Sommige landen zoals Iran, Marokko of China proberen invloed uit te oefenen op Nederlanders met een migratieachtergrond, door middel van bijvoorbeeld spionage, intimidatie en zelfs ontvoering of moord.
De statelijke inmenging ondermijnt de democratische rechtsorde in Nederland, zo staat in de analyse van de AIVD en de NCTV over de buitenlandse inmenging in dergelijke gemeenschappen.
De Telegraaf: “Een ’fenomeen-analyse’ beschrijft de verschillende manieren waarop buitenlandse overheden en inlichtingendiensten zich bemoeien met nieuwe Nederlanders.”
Dit kan variëren van het opleggen van reisbeperkingen tot aan bedreiging, mishandeling, en in het uiterste geval zelfs tot moord. Buitenlandse overheden mengen zich vaak in de ’diasporagemeenschappen’ in Nederland om zo hun eigen belangen te dienen of om hun invloed te vergroten, zien de diensten.
Naast repressieve activiteiten kan het ook gaan om ondermijnende beïnvloeding, waarmee geprobeerd wordt politieke besluiten of het sentiment in de Nederlandse samenleving te beïnvloeden. Daarvoor worden dan bijvoorbeeld groepen binnen een gemeenschap gemobiliseerd om belangen van het herkomstland te dienen. De analyse bevat diverse voorbeelden van vormen van buitenlandse inmenging, van recente datum tot langer geleden.
Iran
Zo wordt aangehaald dat in 2015 in Almere Mohammad Reza Kolahi Samadi werd geliquideerd, een Nederlander van Iraanse komaf die in Iran deel uitmaakte van een verzetsbeweging die als doel heeft het Iraanse regime omver te werpen.
Hoewel het Openbaar Ministerie niet kon achterhalen wie de oorspronkelijke opdrachtgever van de moord was – waarvoor een Amsterdamse crimineel is veroordeeld tot een levenslange celstraf – bracht de AIVD in januari 2019 naar buiten dat er „sterke aanwijzingen waren dat Iran betrokken is geweest bij de liquidatie van Samadi”.
Marokko
Een ander voorbeeld is van een man van Marokkaanse komaf, die in oktober vorig jaar werd aangehouden op verdenking van ’het bezitten en naar buiten brengen van staatsgeheime informatie’.
De man, die een functie had bij de NCTV, was volgens het Openbaar Ministerie op weg naar Marokko en had tijdens de aanhouding een groot aantal digitale, staatsgeheime documenten bij zich, waaronder een analyse van de AIVD over Marokkaanse inlichtingenactiviteiten in Nederland. De man had vanwege zijn functie toegang had tot dit soort informatie. Het Openbaar Ministerie denkt dat hij al sinds 1995 contact heeft met de Marokkaanse inlichtingendienst.
De Telegraaf nog: “Buitenlandse overheden proberen via diverse vormen van inmenging onder meer hun reputatie te verbeteren, invloed in andere landen te vergroten en de publieke opinie over bepaalde thema’s naar hun hand te zetten.”
Dergelijke vormen van inmenging kunnen zorgen voor sociale spanningen en polarisatie, zo meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid, en leiden tot ‘gevoelens van onveiligheid, zelfcensuur en ondermijning van de Nederlandse rechtsgang’. “Het kan de democratische rechtsorde in Nederland onder druk zetten en is daarom een gevaar voor onze nationale veiligheid.”
Nederland vindt de buitenlandse bemoeienis ’niet acceptabel’ en neemt maatregelen om dit tegen te gaan. “Zo voert Nederland via diplomatieke weg het gesprek met landen die zich op ongewenste wijze bemoeien met de Nederlandse samenleving”, zo meldt het ministerie.
Er is uiteraard geen enkele reden om aan te nemen dat het fenomeen niet in België zou bestaan.
