Waar moet je opletten bij online oplichting?
Heb je onlangs nog eens online wat tweedehands proberen te verkopen? Dan heb je ongetwijfeld het ene na het andere voorstel gekregen van oplichters die je aanbod aantrekkelijk vinden, 10 euro meer bieden en het spul dat je aanbiedt zullen laten ophalen door een koerierdienst. Ze noemen zichzelf ondertussen Kris of Lieven en proberen je mee te nemen naar een E-mail, of Whatsapp waar je uiteindelijk de fout maakt om op een link te klikken.
Dag van het veilige internet
Het is vandaag Safer Internet Day, een dag waarop extra aandacht wordt gevraagd voor de gevaren van online oplichting. Vorig jaar wisten oplichters weer 2,4 miljoen euro buit te maken. Goed nieuws is dat het aantal slachtoffers jaar na jaar afneemt, net als het bedrag dat de fraudeurs binnenharken. Van 10,3 miljoen euro in 2020 tot 2,4 miljoen euro vorig jaar.
Nu goed, niet elk slachtoffer doet aangifte. Omdat ze niet doorhebben dat ze opgelicht zijn, of omdat ze er niet trots op zijn dat ze zijn opgelicht.
Twee per dag
Ondanks alle waarschuwingen zijn er vorig jaar toch nog gemiddeld zo'n twee mensen per dag geld kwijtgeraakt door internetoplichting. Gemiddeld ging het om 4.080 euro per slachtoffer. Ook dat is minder dan voorheen, maar vrolijk word je er niet van.
Quishing
Oplichters blijven zichzelf uitvinden. Ze maken nu gebruik van kunstmatige intelligentie om misleidende berichten op te stellen, zodat er minder taalfouten in staan. En ze hebben weer iets nieuws bedacht: quishing.
"Dat is een samensmelting van QR-code en phishing. Oplichters verleiden hun slachtoffers om malafide QR-codes te scannen," aldus het Centrum voor Cybersecurity van de FOD Binnenlandse Zaken.
Deze codes leiden de slachtoffers vervolgens naar phishingwebsites of voeren kwaadaardige programma's uit, met als enig doel mensen geld of persoonlijke gegevens afhandig te maken, waarschuwt Safeonweb. Het geniepige is dat je het vaak niet eens merkt. Waar moet je op letten?
Waar moet je op letten?
Er zijn toch een aantal dingen waar je op kunt letten, benadrukt Lien Meurisse van de FOD Economie in ‘Het Laatste Nieuws. We citeren:
“De gouden regel is: win informatie in over de identiteit van de persoon die de mail stuurde. Twijfel je? Neem dan zeker contact op met het bedrijf of de instelling die je een e-mail of sms gestuurd zou hebben. Weet dat je bank of eender welke instelling nooit per e-mail, sms of telefoon vraagt om jouw gegevens te updaten. Ook vragen ze nooit zomaar naar paswoorden, gebruikersnamen, bankgegevens of persoonlijke codes. Deel dus nooit persoonlijke gegevens via e-mail, telefoon of sms en ga nooit via een link naar de betaalsite of mobiele app van je bank.”
En ook deze:
- Komt de e-mail of sms onverwachts?
- Is de boodschap vreemd?
- Een e-mail die om 1 uur 's nachts wordt verstuurd, zou alle alarmbellen moeten laten rinkelen.
- Controleer ook of het e-mailadres een ongebruikelijke domeinnaam heeft.
- Een e-mail van de overheid die is verzonden vanuit een Gmail- of Hotmail-account is verdacht. Maar pas op voor "spoofing"! Dat is wanneer een bestaand e-mailadres wordt nagebootst, waardoor het lijkt alsof de e-mail die je ontvangt ook daadwerkelijk van dat adres afkomstig is.
- Ben je ter toch ingelopen, licht dan zo snel mogelijk je bank in en bel Card Stop (078/170 170) om je bankkaart te laten blokkeren.
- Blokkeer ook je bankrekening en je account en bankapp (anders kunnen de oplichters geld blijven opnemen).
- Wie snel zijn/haar bank contacteert, kan bedragen die nog niet zijn overgeschreven tegenhouden of terugvorderen.
- Doe zeker ook aangifte bij de lokale politie in je buurt en
- Meld de oplichting via het Meldpunt (scenario "Phishing met geldverlies") Een verwittigd man/vrouw is er twee waard.
