Stakingsrecht of onrecht?
Het spoor ligt wéér plat. En het is geen déjà vu, het is gewoon België. De twintigste (jawel, twintigste!) stakingsdag van 2025 is aangebroken en de trein der miserie dendert vrolijk voort – of helemaal niet - de locomotief van de woede in de Wetstraat komt op stoom. Tijd om dieper te graven in de rails van dit Belgische treurspel.
De stakingen: ritten op ramkoers
De nieuwste 24-urenstaking is gestart, en de dienstregeling ziet eruit als een gescheurde treintabel uit de jaren '80. Twee op de vijf L- en S-treinen rijden, drie op de vijf IC-treinen, en de P-treinen? Die zijn plots zo zeldzaam als stipte NMBS-treinen in de sneeuw.
Voor 86 stations betekent dit helemaal geen verkeer. Niks. Nul. Zero. Internationale reiziger? Vergeet die Eurostar naar Parijs of ICE naar Keulen maar. Enkel de verbinding met Londen lijkt nog enigszins op schema.
Politiek, pensioen en pure koppigheid
De vakbonden – ACOD, ACV, VSOA, OVS en ASTB – hebben het helemaal gehad met de plannen van regering-De Wever. Pensioenhervormingen, besparingen, een mogelijk verbod op dubbel gerookte kantineworsten: alles lijkt reden tot staking. Volgens de bonden is het een kwestie van rechten. Volgens de NMBS is het gewoon sabotage in slow motion.
De directies van HR Rail, Infrabel en NMBS zuchten collectief: “De reiziger is de dupe.” En ondertussen vloekt de pendelaar al twintig ochtenden in zijn stuur, of in de wachtruimte van buslijn 356.
Minister Crucke countert met kruidige kritiek
Mobiliteitsminister Jean-Luc Crucke is niet van plan om stil te zitten. Al twintig keer heeft hij het woord staking moeten horen voor het ontbijt. Zijn geduld op. “Misbruik van het stakingsrecht moet aangepakt worden,” laat hij weten. HR Rail kreeg al de opdracht om te onderzoeken wat er wettelijk mogelijk is.
Maar, het stakingsrecht is een grondrecht, zegt professor Marc De Vos (UGent). “Je kunt niet zomaar in dat recht snijden zonder Europese pijn.” Toch ziet Crucke ruimte voor ‘organisatie’, ‘procedures’ en vooral ‘orde’. Geen revolutie, maar regelgeving. Geen wet, maar een wapenstilstand met regeltjes.
De spoorbonden in alle staten
De vakbonden reageren zoals verwacht: verontwaardigd. “Staken is een fundamenteel recht,” klinkt het bij Pierre Lejeune van CGSP Cheminots. “Wat Crucke doet is olie op het vuur gieten.” En dus plannen ze al nieuwe stakingen op 15, 22 en 29 april. “Maandelijks, wekelijks, dagelijks als het moet.”
De conflictlijn is duidelijk. Aan de ene kant: een regering die snoeit. Aan de andere kant: bonden die vasthouden aan het recht om te blokkeren. In het midden: de reiziger, een natgeregende held met een halflege GoPass en een overvolle frustratie.
Misschien is het tijd dat er eens iemand een staking van het gezond verstand uitroept. Want of je nu pendelaar, minister of machinist bent: dit treinverkeer ontspoort elke dag een beetje meer.
Wordt vervolgd. Want dit is België.
