Bruno Maçães is een van de weinigen die het militaire conflict in Oekraïne enigszins zag aankomen.
Maçães is een Portugese ex-minister die zich heeft ontwikkeld tot een van de meest prominente stemmen in de internationale betrekkingen. Hij is er van overtuigd dat de Russische president Vladimir Poetin al zijn hele carrière werkt aan de terugkeer van Rusland op het wereldtoneel.
Poetin heeft immers het leger versterkt en een oorlogskas opgebouwd van honderden miljarden dollars. Nu is hij bezig een van zijn belangrijkste buurlanden, dat de blik naar Europa had gewend, in zijn greep te krijgen.
Daar zijn onmiddellijk al enkele bedenkingen bij. Een deel van het bestemde geld voor het leger werd gestolen waardoor Poetin een Potemkin-leger te zien kreeg. Het resultaat zien we vandaag op het terrein. En door de sancties is die oorlogskas ook niet helemaal beschikbaar.
"Een land dat in staat is om het bestuur in andere landen te vervangen, dat noemden we altijd een wereldrijk", schrijft Maçães in een artikel in The New Statesman. "Poetin droomt van een wereld waar niets belangrijks besloten kan worden zonder Moskou om zijn mening te vragen." Volgens Stratfor zijn de ambities van Poetin iets bescheidener. Hij zou wel beseffen dat hij niet tegen de VS opkan.
Ondertussen loopt de campagne van Rusland wel veel moeilijker dan voorspeld. Maçães op Twitter: “Mensen denken dat Rusland aan het verliezen is omdat ze ervan uitgaan dat het doel is om Oekraïne te veroveren en te annexeren. Maar het doel is om het te vernietigen, er een chaotische woestenij van te maken...” Vraag is dan wat Poetin met het verwoeste land zal doen.
Volgens Maçães zijn de nazi-aanval op Kiev in 1941 en de Russische aanval in 2022 kopieën, zelfs in de ideologie erachter: Oekraïners worden als untermenschen gekoloniseerd volgens hem. Dat is uiteraard een andere visie dan die doorgaans aangenomen wordt.
Primordiaal is volgens de analist de relatie met China, zeker nu Rusland aan Peking om wapens gevraagd heeft. Dat wordt overigens ontkend door Peking. Maçães op Twitter: “China is nu aan het denken over hoe het Rusland over een decennium kan overnemen. Dat wordt dan de Chinese eeuw van Rusland (2025-2125).” Hij verwijst naar een boek met die titel.
In zijn boek The Dawn of Eurasia, betoogt hij dat het onderscheid tussen Europa en Azië verdwenen is. Zijn argument is dat het steeds moeilijker wordt om een grens te trekken tussen de twee continenten. Hij heeft ook betoogd dat Europa te laat reageerde op de ambitie van China.
De Russische minister van Defensie Sjojgoe vindt het overigens onaanvaardbaar dat Poetin alle activa van ‘zijn Siberië’ uitverkoopt aan China. Alexandre Adler: “En God weet dat Sjojgoe bang is van de Chinezen.” Dus wil Sjojgoe niets weten van die Russische uitverkoop van Poetin. Op dat punt komen beide mannen niet overeen.
Daarmee staan de VS in elk geval nu voor een verscheurende keuze: doorgaan met de verschuiving van militaire aandacht naar de Pacific (die al eerder werd ingezet), of de terugkeren naar Europa. Echte kenners hebben uiteraard door dat beide elementen inherent verbonden zijn.