Bouchez: "Onze ontwikkelingssamenwerking is gewoon een manier om ons slecht christelijk geweten af te kopen."
De Arizona-regering is in elke sector op zoek naar geld - behalve bij defensie. Want wapens brengen vrede. Toch? Dat de nieuwe regering van Arizona fors de hakbijl in ontwikkelingssamenwerking zou zetten geen geheim, maar dat ze in één klap 25 procent van het budget snoeit, had niemand durven verzinnen. Het komt binnen als een uppercut. Tegen 2027 verdwijnt jaarlijks 318 miljoen euro uit het hulpfonds, en dus trekt de sector aan de alarmbel. "Dit gaan we dubbel en dik moeten terugbetalen," waarschuwt Els Hertogen, directeur van 11.11.11 in ‘Het Nieuwsblad’.
Minister Prévot: “Is dit veel? Twee keer ja.”
De taak om deze besparing door te voeren, ligt bij minister van Ontwikkelingssamenwerking Maxime Prévot (Les Engagés), en dat is een cadeau waar hij niet om gevraagd heeft. Tijdens het marathondebat over de regeerverklaring vorige week, gaf hij onomwonden toe dat hij dit liever anders had gezien. "Is dit een belangrijke besparing? Ja. Is dit veel? Twee keer ja."
De cijfers liegen er niet om. Dit jaar moet er al 106 miljoen euro geschrapt worden op het budget van 1,2 miljard euro. Volgend jaar wordt dat 212 miljoen, en tegen 2027 stijgt de besparing naar 318 miljoen euro per jaar. Daarmee verdwijnt een kwart van het totale budget als sneeuw voor de zon.
“Ontwikkelingshulp? Dat is gewoon schuldgevoel.”
Voor MR en N-VA mocht het zelfs nóg verder gaan. N-VA had liefst de volledige bevoegdheid naar Vlaanderen overgeheveld, terwijl MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez geen graten ziet in het volledig schrappen van ontwikkelingssamenwerking. Vogens Bouchez betalen we uit schuldgevoel: "Kent u één land dat naar ons is gekomen en heeft gezegd: 'Stop maar, we zijn nu ontwikkeld, we hebben jullie geld niet meer nodig?' Nee toch? Onze ontwikkelingssamenwerking is gewoon een manier om ons slecht christelijk geweten af te kopen."
Die boude uitspraak maakt de besparingen nog pijnlijker voor de organisaties die dag in, dag uit werken aan armoedebestrijding, conflictpreventie en humanitaire hulp. Zij zien hun werk niet als liefdadigheid, maar als een strategische investering in een stabielere wereld.
“Dit gaan we voelen – en hard.”
De andere partijen in Arizona, zoals Vooruit, CD&V en Les Engagés, benadrukken dat het erger had kunnen zijn. Aanvankelijk lagen er zelfs besparingen tot 60 procent op tafel, of een volledige schrapping van de subsidies. Vrij vertaald: ze mogen blij zijn daar in de ontwikkelingslanden.
Momenteel besteedt België zo'n 0,45 procent van het bbp aan internationale samenwerking. De internationale norm is 0,7 pro ent, maar met deze besparingen wordt die drempel een verre droom.
Voor ngo’s, humanitaire organisaties en internationale projecten betekent dit puin ruimen. Waar precies zal worden geknipt, is nog onduidelijk.
- Minder geld voor ngo’s? Zij beheren momenteel een budget van 200 miljoen euro.
- Noodhulp op het hakblok? De humanitaire fondsen tellen 175 miljoen euro.
- Directe samenwerking met partnerlanden? België heeft 14 landen waarmee het structurele samenwerkingen heeft lopen.
Op dit moment is het afwachten hoe de regering de hakbijl exact zal hanteren. Maar dat er gesnoeid wordt, staat vast.
Een dure misrekening?
Bij Enabel, het Belgische agentschap voor ontwikkelingssamenwerking, fronst men de wenkbrauwen. Besparen is volgens insiders minder simpel dan het lijkt. "Veel contracten lopen over meerdere jaren, die kan je niet zomaar stopzetten zonder financiële gevolgen."
Ter illustratie: onder de regering-Michel werd geprobeerd de samenwerking met Marokko abrupt af te bouwen. Het gevolg waren Jarenlange diplomatieke spanningen en een kostenplaatje dat uiteindelijk hoger uitviel dan de oorspronkelijke besparing.
Els Hertogen van 11.11.11 waarschuwt dat dit geen "slimme besparing" is.
"Mensen vergeten hoe effectief ontwikkelingssamenwerking is. Polio is bijna uitgeroeid, malaria, kindersterfte en moedersterfte zijn drastisch gedaald. We ondersteunen conflictpreventie, vrouwenrechten en humanitaire hulp. Dit afbouwen is gewoon dom."
Bovendien verwijst ze naar onderzoek waaruit blijkt dat elke euro die wordt bespaard op conflictpreventie ons later 16 euro kost aan crisisbeheer en heropbouw. "Dit wordt een peperdure boemerang," klinkt het.
Woede en protest op komst
Dat de sector niet zomaar over zich heen zal laten lopen, is duidelijk. 11.11.11 kwam begin dit jaar al op straat tegen de aangekondigde besparingen, maar zal zich nu ook aansluiten bij de vakbondsbetoging van donderdag.
Ook oppositiepartij Groen zal meelopen. Kamerlid Staf Aerts noemt het niet serieus dat de sector nog maar eens het slachtoffer wordt. “Alsof de vermindering van de fiscale aftrek van giften van 45 naar 30 procent nog niet genoeg was.”
(Fotomontage: Didier Lebrun / Photonews-Shutterstock)
