Kan Bart De Wever Arizona nog redden of is het game over?
De ogen van de hele natie zijn gericht op hem gericht wanneer Bart De Wever (N-VA) zich straks naar de koning begeeft. Maar eerst placeert hij nog een cruciale zet: hij wil van elke Arizona-partij horen of het nog de moeite is om door te gaan met de formatie. Het geduld van Vooruit en CD&V raakt op, en de spanning is voelbaar. Is dit het einde van het Arizona-project of toch een laatste wanhopige poging om een regering uit de grond te stampen?
De strategie van De Wever: meesterlijk schaakspel of mislukte tactiek?
Niemand lijkt nog echt wijs te worden uit de stappen van formateur Bart De Wever. Zijn initiële plan om vandaag een ‘basisakkoord’ over de begroting te smeden, werd zondagavond abrupt afgeschoten. In plaats van een diepe duik in de cijfers en hervormingen rond pensioenen, fiscaliteit en de arbeidsmarkt, kondigde De Wever een vergadering aan over… veiligheid. Een thema waar de partijen het al grotendeels over eens zijn.
Dat zorgde voor wrevel. Volgens insiders was er simpelweg te veel weerstand om een akkoord af te dwingen. De toenemende animositeit tussen MR en Vooruit en het gebrek aan voorbereidend werk maakten de kans op succes nihil. “Met een forcing had De Wever zijn eigen mislukking georganiseerd,” klinkt het binnen CD&V.
Maar achter de schermen speelt er meer. De Wever blijft vasthouden aan zijn methode: onderhandelen op basis van een budgettaire tabel. Een efficiënte manier om compromissen af te dwingen, denkt hij. Maar Vooruit en CD&V willen eerst de maatregelen in detail bespreken. “Een tabel is slechts een cijfer,” waarschuwen zij, “maar achter elk cijfer schuilt een realiteit: minder pensioen, minder uitkering. Zo kun je niet blind varen.”
Arizona: politieke rook en spiegels
Voor De Wever staat er veel op het spel. Zonder een duidelijke deal over grote socio-economische hervormingen heeft hij weinig te bieden aan zijn achterban. Vooral nu een staatshervorming, zijn stokpaardje, in dit project weinig kans maakt. De tabel-strategie moet hem de upper hand geven, maar zijn coalitiepartners zien dat als een valkuil. “Als we nu ja zeggen, rijden we ons vast,” klinkt het bij Vooruit. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi voegt daaraan toe: “Zonder reële marge voor aanpassingen is elk compromis onmogelijk.”
N-VA lijkt ondertussen steeds minder geduld te hebben met de kritiek. “Vooruit wilde per se een budgettaire tabel. Nu ze die krijgen, worden ze geconfronteerd met de harde waarheid en krijgen ze koudwatervrees,” sneerde een partijbron.
De spanning loopt op: gesprekken in het holst van de nacht
Zondagavond besloot De Wever dan maar om het over een andere boeg te gooien. Hij nodigde elke partij apart uit voor een gesprek. Onder vier ogen wilde hij weten: “Zijn we er nog of niet?” Maar zelfs die tactiek leek de irritatie alleen maar te vergroten. “We verliezen opnieuw een dag,” foeterde Frank Vandenbroucke (Vooruit). “We hebben al zes maanden niet over de echte socio-economische teksten kunnen praten.”
Toch lijkt De Wever nog een ultieme poging te wagen. Voor vanmiddag heeft hij een nieuwe tabel en een eenpagina-document voorbereid: Onwrikbaar kader. Daarin staan de principes en grenzen van de Arizona-coalitie. Een compromis? Of eerder een dreigement: neem dit of ik trek er de stekker uit?
D-day voor De Wever en de koning
Om 13 uur vandaag begint het cruciale overleg. De Wever wil van elke partij een duidelijke “ja” of “nee” op zijn voorstellen. Daarna trekt hij naar de koning. Maar wat gebeurt er als het antwoord negatief is?
Een ontslag als formateur lijkt onwaarschijnlijk. Hij wordt nog steeds gezien als dé man die Arizona kan redden. Toch zou hij zijn vertrek als dreigmiddel kunnen inzetten om de druk te verhogen. “Het is alles of niets,” klinkt het in zijn entourage.
De hoop om voor Kerstmis een regering te vormen, lijkt echter met de minuut te vervliegen. De tijd dringt, de zenuwen staan gespannen, en het politieke schaakspel van Bart De Wever nadert zijn climax. Of het eindigt in een overwinning of een patstelling, zal vandaag blijken.
De koning wacht, en het land kijkt ademloos toe.
(Foto: Didier Lebrun/Photo News)
