Arizona-coalitie in stroomversnelling?
De lokale verkiezingen zijn nog maar net achter de rug of Bart De Wever (N-VA) zit alweer in het federale zadel. Zijn overwinning in Antwerpen heeft hem blijkbaar een nieuwe dosis adrenaline gegeven, want woensdag schiet hij terug uit de startblokken. De voorzitters van de Arizona-partijen (N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés) worden opnieuw opgetrommeld voor federale formatiegesprekken. Maar maakt de recente stembusslag dat proces makkelijker, of net moeilijker?
Politieke kater of boost?
De uitslag van de lokale verkiezingen lijkt een verademing voor de Vlaamse partijen, die al vreesden voor politieke bloedbaden. Integendeel, de N-VA kan pronken met een klinkende overwinning in Antwerpen onder leiding van De Wever zelf. Vooruit, onder leiding van zijne excellentie Conner Rousseau, doet het verrassend goed in enkele centrumsteden. En zelfs CD&V, de gedoodverfde verliezer van de avond, weet nog wat burgemeesterssjerpen binnen te halen en consolideert zijn lokale machtspositie.
De overwinningen aan Vlaamse kant geven de onderhandelaars misschien net dat duwtje in de rug dat ze nodig hadden. Volgens een insider: "De partijen hebben nu meer zelfvertrouwen dankzij hun lokale successen. Dat geeft wat lucht om zelfs de moeilijke thema's aan te pakken."
Aan Franstalige kant: Bouchez en Prévot in de ring
Bij onze zuiderburen is het een ander verhaal. Maxime Prévot (Les Engagés) kan wel met opgeheven hoofd zeggen dat hij Namen bijna volledig in handen heeft, en hij scoorde ook fors in de provincies Namen en Luxemburg. Maar het blijft PS-territorium in grote Waalse steden zoals Luik, Charleroi en Bergen, en dat beperkt de macht van Prévot.
Georges-Louis Bouchez (MR), die vaak de luis in de pels van onderhandelingen wordt genoemd, kreeg weliswaar geen burgemeesterssjerp, maar hij breekt wel de absolute meerderheid van de PS in zijn thuisstad Bergen. Daarmee gaat hij, naar eigen zeggen, als overwinnaar naar de federale onderhandelingstafel. Doch, Bouchez kennende, zal hij niet plots een toontje lager zingen. Een bron zegt het treffend: "Bouchez en Rousseau zijn geen politici die van stijl veranderen na een kleine tegenslag."
Oude wonden, nieuwe kansen?
Nu Bouchez zich niet hoeft te focussen op zijn stad, kan hij zijn tanden zetten in de federale formatie. Maar dat is niet zonder risico. Voor de verkiezingen botsten de onderhandelaars nog op de bekende heikele punten: fiscaliteit, arbeidsmarkt en pensioenen. Het overleg liep toen vast omdat Bouchez en Rousseau elkaars bloed wel konden drinken. Maar hoe dan ook, De Wever moet 27 miljard euro zien te vinden om de federale begroting op orde te krijgen. En met zoveel politiek kapitaal op tafel, zal niemand zomaar toegeven.
Bouchez pleit voor belastingverlagingen, terwijl Rousseau en Sammy Mahdi (CD&V) een verschuiving van lasten op arbeid naar vermogen willen zien. Dat belooft vuurwerk aan de onderhandelingstafel.
Spotlight op De Wever
Hoewel De Wever hoopt om ten laatste tegen eind november met een nieuwe regering op de proppen te komen, dreigt het proces opnieuw in een mediacircus te veranderen. “We hebben wekenlang in alle stilte kunnen werken, maar nu komt er weer een spotlight op elke uitspraak,” klaagt een N-VA-onderhandelaar. Het voordeel? De Wever komt sterker dan ooit uit de verkiezingen, wat zijn mandaat als potentiële premier alleen maar versterkt.
Om de knopen te ontwarren, overweegt De Wever een nieuwe aanpak: begin niet met de meest gevoelige thema's, maar werk eerst aan een brede knelpuntenlijst. Zo worden de partners stukje bij beetje in het onderhandelingsweb gezogen en wordt een akkoord steeds meer onvermijdelijk. “Met deze verkiezingsuitslag heeft iedereen net iets meer ruimte om zelfs over de moeilijke dossiers een deal te maken,” klinkt het - volgens het ‘Nieuwsbla’ optimistisch bij een insider.
Lokale successen als katalysator voor federaal akkoord?
De sterke verwevenheid tussen de Vlaamse partijen op lokaal en regionaal niveau maakt de weg naar een federale coalitie iets makkelijker. N-VA, Vooruit en CD&V zitten immers niet alleen samen in de Vlaamse regering, maar vormen nu ook in heel wat steden en gemeenten coalities. Dat bestuurlijk samenspel kan de nodige olie zijn om de federale machine weer op gang te krijgen.
