Frieten zonder mayonaise, of wat?
Half maart kondigden we al aan dat er nog maar voor drie weken zonnebloemolie zijn. Dat wordt gebruikt in tal van diepvriesproducten, zoals frieten en kroketten maar ook in mayonaise en andere sauzen, in bepaalde vormen van gebak en chocopasta en babyvoeding. Maar het is vooral de mayonaise die nu in de problemen zou komen. Drie op de tien voedingsbedrijven overwegen de productie af te bouwen of stil te leggen. Zij bevinden zich in de perfecte storm. Er is de hoge energiefactuur. Om te koken moet je verwarmen én daarna weer afkoelen. Er zijn de grondstoffen, waarvan de prijzen maar blijven stijgen. Er was de pandemie. Er is de geopolitieke situatie, slechte oogsten door onder andere de vogelgriep. En nu, als kers op de taart de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland die een directe rol bij de stijging van de prijzen voor plantaardige olie. Let wel, we zijn nu winter. Er staat geen graan op het veld. Dat moet er nog aankomen. Of beter niet aankomen.
Mochten de voedingsbedrijven de hogere factuur gewoon kunnen doorrekenen, dan was er geen reden tot paniek, maar dat gaat in veel gevallen niet omdat de prijzen worden bepaald door afspraken die worden gemaakt tussen leveranciers en supermarktketens.
Voor onze mayonaise is het echter helemaal dramatisch omdat de Chinezen alle olie opkopen. Er is al jaren schaarste aan plantaardige olie door een combinatie van zwakkere oogsten en geopolitieke omstandigheden. Het was altijd overal zoeken om net toe te komen, maar tijdens de lockdowns in Europa zijn de Chinezen alles beginnen op te kopen. Oeps. En we vermoeden dat dat niet was om hun frietchinezen te bevoorraden.
Een mayonaiseboer vat het als volgt samen in ‘Het Laatste Nieuws’: “Vorig jaar kochten we aan 750 euro per ton koolzaadolie. Vandaag mogen we blij zijn als we er vinden aan 2.200 euro per ton. Onze leverancier van eieren - een basisproduct voor mayonaise - heeft laten weten dat hij ermee gaat stoppen. Nooit meegemaakt, maar dat bedrijf is nu meer geld kwijt aan het opkweken en voederen van kippen dan ze betaald krijgen voor de eieren.”
Wat gaan we dan straks op onze frieten moeten doen?
