In de Vlaamse nachten is het vaak bibberen geblazen voor de spoorwegpolitie. Niet door de kou, maar door de onmacht. Met amper één patrouille beschikbaar in heel Vlaanderen is de criminaliteit in en rond de stations een vogel voor de kat. Terwijl jongeren liever hun carrière lanceren in hippe stadspolitiekorpsen, blijft de spoorwegpolitie achter met leeggelopen bureaus, aftandse voertuigen en een nijpend tekort aan mensen.
Bijna uitgestorven
Volgens cijfers van N-VA-Kamerlid Maaike De Vreese, opgevraagd bij minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V), ziet het er beroerd uit voor de spoorwegpolitie. In de Vlaamse zones, waar Oost-, West-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg onder vallen, blijven er nog maar 66 inspecteurs over, terwijl dat er 137 zouden moeten zijn. Dat is een tekort van meer dan 70 agenten.
Voor de federale politiedienst, die instaat voor de veiligheid in stations en op de sporen, lijkt de klok vijf voor twaalf te staan. Een ervaren agent vertelt aan Het Nieuwsblad: “We zien collega’s massaal vertrekken naar andere korpsen, terwijl nieuwe rekruten nauwelijks opduiken. We zijn een uitstervend ras.”
Kantoren en combi’s uit de prehistorie
Het probleem zit niet enkel in de cijfers. Het imago van de spoorwegpolitie is even verlept als de kantoren waarin ze werken. “Onze uitvalsbasis in Antwerpen wordt ‘de bunker’ genoemd, omdat er geen ramen zijn,” klinkt het. Ook het wagenpark is het lachen voorbij. “Twee jaar geleden kregen we eindelijk nieuwe combi’s, maar daarvoor reden we met auto’s uit 2002, waarvan de deuren alleen nog van binnenuit open konden.”
Met zulke arbeidsomstandigheden is het geen wonder dat jonge agenten eerder kiezen voor stadsdiensten zoals in Antwerpen, Gent of Leuven. Daar krijgen ze moderne bureaus, goed uitgeruste wagens en vooral: een aantrekkelijk loopbaanperspectief. De federale politiebonden dringen aan op actie: “De spoorwegpolitie moet zichzelf heruitvinden en opnieuw een interessante werkgever worden.”
Sluimerende chaos
De gevolgen van het personeelstekort zijn voelbaar op het terrein. Patrouilles moeten soms uren rijden om een oproep te beantwoorden. “Een ploeg uit Brugge die naar Tongeren moet? Het gebeurt vaker dan je denkt,” klinkt het bij gefrustreerde agenten. In Kortrijk heeft de lokale politie ondertussen noodgedwongen de fakkel overgenomen. “De spoorwegpolitie is hier zelden op tijd, dus doen we het zelf,” zegt de woordvoerder van politiezone VLAS.
Politieke stilstand
Maaike De Vreese maakt zich zorgen: “Het personeelstekort zorgt voor minder controles, een lagere pakkans en dus meer onveiligheid.” Ze roept op om dringend werk te maken van extra manschappen en betere werkomstandigheden.
Maar de bonden temperen de verwachtingen. “De aftakeling is jaren geleden ingezet, onder de rationalisatie van voormalig minister Jan Jambon (N-VA). Dat was in feite gewoon besparen,” klinkt het. Ook Verlinden erkent het probleem, maar verwijst naar de krappe arbeidsmarkt en de concurrentie met lokale korpsen. “We bekijken hoe we de spoorwegpolitie aantrekkelijker kunnen maken,” belooft ze.
Met woorden alleen lossen we de problemen niet op. In afwachting van daden blijft de spoorwegpolitie sukkelend op de sporen. Zowel letterlijk als figuurlijk.
