🎥 Nederland haalt de hakbijl boven: ontwikkelingshulp sneuvelt, eigenbelang primeert

Gedaan met idealisme: business is business.

Nederland draait de geldkraan voor ontwikkelingssamenwerking stevig dicht. Projecten die geen direct voordeel opleveren voor het eigen land, kunnen op weinig medeleven rekenen. Minister Reinette Klever (PVV) heeft donderdag aangekondigd dat miljarden worden bespaard op hulp voor arme landen, terwijl de nadruk voortaan komt te liggen op handel, veiligheid en migratie. De boodschap is duidelijk: het eigen belang primeert.

Van idealisme naar businessmodel

Met een besparingsdoel van 2,4 miljard euro vanaf 2027 wordt maar liefst een derde van het huidige ontwikkelingsbudget geschrapt. De hakbijl gaat genadeloos door onderwijsprojecten, programma’s rond vrouwenrechten en gendergelijkheid, en initiatieven rond sport en cultuur in ontwikkelingslanden. Ook klimaatprogramma’s krijgen rake klappen: hun budget wordt gehalveerd, van meer dan 400 miljoen naar 200 miljoen euro. Zelfs VN-organisaties als Unicef en UNDP ontsnappen niet aan de kaalslag.

Wat blijft er dan over? 

De nieuwe ontwikkelingssamenwerking heeft meer weg van een businessmodel dan van liefdadigheid. “Alle programma’s die we financieren, moeten direct bijdragen aan ons eigen belang”, aldus Klever. En dat betekent concreet: minder wereldverbetering, meer handelsvoordeel. Waar Nederland nog investeert, zal dat gebeuren in samenwerking met Nederlandse bedrijven, zodat het geld vooral in eigen zakken blijft rollen.

Focussen op problemen die Nederland zelf voelt

De overgebleven budgetten worden voortaan geconcentreerd op drie regio’s rond Europa: West-Afrika, Noord-Afrika en de Hoorn van Afrika, inclusief het Midden-Oosten. Niet toevallig gebieden waar migratie en drugshandel hoog op de agenda staan. “Deze regio’s zijn belangrijk, omdat 80 procent van alle conflicten hier plaatsvindt,” zegt de minister. Met andere woorden: Nederland gaat enkel nog problemen aanpakken die het zelf voelt.

Woedende reacties: “Harteloos en kortzichtig”

De plannen van Klever worden allerminst met open armen ontvangen. Ngo’s trekken aan de alarmbel en noemen de besparingen “harteloos en kortzichtig”. Partos, de branchevereniging voor ontwikkelingssamenwerking, waarschuwt dat cruciale projecten sneuvelen. “Dit betekent het einde van opleidingen voor vrouwen die advocaat, rechter of politieagent willen worden in kwetsbare landen,” klinkt het verontwaardigd.

Oxfam Novib vraagt het parlement om dit “wanbeleid” te torpederen. “Nederland heeft altijd een voortrekkersrol gespeeld in internationale solidariteit. Dit plan maakt daar brutaal een einde aan.”

Kritiek uit eigen kamp

Zelfs binnen de coalitie wordt er gefronst. VVD-Kamerlid Roelien Kamminga wijst erop dat ontwikkelingssamenwerking niet alleen liefdadigheid is, maar ook een strategisch instrument. “Het draagt bij aan stabiliteit, veiligheid, diplomatieke relaties en de internationale positie van Nederland,” stelt ze. “Het lijkt erop dat de minister dit cruciale aspect volledig over het hoofd ziet, om nog maar te zwijgen van het belang van het beschermen van de meest kwetsbaren.”

Maar Klever lijkt niet onder de indruk van de tegenwind. Haar boodschap is duidelijk: Nederland zal nog helpen, maar enkel als er iets in ruil tegenover staat. Internationale solidariteit wordt ingeruild voor pure transactiepolitiek. En voor wie dat niet bevalt? Pech, want het eigenbelang heeft altijd voorrang.