Wie staakt, waar, wanneer en waarom.
De nationale staking van vakbonden ACV en ABVV doet de wenkbrauwen fronsen bij de Belgische werkgeversorganisaties. Unizo, Voka en VBO laten er geen twijfel over bestaan: de actie is niet alleen een financiële aderlating, maar ook een schot in eigen voet voor de Belgische economie. De schade loopt volgens hen op tot in de honderden miljoenen, en zelfs richting een half miljard euro. Het imago van België als betrouwbare economische speler krijgt - volgens de werkgevers - alweer een ferme deuk.
“Onverantwoord en nefast”
Het is een refrein dat we bij de werkgevers vaker horen, maar deze keer klinken de verwijten luider dan ooit. De staking zou niet alleen de productiviteit van bedrijven kelderen, maar ook de concurrentiepositie van België in een steeds competitievere Europese markt verder ondergraven. "Dit soort acties treft niet alleen werkgevers, maar uiteindelijk ook de werknemers zelf," klinkt het bij Unizo. "Bedrijven die hier steeds opnieuw te maken krijgen met stakingen, beginnen zich af te vragen of België nog wel een stabiele investeringsgrond is."
Bij Voka is men al even categoriek. De werkgeversorganisatie wijst op de bredere gevolgen: "We moeten goed beseffen dat stakingen zoals deze zich niet beperken tot één dag hinder. Vertragingen in productie en logistiek werken maandenlang door en veroorzaken een domino-effect dat moeilijk recht te trekken is."
België, kampioen stakingen?
Naast de financiële schade wordt ook de reputatie van ons land internationaal die van een zorgenkindje. De stakingen leggen opnieuw havens en luchthavens plat, waardoor België stilaan de twijfelachtige eer krijgt van een van de meest stakingsgevoelige landen in Europa. "In 2025 alleen al zaten we aan 88 officiële stakingsdagen," aldus Voka. "Als dat het nieuwe normaal wordt, mogen we stilaan beginnen vrezen voor de aantrekkelijkheid van ons land als economische speler."
Het is een harde boodschap, maar de werkgevers vrezen dat dit soort acties België in een neerwaartse spiraal duwt. "We zitten in een periode waarin stabiliteit en betrouwbaarheid cruciaal zijn om investeringen aan te trekken," stelt VBO. “Als we willen dat bedrijven hier blijven investeren en dat jobs behouden blijven, moeten we dringend af van het idee dat stakingen de oplossing zijn voor elk conflict.”
Staking treft heel het land: hier voel je het en dit moet je weten
Een werkdag zoals een ander? Vergeet het. Er zijn geen vertrekkende vluchten op Zaventem en Charleroi, amper openbaar vervoer, een huisvuilophaling die twijfelachtig is en scholen die hun deuren gesloten houden. Kortom: chaos. Maar waarom wordt er eigenlijk gestaakt? En vooral: wat betekent dit voor jou?
Waarom deze staking?
De vakbonden trekken ten strijde tegen de hervormingsplannen van de regering-De Wever rond werk en pensioenen. Volgens hen worden werknemers harder aangepakt dan ooit: langer werken voor minder pensioen, minder bescherming bij ziekte of werkloosheid en een steeds flexibeler arbeidssysteem waar de werknemer de speelbal van wordt. En loonsverhoging? Vergeet het maar. Het is deze cocktail van frustraties die vandaag duizenden werknemers en vakbondsmilitanten de straat op drijft.
Waar voel je de impact het hardst?
De staking treft zowat alle sectoren en laat haar sporen na doorheen het hele land.
Openbaar vervoer: De Lijn, NMBS en MIVB draaien op een laag pitje. De helft van de IC-treinen rijdt, bij lokale treinen is dat een op drie. In Antwerpen rijdt amper een kwart van de bussen en trams, in Gent 45 procent. De kusttram? Slechts drie op tien. In Brussel wordt reizigers aangeraden om andere opties te zoeken.
Luchtverkeer: Brussels Airport schrapt alle vertrekkende vluchten. Charleroi? Die sluit gewoon compleet de deuren.
Afvalophaling en stadsdiensten: Wie vandaag netjes zijn vuilniszakken buitenzet, heeft pech. In veel gemeenten blijft het huisvuil onaangeroerd. Sommige containerparken blijven extra open, maar check best de website van je gemeente.
Onderwijs: Een vijfde van de leerkrachten staakt, wat betekent dat veel ouders last-minute opvang moeten zoeken. De impact is wel minder groot dan de staking in januari, toen nog 34.000 leerkrachten het werk neerlegden.
Supermarkten en winkels: Niet alle winkels blijven open. Carrefour en Lidl sluiten enkele filialen in Antwerpen en Limburg. In andere winkels kan het personeelstekort tot lange wachtrijen leiden.
Politie en gevangenissen: Stakingsaanzeggingen zijn ingediend. Voor noodhulp kan je nog steeds terecht op de noodnummers, maar verwacht minder bemande politiekantoren.
Post: Bpost staakt deels mee. Kranten worden wel bezorgd, maar brieven en pakjes? Die blijven mogelijk een dag langer liggen.
Cultuursector: Geen verstoringen op de VRT-zenders, maar wel vakbondsboodschappen voor het nieuws. De cultuursector demonstreert op het Muntplein en Operaplein.
Havens en scheepvaart: De loodsen staken, wat de impact op de scheepvaart nog onduidelijk maakt.
Wat als ik niet op mijn werk geraak?
Dikke pech. Wie vandaag door de staking te laat komt of zelfs helemaal niet op zijn werk geraakt, heeft in principe geen recht op loon. Werkgevers verwachten dat werknemers ‘alternatieven zoeken’, aangezien de hinder al lang op voorhand werd aangekondigd.
En als de opvang of school van je kind gesloten is? Dan kan je wettelijk verlof opnemen, een dag onbetaald verlof nemen of – als het kan – telewerken. Maar zomaar thuisblijven en verwachten dat je betaald wordt? Vergeet het maar.
Recht op compensatie voor je ticket?
De Lijn: Heb je een sms-ticket gekocht en je bus of tram rijdt niet? Dan krijg je een terugbetaling.
NMBS: Geen geld terug voor geschrapte treinen die vooraf werden aangekondigd. Wel compensatie mogelijk als je trein onverwacht niet rijdt en je minstens 60 minuten vertraging hebt.
Luchtvaart: Als de luchtvaartmaatschappij zelf niet staakt, krijg je niets terug.
Kortom: België staat vandaag op pauze.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
