Een gefrustreerde premier De Croo zet de hakken in het zand en wijst naar de volgende regering.
De federale regering in lopende zaken - alias Vivaldi - heeft een noodbegroting van voorlopige twaalfden klaarstaan, maar het politieke steekspel rond de miljarden van het RIZIV lijkt niet te stoppen. Vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) en premier Alexander De Croo (Open VLD) staan lijnrecht tegenover elkaar, terwijl formateur Bart De Wever (N-VA) ondertussen de hete aardappel lijkt door te schuiven. Een klassieke Belgische impasse, maar deze keer met extra pit, zijnde: een potentieel ontsporende ziekteverzekering en de dreiging van een “government shutdown” in Amerikaanse stijl.
Een noodoplossing met beperkingen
Omdat België voorlopig zonder nieuwe regering zit, blijft er weinig anders over dan een begroting van voorlopige twaalfden. Kort gezegd: de overheid mag maandelijks slechts één twaalfde van het budget van vorig jaar uitgeven, inclusief indexering. Dat is een boekhoudkundige noodgreep die ervoor zorgt dat de staatskas niet leegloopt, maar tegelijk verhindert dat beleidskeuzes gemaakt worden.
Volgens staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open VLD) is het praktisch onmogelijk om nog dit jaar een volwaardige begroting goedgekeurd te krijgen. Zelfs als de Arizona-partijen (N-VA, MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V) zich plots haasten om een regeerakkoord te sluiten, duurt het minstens elf weken om dat akkoord om te zetten in begrotingsdocumenten en door de parlementaire molen te halen. Het licht op groen zetten voor voorlopige twaalfden lijkt dus onvermijdelijk.
Het RIZIV: een tijdbom onder de begroting
Normaal gesproken is een noodbegroting routinewerk, maar deze keer valt die samen met een zwaar geladen dossier: het budget van de ziekteverzekering, goed voor zo’n 40 miljard euro. Dit budget -waarover de federale regering, ziekenfondsen en sociale partners normaal al in oktober beslisten - blijft on hold. Een gefrustreerde premier De Croo, gesteund door zijn MR-partijgenoten, heeft de hakken in het zand gezet en wijst naar de volgende regering. “Beleidskeuzes horen niet thuis in een regering van lopende zaken,” klinkt het bij de liberalen.
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke ziet het anders. Hij waarschuwt voor chaos en een mogelijk ontsporend budget als het huidige akkoord met de medische sector geen wettelijke basis krijgt. “Dit kan de ziekteverzekering in een structurele crisis storten,” klinkt het vanuit zijn kabinet. PS, CD&V en de groenen steunen Vandenbroucke in zijn oproep om actie te ondernemen.
Bangmakerij
De liberalen zetten die waarschuwingen weg als “bangmakerij.” Volgens Open VLD zal alles betaald kunnen worden, ook zonder nieuwe wettelijke beslissingen. Maar achter de schermen lijkt het conflict vooral politiek gedreven, met Open VLD die wrok koestert tegen de N-VA en mogelijk zelfs probeert om de Arizona-onderhandelingen een hak te zetten.
Het mes tussen de tanden
Terwijl de mutualiteiten en zorgsector het groeiende tekort van 360 miljoen euro proberen aan te pakken, weigeren de liberalen hun goedkeuring te geven. In liberale kringen wordt zelfs gesuggereerd dat Vandenbroucke de ziekteverzekering bewust koppelt aan de bredere begrotingskwestie. Andere partijen doen dat dan weer af als “politiek gespin.”
Het kabinet van formateur Bart De Wever houdt ondertussen de lippen stijf op elkaar. Het blijft onduidelijk of hij bereid is een knoop door te hakken. Zijn Franstalige bondgenoten binnen MR lijken wél aan te sturen op een compromis: “We zien het RIZIV-budget als een Arizona-beslissing, niet als een Vivaldi-dossier,” klinkt het in de ‘De Tijd’.
Shutdown-scenario: waanzin of realiteit?
Als het conflict escaleert en de noodbegroting geblokkeerd wordt, dreigt België af te stevenen op een ongeziene situatie: een “government shutdown” waarbij de overheid stilvalt. Hoewel de kans klein lijkt, zou het politieke toneelstuk zomaar kunnen uitmonden in een financiële en administratieve chaos.
Nu goed, voorlopig blijft de noodbegroting overeind, maar de sfeer is giftig. Met elke dag die verstrijkt zonder oplossing voor het RIZIV-budget, wordt de kans groter dat de ziekenfondsen en de zorgsector geconfronteerd worden met onbetaalde rekeningen en een gebrek aan richting.
De klok tikt, maar niemand kijkt erop
De politieke patstelling rond de federale begroting toont opnieuw hoe moeizaam België bestuurd wordt in tijden van verdeeldheid. Premier De Croo en minister Vandenbroucke staan symbool voor de ideologische loopgravenoorlog die het land verdeelt. En formateur Bart De Wever? Die zwijgt, maar laat het spel verder spelen.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
