraïense hoofdstad. Dinsdag staat eerst een bezoek aan Boetsja op het programma, het stadje dat sinds 2022 een synoniem is voor Russische gruwel. Vervolgens trekt De Wever met zijn ministers Theo Francken (Defensie) en Maxime Prévot (Buitenlandse Zaken) richting de hoofdstad, waar ze een krans leggen aan de muur der Oekraïense gevallenen. Een ritueel vol empathie, maar ook diplomatie: België wil zijn morele krediet verzilveren.
Daarna volgen de echte gesprekken. Zelensky en De Wever kruisen de agenda’s, terwijl Prévot en Francken hun ambtsgenoten ontmoeten. Op de onderhandelingstafel ligt meer dan symboliek: er ligt keiharde cash.
1 miljard: met liefde geparkeerd bij Euroclear
De cheque van 1 miljard euro, die De Wever op zak heeft, is afkomstig van de belastingen op de bevroren Russische activa bij Euroclear. Dat geld wordt niet uitgegeven aan warme maaltijden in schoolrefters, maar aan drones, munitie en militair materieel. Het is een investering in de veiligheid van Europa, zegt de regering. Een geopolitieke gok, zeggen critici.
Oekraïne hoopt op meer — liefst volledige vrijmaking van de 200 miljard euro aan Russische fondsen die bij Euroclear vastzitten — maar De Wever houdt de hand op de rem. Symbolisch geld, ja. Strategische partnerships, ook. Maar België mag zich niet bezondigen aan eenzijdige escalatie, klinkt het. Dat de steun in het bredere defensieplan past, dat binnenkort door de Arizona-coalitie moet worden goedgekeurd, is geen toeval.
Zaken zijn oorlog, en oorlog is zaken
In de schaduw van het officiële bezoek reist ook een kleine stoet Belgische defensiebedrijven mee: Cockerill, Thales en anderen zoeken zakelijke chemie met Oekraïense wapenproducenten. Want hoewel de oorlog het morele uithangbord is, blijft er ook het economische belang. Oekraïne produceert jaarlijks maar liefst vier miljoen drones, grotendeels spotgoedkoop. Voor Belgische bedrijven, die technologisch veel in huis hebben maar markten zoeken, lonkt Kiev als de nieuwe groeigrond.
De knowhow van onze defensiebedrijven, gecombineerd met Oekraïense productiecapaciteit, kan een nieuwe as vormen op het Europese strijdtoneel. Volgens goed ingelichte bronnen liggen contracten en intentieverklaringen al klaar. De delegatie heeft dus niet alleen een bloemenkrans en een cheque bij, maar ook een portfolio met mogelijkheden.
Geen pers, geen vragen, geen pottenkijkers, geen risico’s
Opvallend: de pers was niet welkom. Geen embedded journalisten, geen cameraploegen, geen vox pops in de sneeuw. Officieel omwille van de veiligheid. Officieus — zo fluisteren bronnen binnen de federale regering — wil De Wever vermijden dat zijn buitenlandse missie verglijdt in pompeuze fotografie en geveinsde staatsmanschap. Het zou ook kunnen dat Bart en The liever geen pottenkijkers willen.
De premier wil - naar eigen zeggen - geen herhaling van wat voorgangers overkwam: premiers die zich meer thuis voelen in internationale salons dan in de modder van de Belgische politiek. Het beeld van de internationale leider die op buitenlandse reizen de staatsman speelt en in eigen land in cirkels loopt, wil De Wever vermijden als de pest. Hij kwam, hij gaf, hij vertrok — zonder veel woorden, maar mét de gewenste indruk: daadkrachtig, afgewogen en voorbereid.
Een defensieplan zonder microfoons
Dat De Wever op zijn eerste buitenlandse missie een miljardencheque uitdeelt aan een land in oorlog, terwijl zijn eigen Arizona-coalitie nog bezig is met budgettair plakwerk, zal bij sommigen de wenkbrauwen doen fronsen. Tegelijk is het de start van een nieuwe Belgische buitenlandpolitiek, waarin Vlaanderen zichtbaar meespeelt op het grote schaakbord.
Geen oorlogstoerisme, wel geopolitiek realisme, beweren ze in Brussel. Intussen - ergens in een vergaderzaal in Kiev - wordt er onderhandeld over drones, defensietechnologie en strategische partnerschappen. Zonder microfoons. Zonder camera’s. Mogen we ons geen vragen meer stellen?
(Foto: Instagram)
