Denemarken heeft als eerste Europese land begin maart van dit jaar aan Syrische personen gezegd dat ze moeten terugkeren naar hun land van herkomst omdat het daar nu veilig voor hen is.
Het Scandinavische land heeft concreet 94 Syrische vluchtelingen die tijdelijk onderdak kregen - maar nu dus terug kunnen keren naar hun veilige thuishaven - hun verblijfsvergunning ontnomen nadat het had vastgesteld dat Damascus en omgeving veilig zijn.
De Deense minister van Immigratie verantwoordde deze beslissing als volgt: “We hebben de Syrische vluchtelingen duidelijk gemaakt dat hun verblijfsvergunning tijdelijk is. Die kan worden ingetrokken als bescherming niet langer nodig is. We moeten mensen bescherming bieden zolang dat nodig is. Maar als de omstandigheden in het land van herkomst verbeteren, moet een voormalige vluchteling naar huis terugkeren en daar opnieuw een leven opbouwen."
Kamerlid Yoleen Van Camp (N-VA) wil van staatssecretaris Mahdi weten of die Deense strategie ook door België gevolgd zal worden.
Staatssecretaris Sammy Mahdi gisteren in de Kamer: “De Deense autoriteiten hebben inderdaad geoordeeld dat de veiligheidssituatie rond Damascus is verbeterd. Op basis van die afweging ontnam Denemarken 94 vluchtelingen uit de regio-Damascus hun verblijfsrecht.”
“Ik denk echter wel dat een aantal nuances op zijn plaats is. Ten eerste, Denemarken is het enig land in de Europese Unie dat die conclusie trekt. Het Commissariaat-generaal (in ons land) kan die feitelijke afweging op dit moment niet maken, gezien de blijvende oorlogssituatie en de vervolgingen door het regime. De beoordeling van de veiligheidssituatie in een bepaald land behoort, zoals u wellicht weet, niet tot mijn bevoegdheid, maar wel tot de bevoegdheid van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS), dat daarover in alle onafhankelijkheid en op basis van uitgebreide analyse beslist. Wel weet ik dat wij – ook politici – zeer regelmatig spreken over het weghalen van mensen uit de kluwen van IS of uit de kluwen van een dictator. Op basis daarvan kunnen we misschien al wel een bepaalde mening vormen.”
“Ten tweede, het is van belang op te merken dat het afnemen van het verblijfsrecht niet betekent dat de 94 betrokken vluchtelingen op korte termijn naar Syrië worden teruggestuurd. Denemarken wil niet onderhandelen met het Syrische regime, wat wellicht ook wel een aantal redenen heeft, en de vluchtelingen zijn niet bereid vrijwillig terug te keren. De betrokkenen zullen dus waarschijnlijk worden opgevangen in Deense terugkeercentra, misschien voor jaren, wat grote kosten met zich meebrengt. Voor sommige mensen is het misschien handig om in die zin te kunnen communiceren dat mensen teruggestuurd worden, maar er is toch wel een verschil tussen het afnemen van het verblijfsrecht van 94 personen en hen effectief terugsturen, wat samenwerking met een bepaalde dictator vereist, of vragen of zij vrijwillig willen terugkeren naar Syrië.”
“In België kan het Commissariaat-generaal overgaan tot een opheffing van de vluchtelingenstatus of de status van subsidiaire bescherming indien de situatie in het land van herkomst gewijzigd is en van die aard is dat er niet langer indicaties van gegronde vrees tot vervolging of reëel risico van ernstige schade zijn. Die wijzigingen van de situatie moeten duurzaam zijn.”
“Ik kan aan het Commissariaat-generaal vragen om dat voor een bepaald land te onderzoeken. Het lijkt mij echter niet opportuun te vragen om de mogelijke opheffing van de subsidiaire beschermingsstatus van Syriërs te onderzoeken. De situatie in Syrië is nog steeds erg precair. Ik ga ervan uit dat wij het daarover allen eens zijn. Meer nog, wij proberen mensen weg te houden uit de klauwen van IS, maar tegelijk zouden wij mensen van hieruit terugsturen?”
“Wat Denemarken doet, is niet meteen iets waarvoor wij zullen opteren. Zelfs al zou dit in enkele gevallen kunnen leiden tot een opheffing van het beschermingsstatuut, het lijkt mij nuttiger om het CGVS te vragen om de hangende dossierste onderzoeken en de achterstand weg te werken, zodat de druk op onze opvangcentra afneemt. Dit sluit uiteraard niet uit dat het CGVS wel ad hoc dossiers onderzoekt, bijvoorbeeld in het geval van terugkeer naar het land van herkomst of in het geval van fraude.”
