“Ik wil de grootste hebben.”
De jaarlijkse persconferentie van Vladimir Poetin is een Russische traditie waarin hij zijn zelfverklaarde grootsheid en die van Rusland in de verf zet. Doch, dit jaar serveerde de grote Vladimir ons zijn eindejaarsbabbel met een vleugje voorzichtigheid, een selectieve omgang met feiten en een ongemakkelijke confrontatie met de realiteit.
Een economie op gespannen voet met de waarheid
Het eerste onderwerp van de show was wat de gemiddelde Rus het meest bezighoudt: zijn portemonnee. Poetin wist vol trots te melden dat Rusland een economische groei van 3,5 procent heeft behaald, meer dan Europese landen zoals – hij zegt maar wat – Duitsland. Toegegeven, de inflatie klokte af op een pijnlijke 9,1 procent. Maar dat is - volgens Poetin - een uitdaging. “Het ene cijfer compenseert het andere,” klonk het optimistisch.
Al is dat niet helemaal waar. Rusland kampt wel degelijk met een torenhoge inflatie, die de prijzen van dagelijkse levensmiddelen de hoogte in jaagt. Boter, een onmisbaar basisproduct, is 25 procent duurder geworden, en melkproducten zijn inmiddels zo duur dat winkeldiefstal een ware plaag is geworden. Poetin geeft de koeien de schuld. Er zouden problemen zijn met een lagere melkproductie en een vermeend overmatige vleesconsumptie van de Russen. Wat hij er niet bij vertelt, is dat het tekort aan arbeidskrachten – er zijn honderduizenden jongens als kanonnenvlees naar het Oekraïense front gezonden - de productie drastisch heeft vertraagd.
Ook de prijzen van aardappelen (+60 procent), mandarijnen, augurken en kippenvlees zijn fors gestegen. Dat is volgens Poetin dan weer de schuld van "slecht weer" en andere externe factoren. Rarara. De onderliggende problemen van de Russische oorlogseconomie blijven onbesproken.
De Russische economische motor sputtert
Hoewel Poetin beweert dat de economie stabiel is, waarschuwen analisten voor een andere realiteit. De Centrale Bank voorspelt dat de economische groei zal dalen naar 1,5 procent. De oorlog heeft niet alleen een zware tol geëist van de begroting, maar ook van de Russische bedrijfswereld.
Poetins oplossing is een renteverhoging naar 21 procent om de inflatie te bestrijden, maar dat heeft eerder een averechts effect. Grote bedrijven, zoals projectontwikkelaar Samolet, staan op de rand van faillissement, en de Russische spoorwegen hebben al 40 procent van hun investeringen geschrapt. Zelfs de staatsbank Sberbank waarschuwde dat de economie in deze omstandigheden niet lang meer houdbaar is. Maar ach, niet neuten, toch?
Militaire operaties: zege of stagnatie?
Wat Poetins “speciale militaire operatie” betreft, kregen we het gebruikelijke triomfalisme. Volgens hem maakt Rusland dagelijks tientallen vierkante kilometers terreinwinst en komt de uiteindelijke overwinning steeds dichterbij. Toch liet hij in het midden wanneer deze overwinning er dan wel zou komen, want: “Oorlog is een complexe zaak ."
De werkelijke vooruitgang is net iets minder indrukwekkend. Rusland maakt in de Donbas wel vorderingen, maar die blijven beperkt tot gemiddeld 27 vierkante kilometer per dag. Het primaire doel, de volledige controle over Loehansk, Donetsk, Zaporizhia en Cherson, is nog lang niet bereikt. Oekraïne beheerst nog altijd 50 procent van de gebieden die Rusland ooit had bezet, ondanks Poetins optimistische uitspraken.
Oeps
De persconferentie nam een pijnlijke wending toen journalisten vragen gingen stellen over de vergoedingen voor nabestaanden van gesneuvelde soldaten en de ontoereikende medische steun voor gewonden. Poetin ontweek de vragen met anekdotes over een bezoek aan een revalidatiecentrum, waar hij “de schittering in hun ogen” zou hebben gezien. De concrete problemen van de families bleven onbeantwoord. Je kan niet op alles een antwoord hebben.
Oreshnik: Poetins nieuwste speeltje of een lege huls?
Poetin sloot af door met de spierballen te rollen over de “oreshnik”, de nieuwe ballistische raket die volgens hem onmogelijk door het Westen kan worden onderschept. Hij daagde het Westen zelfs uit tot een duel: “Laat het Westen een doelwit in Kiev kiezen en kijken of ze de raket kunnen stoppen.”
De snelheid en de submunities van de oreshnik klinken inderdaad indrukwekkend, maar kloppen de cijfers wel. Na een inslag op een complex in Dnipro bleek de schade beperkt. De kinetische energie van de raket - die Poetin een “kunstmatige meteoriet” noemt - lijkt veel minder vernietigend dan een conventioneel kernwapen. Westerse landen hebben vergelijkbare raketten in het verleden afgevoerd vanwege hun geringe impact. Ook de oreshnik lijkt – volgens onze experten – eerder een PR-stunt dan een werkelijk strategisch superwapen.
Vredesgesprekken: een rookgordijn?
Poetin sloot de show af met een zowaar vredelievende boodschap: hij zou altijd open hebben gestaan voor vredesonderhandelingen. Toch verklaarde hij in één adem dat onderhandelingen met de Oekraïense president Zelensky onmogelijk zijn omdat diens presidentschap “niet legitiem” zou zijn.
Zijn versie van de mislukte gesprekken in Istanboel in het begin van de oorlog kregen we als billenkletser geserveerd. Volgens Poetin was er een akkoord in de maak totdat de Britse premier Boris Johnson Oekraïne opriep om door te vechten. De waarheid is echter dat Rusland eisen stelde – waaronder het afstaan van de Donbas en de Krim – die voor Oekraïne onaanvaardbaar waren.
De jaarlijkse Poetin-show was dus zoals steeds, een combinatie van overdrijving, dreigementen en selectieve feiten. Toch komen er achter het rookgordijn van propaganda komen stilaan de structurele zwaktes van zijn regime en de oorlog boven drijven. Voor de modale Rus vertaalt zich dat in nog meer dure boter, een nog hogere inflatie en een onzekere toekomst.
(Foto: Shutterstock)
