Ik moest dit weekend denken aan de wet van de waarschijnlijke verdeling. Die wet stelt dat wat de oorzaak van de ellende ook is, de ellende nooit eerlijk verdeeld wordt.
De wet geldt uiteraard voor de inwoners van Oekraïne. Zij zijn de grootste slachtoffers van de militaire beslissing van Poetin. We moeten die mensen helpen. Dat staat buiten kijf. Een dergelijke crisis toont overigens twee zaken aan. Vooreerst dat die piramide van Maslow zo gek nog niet is. Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst werden nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd waren. Onderaan de behoefte aan slaap, voedsel, drinken, veiligheid en zekerheid.
In onze post-moderne samenleving ging het vooral over de ‘hogere’ behoeften zoals zelfverwerkelijking, zelfactualisatie en zelftranscendentie. Dat is best logisch als je voldoende eten hebt en een veilig dak boven je hoofd, maar de Oekraïnecrisis toont aan dat dit zeer snel kan wijzigen. Ook bij ons. Ik herinner me de angst voor de bom uit mijn jeugd en had nooit gedacht dat die angst er plots opnieuw zou zijn. Het is best logisch dat premier De Croo vandaag op de RTBF vertelt dat we niet bang moeten zijn voor de Russische nucleaire wapens, maar wat weet De Croo daarvan. Geen enkele politicus - Karel De Gucht op kop - had immers die inval van Poetin voorspeld.
De Croo loog wel door te stellen dat de EU en de NAVO alles gedaan hebben om de situatie te ontmijnen en te de-escalaren. Niets is minder waar. De levering van wapens van de EU via Polen kan je moeilijk omschrijven als een de-escalatie. De mogelijke levering van Polen van straaljagers aan Oekraïne is niet echt een tekenen van de-escalatie. Je moet de burgers ook niets wijsmaken. Ik beweer niet dat we dat niet mogen doen, maar dan moet je de burger wel eerlijke informatie geven.
De crisis toont ook aan dat de meeste mensen - zoals jij en ik - uiteindelijk maar een iets willen: een leven waarin ze kinderen op een veilige manier kunnen grootbrengen.
Ook wij krijgen dus een portie van die ellende. De economische schok door de stijging van de olieprijzen en sommige agrarische producten zoals graan, zal zo groot zijn dat de vergelijking met de jaren 70 niet eens voldoende zal zijn. Misschien moeten we wel verder terug in de tijd om een vergelijking te kunnen maken. Het is allemaal wel goed en wel om zeer fors te stellen dat we van Russisch gas en olie moeten afkicken, het zijn wel burgers zoals jij en ik die de volle rekening betalen.
Die Vlaamse alleenstaande moeder met haar jonge kinderen, die net als die Oekraïense moeder, probeert om een leven te leiden om haar kinderen een goede (ik durf niet meer ‘betere’ te schrijven) toekomst te geven, is kind van de rekening. Als ze net rondkwam, zal dat in de komende maanden niet meer het geval zijn.
De enorme inflatoire druk door die stijging van de energieprijzen en agrarische producten zal als een grote schokgolf door de economie gaan. Uiteraard is er een zekere bescherming voor sommige burgers door de automatische indexatie, maar dat is zelfs een bijkomend probleem voor ondernemers. Ellende wordt immers nooit eerlijk verdeeld. Het gekke zal zijn dat die inflatoire tsunami gevolgd zal worden door een deflatoire periode omdat de schok voor de economie zo groot was. Vreemde tijden die niemand voorspeld had overigens.
