Btw op energie blijft op 6 procent, de accijnzen stijgen.
Als het van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) afhangt, dan is het eind maart afgelopen met de crisismaatregel die het btw-tarief naar 6 procent verlaagde. Die btw zal evenwel permanent 6 procent blijven, maar de accijnzen verhogen. Een ingewikkeld politiek handigheidje dat er op neerkomt dat – in theorie – een gemiddeld gezin dit jaar 177 euro meer zal betalen, ofwel 20 euro per maand.
Het nieuwe systeem maakt een onderscheid tussen het basisverbruik – een soort minimumpakket energie dat ieder huishouden nodig heeft – en alles wat daar boven komt. Stel dat de energieprijzen straks weer enorm stijgen, dan dalen de accijnzen op het minimumpakket, maar niet op wat boven het minimum wordt verbruikt. De geestelijke vader van het systeem – minister Van Peteghem – gebruikt het populaire voorbeeld van de zwembadeigenaar die zijn pool wil verwarmen: grootverbruikers moeten ontmoedigd worden om veel te verbruiken.
Voor aardgas wordt een uitzondering gemaakt en komt er ook een ondergrens. Als de prijzen onder een bepaalde drempel zakken, stijgen de accijnzen net. Waarom? Om de opwarming van de aarde tegen te gaan. “Om te vermijden dat mensen méér gaan verbruiken wanneer de prijzen heel laag zijn”, aldus Van Peteghem. “Op die manier ondersteunen we de energietransitie.” Zoals we al zeiden: een handigheidje.
Van Peteghem hoopt dat zijn grapplan op 1 april in werking kan treden. Of het ook werkelijk zo 'snel' kan, valt nog af te wachten. Zijn voorstel moet binnen de regering nog besproken en goedgekeurd worden. Voor de linkse partijen - socialisten en groenen - is er geen haast bij. Zij zijn voorstander van een geleidelijke invoering, waarbij de btw wel op 6 procent blijft, maar de accijnzen slechts stelselmatig verhoogd worden. Voor De Croo kan het niet snel genoeg gaan. Hij heeft Eva De Bleeker niet voor niets ontslagen. Die was in haar begroting ervan uitgegaan dat de 6 procent zonder compensatie zou blijven voor het hele jaar. Als Vivaldi erin slaagt om de accijnsverhoging vanaf 1 april in te voeren, dan zal dat dat – in theorie – de staat dit jaar nog 544 miljoen euro zal opbrengen. Maar dan krijgt Eva nog altijd een beetje gelijk, want voor dit jaar werden de kosten van de 6 procent btw op 1,3 miljard euro geraamd. En dat kan je bezwaarlijk – zoals De Croo beweerde – budgetneutraal noemen.
