Macron’s diplomatie in de blender.
Emmanuel Macron - de democratisch verkozen zonnekoning van Frankrijk - heeft opnieuw de schijnwerpers op zich gericht – en dit keer niet in zijn voordeel. Tijdens een bezoek aan Rio de Janeiro veroorzaakte hij opschudding door de situatie in Haïti op weinig diplomatieke wijze te bespreken. Een Haïtiaanse man sprak hem aan over het extreme bendegeweld dat het land teistert. Macron gaf een reactie die eerder op een cafégesprek leek dan op een staatsman. "Ze hebben het zelf verpest door de drugshandel te laten floreren. Het zijn gewoon idioten," klonk het zonder blikken of blozen. Wat Macron echter niet wist: zijn woorden werden gefilmd en die verspreidden zich razendsnel.
Een explosieve uitspraak
De uitspraken van Macron vielen tijdens een informele ontmoeting in de marge van de G20-top in Brazilië. In Rio de Janeiro werd hij aangesproken door een man van Haïtiaanse afkomst, die hem vroeg naar de Franse verantwoordelijkheid in de situatie van het door chaos geteisterde Haïti. Het land wordt al jaren gegijzeld door bendegeweld, met moorden, ontvoeringen en seksueel geweld als dagelijkse realiteit.
De president schoot met scherp: “Eerlijk gezegd hebben de Haïtianen hun land zelf om zeep geholpen. De bendes hebben carte blanche gekregen en de regering heeft dat laten gebeuren. De huidige leiders zijn niet alleen incompetent, maar ook corrupt. Idioten, meer kan ik er niet van maken.”
Het gesprek, dat bedoeld leek als een privé-uitwisseling, werd echter vastgelegd door een omstander en belandde al snel op sociale media. De video zorgde voor een storm van kritiek, zowel in Haïti als in Frankrijk.
Kritiek en controverse
De entourage van Macron probeert de gemoederen te bedaren. “Het ging om een geïsoleerd moment in een privécontext. De president reageerde op een zeer confronterende vraagsteller die Frankrijk beschuldigde van de situatie in Haïti,” verklaarde een woordvoerder. Toch nemen velen geen genoegen met deze uitleg.
In Port-au-Prince, de hoofdstad van Haïti die grotendeels wordt gecontroleerd door gewapende bendes, kwam de uitspraak keihard binnen. Een inwoner reageerde furieus bij de Franse radiozender RFI: “Hoe durft een buitenlandse president zo over ons volk te praten? Onze leiders zijn misschien incapabel, maar deze arrogantie is ongepast en respectloos.”
Haïtiaanse politici, van wie sommigen al langer sceptisch staan tegenover de Franse invloed, lieten zich ook niet onbetuigd. "Macron toont nog maar eens dat Frankrijk zich nog altijd gedraagt als de koloniale meester. Wij hebben fouten gemaakt, maar zijn geen marionetten van Parijs meer," verklaarde een Haïtiaanse senator.
Een land in vrije val
Haïti verkeert in een humanitaire en politieke nachtmerrie. Gewapende bendes hebben grote delen van het land in handen, en de regering lijkt machteloos. Alleen al in de afgelopen week vielen minstens 150 doden door geweld in Port-au-Prince, zo rapporteerde de VN. Sinds het begin van dit jaar zijn meer dan 4.500 mensen omgekomen, terwijl ongeveer 700.000 inwoners op de vlucht zijn, waaronder veel kinderen.
De situatie is zo ernstig dat Volker Türk, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, sprak van “een voorbode van nog ergere rampspoed.” De chaos werd verergerd door de afzetting van premier Garry Conille, die volgens Macron “de enige competente leider was in jaren.”
Macron’s diplomatie in de blender
Macron, die normaal gezien bekend staat om zijn bedachtzaamheid, lijkt zichzelf deze keer in de voet te hebben geschoten. Zijn felle toon en gebrek aan nuance hebben niet alleen zijn relatie met Haïti, maar ook zijn internationale imago beschadigd.
