Vergeet ‘consumeren’ en probeer te ‘consuminderen’
Vandaag geen uitpuilende winkelkarren of koopjesjagers die elkaar verdringen voor flatscreens. Op Green Friday, de bewuste tegenhanger van Black Friday, draait alles om consuminderen, hergebruiken en duurzaamheid. Ondertussen waarschuwen critici voor de gretige omhelzing van grote bedrijven die vooral aan greenwashing doen.
Van koopwoede naar bewustwording
Black Friday is de jaarlijkse hoogmis van massaconsumptie. Het consumeerfeestje is komen overwaaien uit de VS, waar kortingen consumenten aanzetten tot impulsieve aankopen. Maar in 2017 werd in Frankrijk de kiem gelegd voor een alternatief. De milieuorganisatie Envie lanceerde Green Friday als een oproep tot bezinning. Geen overvolle winkelmanden, maar een moment van reflectie: heb ik dit echt nodig?
Een jaar later sloot de Waalse federatie voor circulaire economie Ressources zich aan bij het initiatief. Volgens woordvoerder Franck Kerckhof - bij VRT NWS -was dit broodnodig: “De marketing rond Black Friday en de eraan gekoppelde Black Week draait volledig om méér kopen. Dat is niet langer houdbaar.”
Circulaire economie versus wegwerpcultuur
De kernboodschap van Green Friday is een pleidooi voor de circulaire economie. Waar de klassieke lineaire economie gericht is op het winnen van grondstoffen, produceren, consumeren en weggooien, zet de circulaire economie in op hergebruik, reparatie en recyclage. Dit zou de afvalberg moeten verkleinen en producten langer in omloop houden.
Doch, dat ideaal staat haaks op wat grote bedrijven doen. “Ze sluiten één dag de deuren of bieden aan om producten te repareren, maar blijven de andere 364 dagen actief in hun vervuilende lineaire model,” zegt Kerckhof. Hij noemt het niets minder dan greenwashing: bedrijven die een duurzame façade opzetten zonder hun fundamentele bedrijfsvoering aan te passen.
Hoe groen consumeer jij? Check met vijf eenvoudige vragen:
- Heb ik dit écht nodig?
- Zal ik er volgende maand nog blij mee zijn?
- Kan ik het tweedehands vinden?
- Kan ik het lenen?
- Is het te repareren?
Deze insteek zou mensen doen nadenken over hun consumptiegedrag, niet slechts één dag, maar het hele jaar door.
365 dagen duurzaam: het voorbeeld van Kringwinkel
Sommige organisaties, zoals de Kringwinkel, vinden Green Friday dan weer overbodig. Linde Brewaeys, communicatiecoördinator van de koepelorganisatie Herw!n, ziet duurzaamheid als een dagelijkse missie. “Bij ons draait het hele model om hergebruik en tweedehands. We dragen die boodschap al 365 dagen per jaar uit, zonder speciale campagnes.”
Hoewel de Kringwinkel het initiatief van Green Friday steunt, vindt Brewaeys dat het echte doel is om duurzaamheid volledig te integreren in de bedrijfsvoering. “Geen tijdelijke acties, maar een permanente mentaliteitswijziging.”
Het is ook nooit goed.
